Το ξερίζωμα είναι άγρια βία

Δεν θα μιλήσουμε σήμερα, τελευταία ημέρα του 2012, ούτε για τη λίστα Λαγκάρντ, ούτε για το «σωματίδιο του θεού»(ή αλλιώς το μποζόνιο του Χιγκ), ούτε για το Curiosity που αναζητά ζωή στον Άρη. Θα πούμε για τους δύο Πακιστανούς που βραβεύτηκαν μετά θάνατον από την Ακαδημία Αθηνών γιατί έχασαν τη ζωή τους, προσπαθώντας να σώσουν ένα ζευγάρι ηλικιωμένων που βρέθηκαν με το αυτοκίνητό τους πάνω στις γραμμές του τρένου. Θα αναφερθούμε, επίσης, αντιστικτικά για το έγκλημα μίσους στο μετρό της Νέας Υόρκης, όπου μία γυναίκα έσπρωξε στις γραμμές του τρένου έναν Ινδό γιατί όπως παραληρούσε, μισούσε τους «Ινδουιστές και τους Μουσουλμάνους». Τέλος, θα μιλήσουμε για τη μετανάστευση εκ νέου των Ελλήνων, για την απώλεια των ριζών μας, όπως είναι η ενεργητική συμμετοχή στην ύπαρξη της ελλαδικής συλλογικότητας, εντός της οποίας διατηρούνται ζωντανοί οι θησαυροί του παρελθόντος αλλά και κάποια προαισθήματα του μέλλοντος. Θα πούμε για την απώλεια της φυσικής συμμετοχής σε ό,τι σημαίνει ο τόπος μας, το επάγγελμα, το ανθρώπινο περιβάλλον, ήτοι οι οικείες φωνές και οι εικόνες με τα αισθητικά και οντολογικά χαρακτηριστικά του ελληνικού φωτός, που συστήνουν αυτόν που αποκαλείται Έλληνας Άνθρωπος. Τα ριζώματα κόβονται, σήμερα, καθώς η Ελλάδα αδυνατεί να δώσει δουλειά στους νέους της. Γιατί ούτε το 2013 θα αντιμετωπιστεί η ανεργία, όπως δήλωσε ο υπουργός επί των Οικονομικών. Και το ξερίζωμα είναι ακόμη χειρότερη βία από την ανεργία. Γιατί η μοίρα των ξεριζωμένων ψυχών είναι να περιπίπτουν σε μαρασμό που μοιάζει με θάνατο, άλλοτε μέσω της απονέκρωσης των αισθημάτων και άλλοτε μέσω της βίας. Η ιστορία επαναλαμβάνεται όπως τότε, στις αρχές του προηγούμενου αιώνα όταν άρχισε η ομαδική μετανάστευση. Κολίγοι και δουλπάροικοι,που ήταν στο έλεος των τσιφλικούχων, υπηρέτες οινοπαντοπωλείων, μικροϊδιοκτήτες, που δεινοπαθούσαν από τους τοκογλύφους έκοβαν τη ρίζα και έφευγαν. Το ταξίδι, όμως, απαιτούσε αρκετά χρήματα και οι πράκτορες ή οι τοκογλύφοι που θα δάνειζαν το απαραίτητο για τα ναύλα ποσό, ζητούσαν εξασφάλιση. Έτσι μικροκτηματίες μετανάστες υποθήκευαν τα κτήματά τους. Βέβαια και για τους τελείως φτωχούς και άκληρους υπήρχε ο τρόπος. Τους δέσμευαν με συμβόλαια εργασίας και έτσι ξεχρέωναν τα εισιτήριά τους, δουλεύοντας στους σιδηροδρόμους ή στα ορυχεία. Οι Έλληνες πήγαιναν με πρόθεση να μείνουν προσωρινά στην Αμερική. Γι’ αυτό έφευγαν μόνο άντρες σε αντίθεση με τους μετανάστες από άλλες χώρες. Έφευγαν με την ελπίδα να γυρίσουν σύντομα με χρήματα, για να ξεχρεώσουν το κτήμα τους, να κάνουν μια δουλειά στον τόπο τους, να προικίσουν και βέβαια να γλιτώσουν από την πείνα και τη δυστυχία. Επίσης, το 1899 υπάρχουν στην Ελλάδα 12.580 ληστές. Ο πρωθυπουργός Θεοτόκης και η Κυβέρνησή του για να υπάρξει ... «αποσυμφόρηση» ενισχύει σιωπηρά την μετανάστευση των ληστών στην Αμερική. Το μέτρο σημειώνει επιτυχία και χιλιάδες ληστές ξενιτεύονται...»! Οι τελευταίοι θα ενισχύσουν το έγκλημα στις ΗΠΑ, πλαισιώνοντας τη μαφία. Σήμερα, αντιθέτως, φεύγουν από τη χώρα μας τα καλύτερα μυαλά, αυτά στα οποία θα μπορούσε να στηριχθεί η Ελλάδα για να βγει από την κρίση. Γι’ αυτό κάτι πρέπει να γίνει άμεσα για να αντιμετωπιστεί η ανεργία των νέων μας. Γιατί πρέπει να κρατήσουμε πάση θυσία ζωντανά τα προαισθήματα του ελληνικού μας μέλλοντος.

Αιθαλομίχλη παντού

Όχι, η Ελλάδα δεν θα είναι μόνο ένα εργασιακό Μπούχενβαλντ αλλά και ένας απέραντος θάλαμος αερίων, ένα Άουσβιτς. Στην Αθήνα, στη Θεσσαλονίκη, στην Ξάνθη, έξω από τα σπίτια, μέσα στα σπίτια, αιθαλομίχλη παντού. Ό,τι δεν καίγεται το καλοκαίρι, γίνεται αποκαΐδι το χειμώνα. Μαζί καίγονται και οι άνθρωποι. Λες κι αναβιώνει ο λονδρέζικος Δεκέμβρης του 1952, όπου χιλιάδες πέθαναν από την αιθαλομίχλη, που προκαλούσαν τα τζάκια. Ένας κόσμος που κλαίει, ένας κόσμος που λοιμοκτονεί και χάνεται χωρίς ένα σπασμό. Κι απέναντι ένας κόσμος που γελά. Αυτόν τον κόσμο χαρτογράφησε το ινστιτούτο έρευνας της κοινής γνώμης Gallup, που ρωτά από το 2009 κάθε χρόνο τους πολίτες 150 χωρών «αν γέλασαν ή χαμογέλασαν χθες»! Ε, λοιπόν, οι πιο ευτυχισμένοι άνθρωποι είναι οι κάτοικοι των Φιλιππίνων. Γιατί τάχα; Γιατί είναι, σύμφωνα πάντα με το ινστιτούτο, Καθολικοί και οι Φιλιππίνες ήταν πρώην αποικία της Ισπανίας και των ΗΠΑ! Τουτέστιν, αν θέλουμε να ξεφύγουμε από τη θλίψη, την κατάθλιψη(η Ελλάδα έχει θλίψη κατά 48-50%) και την κατάρρευση δεν μας απομένει παρά να δηλώσουμε υποταγή στους νέους αποικιοκράτες και, συγχρόνως, να γίνουμε Καθολικοί! Αυτές οι… επιστημονικές διαπιστώσεις μπορούν να εξαχθούν μόνο από κομπογιαννίτες της επιστήμης της στατιστικής και της κοινωνιολογίας. Το ίδιο ισχύει και για το περιοδικό Stern, το οποίο αποφαίνεται ότι «Την Ελλάδα διοικεί μία κάστα εκατομμυριούχων»! Αλήθεια, τη Γερμανία, τις ΗΠΑ και ολόκληρο τον κόσμο, μία δράκα από Μίδες δεν τον κυβερνούν; Προς τι, συνεπώς, η παραπάνω διαπίστωση; Μα για να εξαλειφθούν οι… διεφθαρμένοι Έλληνες πλούσιοι και να αντικατασταθούν από τους… αδιάφθορους Γερμανούς και άλλους νεοποικιοκράτες, οι οποίοι θα φέρουν το χαμόγελο στους Έλληνες, όπως συνέβη και με τους Φιλιππινέζους! Όχι, δεν είναι αλήθεια ότι «αυτός ο κόσμος δεν θ’ αλλάξει ποτέ», Κεμάλ(σ.σ. από το ομώνυμο τραγούδι), αυτός ο κόσμος αλλάζει, πηγαίνοντας ολοταχώς προς τα πίσω, στο μεσαίωνα και στην πλήρη άρνηση του Διαφωτισμού και του ορθολογισμού. Δες, τους νέους Καιάδες που γεμίζουν στο όνομα της ανταγωνιστικότητας. Τα στρατόπεδα συγκέντρωσης και τα Γκουλάγκ ωχριούν μπροστά τους. Ο κόσμος έχει καταστεί μία απέραντη σκηνή αρχαίας τραγωδίας. Και εντός του υπάρχει ένας μικρόκοσμος που γελά και τον κυβερνά. Σε ό,τι μας αφορά, οι υπεύθυνοι της κατάντιας μας, αυτοί που έστησαν το παιγνίδι με την Αντιγόνη της Goldman Sachs, επιστρέφουν διαρκώς, διεκδικώντας μετά την καταστροφή και τη σωτηρία μας. Γι’ αυτό λέμε πως αυτός ο κόσμος θ’ αλλάξει πορεία, όταν ο άνθρωπος ξαναβρεί ότι η ουσία της ύπαρξης δεν είναι η άπληστη συσσώρευση πλούτου και η συνακόλουθη βία, αλλά το μοίρασμα του υπερβάλλοντος στο τραπέζι της γιορτής, εκεί που το περίσσιο θυσιάζεται προς χάριν των αδικημένων του κόσμου τούτου. Προπάντων, όταν οι «κάτω» ξυπνήσουν από τη νάρκη τους.

Εκ-ποίηση ψυχών

Πόνος, δυστυχία, θάνατος. Μία 90χρονη γυναίκα στην Άρτα καίγεται ζωντανή απ’ το μαγκάλι της. Φυσάει στις στοές, όπου βρίσκουν καταφύγιο οι ανέστιες ψυχές. Κι όμως «…με τα δάκρυά σου/θα φτιάξω φτερά» αναφωνεί ο ποιητής και ο φίλος από τις όχθες του Σηκουάνα μας δίνει κουράγιο, επιμένοντας πως «Η ποίηση θα σώσει τον κόσμο»! Παραβλέπει, όμως, ότι σήμερα εκλείπουν οι ποιητές που ξεσήκωναν τα κύτταρα και ανέτρεπαν τα καθεστώτα, καταγγέλλοντας «κάθε κενότητα (που) αναπαύεται ανώδυνα σε κατακτημένες αποσκευές». Τώρα, Τίποτα. Ούτε πάθη ούτε αδυσώπητα λεπίδια του πόθου ούτε αγάπες αλήτισσες. Τίποτα. Δεν υπάρχει ποίηση πια, μόνο η εκ-ποίηση από το ΤΑΙΠΕΔ της περιουσίας και της ταυτότητάς μας. Αλλά εκεί που περιμένεις πως το «τίποτα» θα ισοπεδώσει ανθρώπους και ψυχές, αίφνης «από’ να τίποτα γίνεται ο παράδεισος», στήνεται η γιορτή της αναγέννησης του ανθρώπου και ο φίλος αληθεύει. Γιατί οι άνθρωποι ξαναζούν «απ’ τη στιγμή που βρίσκουνε μια θέση στη ζωή των άλλων» και η δυστυχία γίνεται ελαφρύτερη όταν μοιράζεται. Δύο ποτήρια μπρούσκο και το τραγούδι παροξύνει το χάος, ανακατεύει τη λάσπη του βυθού και μέσω των επαναδομημένων συναισθημάτων ανασυνθέτει τον κόσμο. Η ποίηση, έτσι, γίνεται βίωμα, επιβίωση και τρόπος ζωής. Όμως στη νεοπλατωνική εποχή μας οι ποιητές εξορίζονται από τους πειθαρχικούς μηχανισμούς των στρατιωτικοποιημένων νεοφιλελεύθερων κοινωνιών της αέναης κρίσης και της διαρκούς έκτακτης ανάγκης! Αντί για την ποίηση, κυριαρχεί η «εκποίηση», η θηλιά που αποκαλείται «ανάσα» και τα ψέματα που είναι κρυμμένα στις γενικεύσεις, στις συνδηλώσεις των λέξεων, εκεί όπου η καταλήστευση των ανθρώπινων ζωών παρουσιάζεται σαν σωτηρία. Παντού ψέματα αναμεμιγμένα με τρομοκρατικό φόβο, το φόβο της χρεοκοπίας, την ανασφάλεια και τη διαλυτική λειτουργία του κοινωνικού αυτοματισμού. Πιο απάνθρωπος, εντέλει, κι από τον μισό μισθό, τη μισή σύνταξη, τη μισή αποζημίωση και τη μισή ζωή είναι ο εμπαιγμός των άνεργων νέων, των γυναικών και των γερόντων! Γιατί δεν είναι μόνο τα χρήματα που αφαιρούνται. Πάνω απ’ όλα αφαιρούν την αξιοπρέπεια, την ανθρώπινη υπόσταση καθώς η ανέχεια αποανθρωποποιεί. Κι όμως, από μια σπίθα, από ένα ίχνος-μνήμης, από ένα τίποτα ξαναφτιάχνεται ο παράδεισος, όπου οι ψυχές ξανασυναντιώνται δημιουργώντας μία ισχυρή εκρηκτική ύλη. Αυτός ο εκρηκτικός μηχανισμός εξουδετερώνεται μέσω της τεχνητής, της ακίνδυνης δικτύωσης(της επιφανειακής ομαδοποίησης) σε σεξουαλικές, εθνοτικές, ποδοσφαιρικές, μουσικές, ενδυματολογικές και άλλες «φυλές». Αυτή η πολιτική και κοινωνική πολυδιάσπαση επιδιώκει την εξουδετέρωση της ισχύος της ποιητικής, οραματικής συνάντησης των «κάτω», της μεγάλης κοινωνικής πλειοψηφίας. Γι’ αυτό ακόμα και η μορφή της πατριωτικής οικειοποίησης του καταναλωτισμού, όπως στο «αμερικανικό όνειρο», έχει καταστεί μια τεράστια, εθνική κατάθλιψη. Απαιτείται, συνεπώς, η διαμόρφωση μιας νέας αξιακής πρότασης, μιας νέας διευρυμένης οικονομικής, κοινωνικής και πολιτικής οικολογίας που θα λαμβάνει υπόψη της τόσο το χρόνο και τα όρια της φύσης όσο και τη βελτιστοποίηση της ποιότητας των συνθηκών ζωής του ανθρώπου, δηλαδή, μία ποιοτική και όχι ποσοτική ανάπτυξη, μία ανάπτυξη που θα προοιωνίζεται τον «παράδεισο» όλων και όχι μόνο των λίγων!

Ψυγμένα όνειρα

Βλέπω τους άστεγους στις στοές, το άδειο βλέμμα του άνεργου, τους πνιγμένους έφηβους στη Λέσβο κι εκείνους που βρίσκουν καταφύγιο σε νάιλον σκηνές στους πορτοκαλεώνες. Τα όνειρα τους ψυγμένοι εφιάλτες. Βλέπω στο πρόσωπό τους να κατοπτρίζεται το πορτοκαλί του καρπού, η αφρικανική σκόνη και το μαύρο της ψυχή τους. Οι ίδιοι πλάνητες, τα ίδια φαντάσματα, όπως εκείνα στη Λεκάνη της Σκόνης (Dustbowl), στην περιοχή των κεντρικών ΗΠΑ, τη φοβερή εκείνη δεκαετία του 1930, μετά το μεγάλο κραχ. Γιατί μετά το κράχ του χρηματιστηρίου συνέβη και το κραχ της φύσης με την παρατεταμένη ξηρασία και τις θύελλες σκόνης. Όπως τότε έτσι και τώρα, τους βλέπω να στήνουν και να ξεστήνουν τις «Χούβερβιλς», τις κατασκηνώσεις των τσαντιριών (σαν τη dogville του Φρίερς), να τους κυνηγούν οι σερίφηδες, ο «κοινωνικός αυτοματισμός», η Κου Κλουξ Κλαν, που εδώ λέγεται Χρυσή Αυγή, αλλά και η ντόπια ή η δική τους εσωτερική μαφία, να τους καταγγέλλουν στο τμήμα μετανάστευσης, αφού κάνουν τη δουλειά, ή να τους σκοτώνουν σαν τους αρουραίους και να μη το μαθαίνει κανείς. Βλέπω τους γιους και τις θυγατέρες των ανέστιων, των πεινασμένων και των άνεργων του 1930 και του 2012 να πολιορκούν ξανά τη ζωή, εκεί όπου αυτή εξακολουθεί να καρπίζει. Να έρχονται από παντού. Να κυνηγιούνται απ’ όλους, προπάντων από τους φασίστες. Κι απέναντι οι θεατές, οι δήθεν συμπάσχοντες με τα πάθη των χριστών, που με την πλήρη αυτοπεποίθηση και αλαζονεία της βλακείας τους θεωρούν πως ό,τι βλέπουν δεν είναι παρά μία ακόμη τηλεοπτική παράσταση, ένα χάπενινγκ, μία προσομοίωση, ένα θεατρικό παιγνίδι, όπου το δράμα των ανθρώπων θα λάβει τέλος με το τέλος του έργου, όταν τα φώτα κλείσουν. Γι’ αυτό τα δάκρυα και τα αισθήματα διαρκούν όσο και τα χειραγωγημένα (στημένα) χειροκροτήματα που επιτάσσει ο τηλεοπτικός «εμψυχωτής». Και όταν η γέννηση της Ελπίδας επισυμβεί τότε οι κύριοι και οι δούλοι θα γιορτάσουν μαζί τη στιγμιαία αναπαράστασή της μέσα από την πράξη της ειλικρινούς ή της υποκριτικής φιλανθρωπίας. Γιατί όλα, σήμερα, έχουν καταστεί στιγμιαία, μιας χρήσης. Η ευαισθησία και η ανθρώπινη αλληλεγγύη μας θα ενεργοποιηθούν εκ νέου το Πάσχα. Ως τότε οι πάσχοντες χριστοί θα σταυρώνονται διαρκώς στους πορτοκαλεώνες της Άρτας και στα θερμοκήπια της Μανωλάδας. Ώσπου να ανθίσει το θαύμα και να ιδρυθεί και πάλι το συλλογικό όνειρο της ανθρωπιάς...

Αλλαγή ταυτότητας

Πέμπτη πρωί, στην παγωμένη πλατεία Ομονοίας της Αθήνας η φάτνη, οι μάγοι, οι άγγελοι και τα αλεξανδρινά σημαίνουν τη μεγάλη γιορτή. Πιο κει, ένας άστεγος μέσα σ’ ένα χαρτόκουτο πάνω στη σχάρα εξαερισμού του μετρό δηλοί την τραγική πραγματικότητα που βιώνουν πολλοί Έλληνες. Δεν ξέρω αν ο άνθρωπος αυτός πριν ήταν «τζίτζικας ή μέρμηγκας», όπως κάποιοι επιμένουν, αναπαράγοντας τα στερεότυπα και τις φασιστικές γενικεύσεις γερμανικών και άλλων εντύπων, όμως σήμερα είναι ένας άνθρωπος που πονά, ένας άνθρωπος, που έχει την ανάγκη μας. Σε καμία περίπτωση, συνεπώς, δεν πρέπει να αλλοιωθεί το ελληνικό βλέμμα «συμπάθειας», επειδή κάποιος ήταν πριν τέττιγας! Εξάλλου στην Ελλάδα, όπως και σε ολόκληρο τον ευρωπαϊκό νότο, ο μέρμηγκας και ο τζίτζικας συνυπάρχουν, η συσσώρευση και το ξόδεμα, η γιορτή βοηθούν ώστε να αποφευχθεί η βία της συσσώρευσης, καθώς μετασχηματίζεται σε δύναμη και εξουσία. Θυμίζουμε τις αρχαίες «χορηγίες», το «πότλατς» αλλά και τις θρησκείες, που έθεταν όρια στην υπερβολική συσσώρευση πλούτου. Αυτά τα όρια σήμερα έχουν εκλείψει και ζούμε στη βασιλεία της νεοφιλελεύθερης υπερσυσσώρευσης των μεγάλων μαύρων μυρμηγκιών κατά το πρότυπο του ηδονιστικού ασκητισμού των Γερμανών που έρχεται σε αντίστοιξη με την ηδονιστική εξωστρέφεια(Πράξη) των λαών της Μεσογείου. Σήμερα, λοιπόν, μας ζητούν να υιοθετήσουμε τον «αισχρό και σχοινοτενή στοχασμό πάνω στην υποκειμενική κατάσταση της ψυχής» του προτεσταντισμού(Χέγκελ) καθώς και μια ιδέα για την ελευθερία που έχει μόνο «εσωτερική αξία» και όπου η πλήρωση της ζωής θα επιδιώκεται «ένδοθεν» και όχι «έξωθεν». Εδώ βασίζεται η αυστηρή πειθαρχία των Γερμανών. Έτσι, το κεντρο-ευρωπαϊκό αισθητικό πρόσωπο θα προσπαθήσει να συνδυάσει ένα ψυχολογικό πρόσωπο χαμένο στην ατέλειωτη σχοινοτενή ενδοσκόπηση και ένα ασταθές κοινωνικό πρόσωπο, το οποίο θα υποτάσσεται στη «στρατιωτική πειθαρχία» της κοινωνίας του Μπίσμαρκ. Άραγε, η Ευρώπη θα ενοποιηθεί με βάση αυτή τη γερμανική ταυτότητα; Αν ισχύσει αυτό, τότε η πολιτική ηγεσία του Βερολίνου θα καταφέρει μέσω της οικονομικής κρίσης ότι δεν κατάφερε ο Χίτλερ με τα όπλα. Για όποιον δυσανασχετήσει με την αναλογία, τον παραπέμπουμε στην παρατήρηση της Τζούλιας Κρίστεβα σχετικά με τους ναζί. Οι ναζί, λοιπόν, «επειδή έχασαν την απόλυτα συμβολική, υψηλή και αφηρημένη έννοια της ανθρωπότητας (την αξίωση μιας διιστορικής ανθρώπινης αξιοπρέπειας των λαών) και την αντικατέστησαν με μία τοπική, εθνική, ιδεολογική ένταξη, η αγριότητα έγινε το χαρακτηριστικό τους γνώρισμα και μπόρεσε να ασκηθεί ενάντια σ’ εκείνους που δεν μοιράζονταν αυτή την ένταξη». Αυτή η αγριότητα έχει επιστρέψει, σήμερα, με οικονομικά όπλα αυτή τη φορά. Η ελληνική κοινωνία είναι κυριολεκτικά βομβαρδισμένη και οι Έλληνες -κυρίως η μεσαία τάξη και οι «κάτω»- είναι οι ζωντανοί νεκροί, τα ζόμπι, στα οποία ισχύει η ίδια moral insanity, η ίδια «Ηθική Τρέλα», όπου δεν αλλοιώνεται η νοημοσύνη αλλά «οι δυνάμεις του συναισθήματος», οι οποίες εκδηλώνονται με διαταραχή στις πράξεις και με μανιοκαταθλιπτικές παρεκτροπές. Θα αφήσουμε να παγιωθεί αυτή η κατάσταση;

Κοστουμαρισμένες μηχανές

Τολμούν με περισσή αναλγησία να μιλούν για την αύξηση του ηλεκτρικού ρεύματος στα φτωχά και μεσαία νοικοκυριά κατά 49% και έχουν ήσυχη τη συνείδησή τους. Με την ίδια ευκολία ανακρούουν πρύμναν. Είναι οι Her Omnes(οι κύριοι όλος ο κόσμος του Κάφκα), αυτοί που ζουν χωρίς να συλλογίζονται την τραγωδία των ανθρώπων. Είναι οι κοστουμαρισμένες μηχανές που αδυνατούν να βγουν για μια στιγμή έξω από τον υπερεγωτικό αυτισμό τους για να δουν το δράμα που προκαλούν σε εκατομμύρια ανθρώπους. Γι’ αυτούς έλεγε το 1958 η Χάνα Άρεντ πως «Αν αποδεικνυόταν αλήθεια πώς η γνώση και η σκέψη έχουν χωρίσει οριστικά, τότε θα γινόμαστε πράγματι ανίσχυροι δούλοι...». Ε, λοιπόν, είναι λάθος ότι οι περίφημοι τεχνοκράτες είναι απελευθερωμένοι από κάθε πολιτική και ιδεολογική δουλεία, αντιθέτως είναι «δούλοι» και υποτακτικοί του χρήματος και δη αυτό που αφορά το κυρίαρχο χρηματοπιστωτικό σύστημα και την εξαρτημένη απ’ αυτό νεοφιλελεύθερη πολιτική εκδοχή του. Ο τεχνοκρατικός ορθολογισμός και ο νεοφιλελευθερισμός έχουν αποχωριστεί πλήρως από εκείνη τη μορφή κριτικής σκέψης που έχει ως βασικό κριτήριο την καρδιά και την ανθρωπιά. Γι’ αυτούς όλοι κι όλα είναι data, πληροφορίες και αριθμοί. Ο κόσμος είναι ένα συνονθύλευμα από τεχνικά γεγονότα, από ασήμαντα τεχνικά στοιχεία. Η κουλτούρα της αγοράς είναι σ’ αυτούς ολοκληρωτική, καθώς τους εμποτίζει πλήρως. Αλλά το πρόβλημα προκύπτει όταν η μάσκα του γενικού συμφέροντος πέφτει και αποκαλύπτεται ότι στην πραγματικότητα οι πολιτικοί και οι τεχνοκράτες υπηρετούν συμφέροντα. Και φαίνεται να επιβεβαιώνονται όσοι μιλούν για τους νέους ολοκληρωτισμούς, όπου οι άνθρωποι δεν θα είναι «άχρηστοι», όπως στους παλιούς ολοκληρωτισμούς, αλλά εντελώς «περιττοί». Πως μπορεί αλήθεια να μιλάει με τέτοιο κυνισμό για τους τραγικά δεινοπαθούντες Έλληνες ο εγχώριος κ. Ζερβός αλλά και ο προκουράτορας Ράιχενμπαχ; Αυτή η νταηλίδικη απολυτότητα που διέπει τεχνοκράτες και πολιτικούς δεν μπορεί να έχει σχέση με τη δημοκρατία. Η δημοκρατία θα παραμένει ζητούμενο στο βαθμό που η τεχνική αντίληψη της οικονομίας και της πολιτικής θα καταστρέφει τη δημοκρατική ουσία τόσο της εθνικής όσο και της λαϊκής κυριαρχίας, διευρύνοντας το χάσμα μετά κυβερνώντων και κοινωνίας. Η οικονομία, ομοίως, αποδεσμευόμενη από κάθε πολιτικό περιορισμό, θα συνεχίσει να επιτρέπει στις περίφημες «αγορές» να αναγορεύονται σε ουσία και ρυθμιστές της δημοκρατίας και της εθνικής κυριαρχίας! Μάλιστα, κάθε προσπάθεια επανεύρεσης της ολοκληρωμένης εθνικής και λαϊκής κυριαρχίας μοιάζει πλέον μάταιη. Γι’ αυτό χρειάζεται να επανεφεύρουμε την πολιτική, τη δημοκρατία και την εθνική κυριαρχία, ρυθμίζοντας με τέτοιο τρόπο την αλληλεξάρτηση ώστε να γίνεται σεβαστό το δικαίωμα της κάθε χώρας και της κάθε μιας ανθρώπινης ύπαρξης να συμμετέχει σ’ έναν ελεύθερο και δημοκρατικό κόσμο και όχι να είναι πειραματόζωο των ισχυρών.

Αυτιστική κοινωνία

Ένα αυτιστικό παιδί, ένας έφηβος, που συρρικνωνόταν σαν τις κατσαρίδες του Κάφκα για να περνά απαρατήρητος, οπλίζεται με τα όπλα της μάνας του, σκορπάει το θάνατο κι ύστερα σκοτώνεται. Δεν είναι η πρώτη φορά που κάτι ανάλογο συμβαίνει στις ΗΠΑ. Τώρα, απλώς, συνέβη στο Κονέκτικατ. Και μετά το θρήνο για τους μικρούς μαθητές και τους δασκάλους τους ακολουθεί το ίδιο κάθε φορά πελώριο γιατί. Οι πιο πολλοί, μεταξύ των οποίων και ο Ομπάμα, μιλούν ξανά για την οπλοκατοχή και για τα μεγάλα οικονομικά συμφέροντα, που κρύβονται πίσω από αυτή. Οι συντηρητικοί, αντίθετα, υποστηρίζουν πως η κατοχή όπλων είναι στοιχείο της αμερικανικής ταυτότητας και πως το όπλο δεν πυροβολεί μόνο του. Σε κάθε περίπτωση, είναι απόλυτα επικίνδυνο να υπάρχει όπλο δίπλα σε κάποιον που έχει «τρελαθεί». Αλλά τι τρέλανε το νεαρό; Τι τον έκανε να σπάσει τους τοίχους του αυτισμού του(τύπου Άσπεργκερ) και την κλειδωνιά του σχολείου με σφαίρες; Προσωπικά το αποδίδω στο γεγονός ότι βίωνε την αγωνία του τέλους του κόσμου μέσω της μητέρας του, η οποία συγκέντρωνε όπλα και τρόφιμα προς τούτο! Ο φονιάς κατά τη γνώμη του λύτρωσε και λυτρώθηκε, διαφεύγοντας από την αγωνία του μέσω του θανάτου και περνώντας από τον ένα κόσμο στον άλλο, ήτοι στο επέκεινα της χριστιανικής, προτεσταντικής και χιλιαστικής πίστης του. Είναι γνωστό ότι ο πρώτος «χιλιασμός», η πρώτη μαζική παράνοια για το τέλος του κόσμου εμφανίστηκε την πρώτη χιλιετία μετά τη γέννηση του Χριστού. Κι όμως, ενώ σήμερα ζούμε στην εποχή της επιστήμης και, υποτίθεται, του ορθολογισμού, επιστρέφουμε ξανά στο ανορθολογικό παρελθόν και στους… Μάγιας. Υστερία και εμπόριο. Κάποιοι ενισχύουν την παράλογη πίστη, αποκομίζοντας τεράστια κέρδη. Για να δικαιωθούν αυτοί που θεωρούν ότι ζούμε στην εποχή του homo mente captus, του παράφρονος ανθρώπου, που συσσωρεύει πλούτο χωρίς όρια και εισάγει την ακραία αρνητικότητα, σύμφωνα με την οποία τα αινίγματα επιλύονται με βομβαρδισμούς ή με πυροβολισμούς. Με άλλα λόγια, τον τρόπο επίλυσης του προβλήματός του ο φονιάς τον βρήκε στο ίδιο του το σπίτι, στο περιβάλλον του και σ’ έναν κόσμο, που διέπεται από μία παροξυσμική αδιαφορία για τον άλλον, τον ιδιαίτερο(όλοι ανέχονταν το φονιά σαν να μην υπήρχε). Κι επειδή η αυτιστική ιδιαιτερότητά του δεν άντεχε το βλέμμα των άλλων, απελευθερώθηκε από τις αλυσίδες του εξωτερικού κόσμου, σπάζοντάς τες, σκοτώνοντας. Και στη ριζική αντίδραση του νεαρού και στην αντίδραση εκείνων, όπως η μητέρα του, που φοβούνται το τέλος του κόσμου υπάρχει η ίδια αφετηρία, η επιλογή μιας πίστης προκειμένου να αποφευχθεί ο ριζικός ψυχωτικός αυτισμός. Αυτό το κάτι τι, που μπορεί να είναι μία θρησκευτική ή μία πολιτική πίστη, είναι εμποτισμένο με την (υπερ)απόλαυση των βεβαιοτήτων, που καταστρέφει αλλά και σώζει. Η καταστροφή είναι η περίπτωση του φονιά, η σωτηρία είναι όλων των άλλων που αποκτούν νόημα μέσω της όποιας πίστης. Δεν θα άντεχα τη ζωή χωρίς την «επί του Όρους Ομιλία» έλεγε ο Κερτ Βόνεγκατ. Για τον Ντυρκέμ η «ιερότητα των προσώπων», τα ατομικά δικαιώματα και οι υποχρεώσεις έχουν γίνει σήμερα η σύγχρονη θρησκεία όπου «ο άνθρωπος είναι ταυτοχρόνως και πιστός και θεός». Αλλά αυτό είναι το αποκορύφωμα της ακραίας προτεσταντικής ατομικότητας που γεννήθηκε στα «γερμανικά δάση» και έχει εξαφανίσει ολοσχερώς τον άλλο άνθρωπο.

Ρινηλάτες του νέου κόσμου

Ακούω το λυγμό της μάνας που παρακαλάει για τα παιδιά της. Βλέπω το πρόσωπο της δυστυχίας που ουρλιάζει σ’ όλους τους καιρούς, κοιτάζω την έκλειψη της ανθρωπιάς, διαβάζω για το ζευγάρι των αυτόχειρων ηλικιωμένων που δεν ήθελε να γίνει βάρος, βλέπω τους απελπισμένους, τους εξόριστους από την ίδια την ουσία της ζωής, όσους είναι ήδη νεκροί πριν πεθάνουν. Ακόμη και ο πόνος έχει εξοριστεί. Κανείς δεν πονά, κανείς δεν συμπονά, κανείς δεν συμπάσχει πια. Όλοι ντρέπονται για τη φτώχεια που τους έχει επισυμβεί ή τους απειλεί. Ο φτωχός συνιστά αγχογόνο υποκείμενο και αποφεύγεται, απομονώνεται. Κι εκείνος βυθίζεται πιο βαθιά στη ντροπή, στην απελπισία και στον πόνο του. Κάποτε η φτώχεια αντέχονταν γιατί ήταν συνυφασμένη με την περηφάνια και την τιμιότητα, τώρα είναι συνδεδεμένη με την αποτυχία και γι’ αυτό γίνεται ντροπή και ενοχή. Κάποτε, υπήρχαν κοινωνικοί θεσμοί εξομάλυνσης του ατομικού πόνου. Η συλλογικότητα και η κοινωνική αλληλεγγύη αλάφραιναν την οδύνη της απώλειας αγαπημένων, αλάφραιναν και τη δυστυχία της ανέχειας. Ο φτωχός ποτέ δεν έχανε το πρόσωπο και την αξιοπρέπειά του. Ήταν φτωχός αλλά περήφανος. Η φτώχεια είχε τον ακριβό πολιτισμό της, ο οποίος τη δεκαετία του 1920 με τη μικρασιατική καταστροφή αλλά και το 1960 με την εσωτερική μετανάστευση έγινε ο κυρίαρχος πολιτισμός στον ελληνικό χώρο. Αυτός ο πολιτισμός τσακίστηκε όταν το 1981 εντάχτηκε στο κρατικό πελατολόγιο των επιχορηγήσεων και των αρπαχτών. Η φτώχεια από συνώνυμο της λεβεντιάς και της τιμιότητας έγινε συνώνυμο της ευήθειας και της αβελτηρίας. Φτωχός, στον καιρό του ΠΑΣΟΚ και κατά διαλείμματα της ΝΔ, έγινε πλέον ο ανίκανος, ο μη καπάτσος, ο ηλίθιος. Αυτόν τον κοινωνικό και πολιτισμικό εκφαυλισμό δημιούργησε το κυρίαρχο πολιτικό σύστημα της μεταπολίτευσης. Αυτόν θέλουν τώρα να υπερβούν αυτοί που τον δημιούργησαν. Αλλά οι εργαζόμενοι παραμένουν εκτός. Τι χρειάζεται για να αλλάξει η Ελλάδα; Χρειάζεται ένα νέο όραμα, ένα νέο κοινωνικό πολιτισμό, που να εμπνέει τους πολίτες, δηλαδή μία πραγματικά κινητοποιό αξία. Γιατί ούτε ο κόσμος μπορεί να γίνει κατανοητός, ούτε να εμπνευσθεί, ούτε μία αλλαγή να διαρκέσει αν δεν έχει τη δική της ποίηση, το δικό της περιεχόμενο. Αλλά ποιος θα «τραγουδήσει» σήμερα τον πολιτισμό της φτώχειας και το προσφάϊσμα της ζωής, ποιος ποιητής, ποιος Δάντης θα μιλήσει γι’ αυτό το «χάνι του πόνου»; Ποιοι θα είναι οι ρινηλάτες του νέου κόσμου; Πως θα συναρτηθεί το Εμείς με την ελευθερία της ατομικής συλλογικότητας; Είναι αυτό δυνατό στον κόσμο που ζούμε, στον κόσμο όχι του Είναι αλλά του κατέχειν; Θα το ξαναπούμε: Είναι δυνατό, γιατί δεν γίνεται αλλιώς.

Η νέα διαπλοκή

«Έχουμε δημοκρατία, αφού έχουμε εκλογές» δήλωσε ο «πνευματικός» άνθρωπος στη δημόσια τηλεόραση και από το Πάνθεον του Παρισιού ακούστηκαν να τρίζουν τα κόκαλα του Ρουσσώ. Γιατί η ρουσωική θέση «για μία κυβέρνηση του λαού από το λαό για το λαό» στη σημερινή εποχή είναι μέγας μύθος. Σήμερα δεν εκλέγει ο λαός –για την ακρίβεια το εκλογικό σώμα- αλλά εκείνοι που καταφέρνουν να εξαγοράσουν τα «πακέτα ψήφων» των «κάτω», δηλαδή οι πλούσιοι. Αυτό δεν το λέμε εμείς, το γράφει ο Λέστερ Θόροου, σύμβουλος του Μπιλ Κλίντον. Αν, συνεπώς, είχαμε μέχρι τώρα το περίφημο ελληνικό πελατειακό κράτος που δημιούργησε τον υπερτροφικό δημόσιο τομέα με αντάλλαγμα την ψήφο των πολιτών-πελατών, σήμερα έχουμε την ανάπτυξη στον ιδιωτικό τομέα ανάλογης πελατειακής λογικής, που ενισχύεται από την τεράστια ανεργία. Αυτή η λειτουργία αντιστοιχεί στην ολιγαρχία και όχι στη δημοκρατία. Αν, όμως, η παραπάνω είναι μία ένταση που δημιουργείται μεταξύ των «πάνω» και των «κάτω», ανάλογες εμφύλιες εντάσεις, που παραπέμπουν σε έναν ιδότυπο κοινωνικό αυτοματισμό, σοβούν στο εσωτερικό τόσο των «πάνω» όσο και των «κάτω». Στους τελευταίους αναπτύσσεται μία άνευ προηγουμένου «ανθρωποφαγία», καθώς μία κοινωνική κατηγορία στρέφεται εναντίον της άλλης, ή ακόμη ολόκληρη η κοινωνία στρέφεται τεχνηέντως εναντίον μίας επαγγελματικής ομάδας στη λογική «ο σώζων εαυτόν σωθήτο»! Αλλά και στους «πάνω» αρχίζει να αναπτύσσεται μία ανάλογη εμφύλια σύγκρουση μεταξύ της παλιάς και της νέας διαπλοκής. Η πρώτη αναπτύχθηκε ως γνωστόν με τη βοήθεια των τεράστιων κρατικών επιχορηγήσεων(κοινοτικών κονδυλίων) αλλά και των τραπεζικών «θαλασσοδανείων», τα οποία τώρα δεν είναι δυνατόν να εξακολουθήσουν να δίνονται. Γι’ αυτό οι «παλαιοί διαπλεκόμενοι», διαπιστώνοντας ότι βρίσκονται επί ξύλου κρεμάμενοι, έχουν σηκώσει την επαναστατική παντιέρα εναντίον των εγχώριων τροϊκανών και της τρόικας, την οποία μέχρι σήμερα δόξαζαν! Από την άλλη πλευρά, όσοι μέχρι σήμερα αγωνίσθηκαν κατά της οικονομικο-μιντιακής και πολιτικής διαπλοκής επιχαίρουν γι’ αυτή την εξέλιξη, θεωρώντας ότι «ουδέν κακόν αμιγές καλού», αφού κατά τη γνώμη τους μαζί με τη δυστυχία των Μνημονίων επέρχεται και μία θετική εκκαθάριση του οικονομικού, πολιτικού και μιντιακού ελληνικού τοπίου. Φευ, όμως, μία νέα διαπλοκή διαμορφώνεται, πολύ χειρότερη της πρώτης, καθώς αυτή εξαρτάται από τον ξένο παράγοντα. Ήδη οι Γερμανοί με τους εδώ επιτετραμμένους τους (όπως ο Φούχτελ) αναπτύσσουν δίκτυα επιρροής στον δημόσιο(κυρίως στην τοπική αυτοδιοίκηση), στον επιχειρηματικό, στον μιντιακό και στον πολιτικό τομέα. Πρόκειται, με άλλα λόγια, για μία νέα, ιδιότυπη κατάκτηση και πολιτική υποδούλωση, καθώς οι αποφάσεις του ελληνικού Κοινοβουλίου περιορίζονται σε ήσσονα ζητήματα, ενώ τα μέγιστα λαμβάνοντα στο Βερολίνο. Θυμίζουμε την ομολογία του υπουργού Οικονομικών ότι μόλις κατέβηκε από το βήμα της Βουλής τον πήρε αμέσως τηλέφωνο ο Σόιμπλε για να τον επιπλήξει για κάτι που είπε(επιμήκυνση)! Συνεπώς, το νέο πελατειακό σύστημα που αναπτύσσεται έχει σχέση με την εθνική εξάρτηση και αποκτά, όχι απλώς χαρακτηριστικά διαφθοράς, αλλά αντεθνικά. Η Ζήμενς, τα υποβρύχια, τα πούλμαν και τόσα άλλα σκάνδαλα θα ωχριούν μπροστά στα νέα(ξεπούλημα δημόσιας περιουσίας και φυσικού πλούτου), τα οποία θα έχουν τη νομιμοποίηση της «έκτακτης ανάγκης»και της εθελοδουλείας!

Πως η ανάγκη γίνεται Ιστορία

Μικρά παιδιά σε μία φαβέλα της Παραγουάης παίζουν Μπαχ με έγχορδα φτιαγμένα από σκουπίδια. Στο Όσλο διαδηλωτές κρατούν πυρσούς διαμαρτυρόμενοι για το Νόμπελ ειρήνης που δόθηκε στην Ευρωπαϊκή Ένωση, χώρες της οποίας πωλούν όπλα, αλλά και για την Ελλάδα που δοκιμάζεται σκληρά. Στον Κηφισό, μία μαυροφορεμένη μάνα πουλάει χαρτομάντηλα. Και στην Πάργα κηδεύουν τον Άλκη Αλκαίο(κατά κόσμον Βαγγέλη Λιάρο). Αυτόν που είπε «πως η ανάγκη γίνεται ιστορία/πως η ιστορία γίνεται σιωπή»! Αυτόν που έζησε σαν νυχτωδία και «λυγμός στις πόλης τις στοές». Κι εμείς, νιώθουμε σαν στόχος, σαν «ένα πεδίο βολής φτηνό/που ασκούνται βρίζοντας ξένοι φαντάροι» όταν ακούμε τον Βαυαρό πρωθυπουργόνα μιλά για «μεγαλύτερη ανταγωνιστικότητα»! Πάλι η ανταγωνιστικότητα, πάλι τα ίδια προσχήματα, τα ίδια ψεύδη, ότι δήθεν το κόστος εργασίας και το κοινωνικό κράτος ευθύνονται για την χαμηλή ανταγωνιστικότητα, για το χρέος, ακόμη και για την ιλιγγιώδη αύξηση της ανεργίας. Στην προπαγάνδα αυτή βασίζεται το νέο ευρωπαϊκό δόγμα που έχει ως προμετωπίδα του τα συνθήματα: «μειώστε τους μισθούς», «καταργήστε τα επιδόματα» -ακόμα και των ανέργων- «τσακίστε το κοινωνικό κράτος» -μειώστε μέχρι εξαφάνισης την ιατροφαρμακευτική περίθαλψη-, μηδενίστε τις συντάξεις, φορολογείστε τις αποταμιεύσεις και τα ακίνητα των «κάτω» και γενικά ό,τι δεν δύναται να διαφύγει στους φορολογικούς παράδεισους και στις off shores. Τουτέστιν, για την κρίση ευθύνονται οι εργαζόμενοι και οι συνταξιούχοι καθώς και οι μικρομεσαίοι επιχειρηματίες! Όμως, η εργασία δεν είναι μόνο κόστος, είναι και πηγή, καθώς χωρίς αυτή δεν υπάρχει επιχείρηση, δεν υπάρχει προϊόν, δεν υπάρχει αγορά ούτε κατανάλωση. Ο μισθός, συνεπώς, ως ζήτηση είναι αυτός που κινεί την αγορά και μπορεί να δώσει την ώθηση εξόδου από την κρίση. Όμως, σύμφων με τη νεοφιλελεύθερη συνταγή, που μας επιβάλλεται, η οικονομία κινείται μέσω της άγριας φορολόγησης των «κάτω», της κατάργησης του κοινωνικού κράτους και προπάντων μέσω της ελαστικοποίησης των εργασιακών σχέσεων. Έτσι, την οικονομική κρίση την πληρώνουν τα θύματά της, δηλαδή οι εργαζόμενοι. Μην ξεχνάμε ότι οι τελευταίοι είναι και οι μεγάλοι χαμένοι και κατά την περίοδο της κυριαρχίας του νεοφιλελευθερισμού, όταν η παγκοσμιοποιημένη χρηματοπιστωτική οικονομία επικράτησε της πραγματικής οικονομίας δημιουργώντας τη μεγάλη «φούσκα» που έχει πλέον σκάσει. Ο καπιταλισμός καζίνο που προκάλεσε τη σημερινή κρίση, είναι ο ίδιος που διαχειρίζεται και την έξοδο από αυτή, την οποία όμως επιδιώκει να επιτύχει με τους δικούς του άνισους όρους. Γι’ αυτό οι εργαζόμενοι χάνουν διπλά. Αλλά η απαξίωση της εργασίας και η εξάχνωση της αγοραστικής δύναμης αυτών που πραγματικά καταναλώνουν έχει ως συνέπεια τη μη απορρόφηση της παραγωγής. Αυτή είναι η αιτία της εμβάθυνσης της ύφεσης και της αδυναμίας επανεκκίνησης της ανάπτυξης.

Η μικροφυσική της υπακοής

Ανέβηκε στην ταράτσα και πέταξε στην άσφαλτο το σώμα του. Άνεργος. Την αξιοπρέπεια και την ψυχή του την είχαν πετάξει προ πολλού στα μπάζα οι κυνικοί. Έμφοβοι άνθρωποι παντού, απελπισμένοι και καθηλωμένοι νέοι, κι όμως κανείς δεν αντιδρά. Κανένας σπασμός, ούτε καν αντανακλαστικός. Βλέμματα αδειανά μόνο. Και ο «τεχνοκράτης» με το αεράτο βάδισμα να επιπλήττει τους υπουργούς που συμπεριφέρονται, λέει, «σαν συνδικαλιστές»! Τι ήθελε άραγε να πει; Ότι τολμούν να αντιστέκονται στους «ηρώδειους» φορολογικούς παραλογισμούς του; Ή μήπως ότι δεν υπακούουν στον αυθέντη Σόιμπλε που δηλώνει παρά την ανθρωπιστική κρίση ότι θα πιέζει συνεχώς τους Έλληνες; Αυτοί που κυριαρχούν φαίνεται ότι έχουν χάσει απολύτως το στόχο, χτυπημένοι χαυνωτικά από την αυτοϊκανοποίηση της κυριαρχίας τους επί του ανθρώπου. Φαίνεται ότι οι νάρκισσοι της δύναμης και του χρήματος υποκαθιστούν τον Κόσμο(Σύμπαν) με τον μικρόκοσμό τους και το Παν με τα μικροπάθη τους. Γι’ αυτό έχουμε, πλέον, έναν κόσμο χωρίς άνθρωπο και έναν άνθρωπο χωρίς κόσμο, ζώντας τον πολιτισμό του στιγμιαίου, εκείνου που αναπτύσσεται και σαπίζει επιτόπου. Σ’ αυτή την επικρατούσα λογική οι πολλοί (οι σκλάβοι της εργασίας) είναι οι αναλώσιμοι της Ιστορίας, η οποία είναι το ατέλειωτο χρονικό θριάμβων των «εχόντων» στο μεγάλο συμπόσιο της κοινωνίας, όπως ακριβώς συμβαίνει με τα αλληλοσπαρασσόμενα είδη στο μεγάλο συμπόσιο της ζούγκλας! Αυτή η αντίληψη σε συνδυασμό με τους διασπαστικούς μηχανισμούς στο εσωτερικό της κοινωνίας και την κατανάλωση φθόνου, φόβου, ρατσισμού, κομφορμισμού και της ακόρεστης επιθυμίας για κέρδος, δίνει τη χαριστική βολή στην πολιτική. Οι φτωχοί, οι εργαζόμενοι και οι αδύνατοι εκλαμβάνονται ως βάρος, ως καταραμένο απόθεμα, ως λίπος-χρέος από το οποίο πρέπει να απαλλαγεί η κοινωνία για να συνεχίσει να υφίσταται. Συνεχίστε, συνεπώς, να αφαιρείτε λίπος, κάντε τους φτωχούς να καταλάβουν ότι δεν είναι εκμεταλλευόμενοι, ότι είναι ξεπερασμένοι και αδέξιοι, ότι είναι τεμπέληδες και ότι η «σοφία» είναι ο κοινός νους που περιλαμβάνει τις δύο πνευματικότητες, αυτή του λογιστή κι εκείνη του εφόρου. Ό,τι υπερβαίνει αυτές τις δύο «πνευματικότητες» εξοβελίζεται ως ακαταλαβίστικος ελιτισμός, ως εμπόδιο στη ρευστότητα της αγοράς και τη μικροφυσική της υπακοής. Η μικροφυσική της υπακοής σημαίνει την προσαρμογή στη νόρμα ενός ανθρώπου που έχει καταστεί ένα πολύχρωμο ετερόκλητο μωσαϊκό, χωρίς συνδετικό, ενοποιό νόημα-ιστό και όπου κάθε η ψηφίδα έχει την αυτόνομη αξία χρήσης της, ως μέρος, ως δεξιότητα. Αυτός ο «άνθρωπος δεξιότητα ή εξάρτημα» (l’ home rouage) δεν έχει ψυχή! Η προσωπικότητα -η αξιοπρέπεια, η δικαιοσύνη, η εντιμότητα- δημιουργεί προβλήματα, τριβές, αφού προσδίδει νόημα στη λειτουργία της «μηχανής» και γι’ αυτό αφαιρείται. Σ’ αυτές τις περιπτώσεις η κατάθλιψη και ο αυτοχειριασμός είναι η έσχατη πράξη άρνησης της απώλειας της αυτοεκτίμησης, η ύστατη αμυντική αντίδραση του κατακερματισμένου ανθρώπου μπροστά στον κίνδυνο της ολοκληρωτικής απώλειας του εαυτού. Κάποτε, ο ξευτιλισμένος εργαζόμενος έβρισκε την ισορροπία του, καταφεύγοντας στους οργανωμένους ομοίους του, στο σωματείο. Αλλά σήμερα τα συνδικάτα δεν αμφισβητούν. Η αμφισβήτηση λογίζεται ως αμετροέπεια, που δεν ερμηνεύεται πια ως «ιεροσυλία», αλλά σαν «παράνοια». Από εδώ αρχίζουν να εμφανίζονται ένα-ένα τα διαγνωστικά στοιχεία της «γραφικότητας» και της απονέκρωσης του κοινωνικού ιστού.

Αλλαγή βλέμματος

Η εικόνα που έχουν οι άλλοι για μας τους Έλληνες έχει οικονομικές και πολιτικές συνέπειες. Πολιτικές γιατί αν η εικόνα είναι αρνητική, πλήττεται η αξιοπιστία μας. Οικονομικές, γιατί δεν γίνονται επενδύσεις στην Ελλάδα. Τώρα, όμως, σύμφωνα με Έλληνα οικονομολόγο του εξωτερικού, η Ελλάδα από θύτης μετατράπηκε στα μάτια των ξένων σε θύμα. Πως συνέβη αυτή η μεταβολή; Η δική μας εικόνα-εαυτός δε μπορεί να άλλαξε σε τόσο μικρό χρονικό διάστημα. Πως διαφοροποιήθηκε, λοιπόν, το βλέμμα των άλλων; Φαίνεται πως πολλοί, σιγά σιγά, αντιλαμβάνονται το μεγάλο παιγνίδι που παίζεται σε βάρος όχι μόνο του ελληνικού αλλά όλων των λαών από την χωρίς όρια και φραγμούς κερδοσκοπική λειτουργία του χρηματοπιστωτικού κεφαλαίου. Ο Eric Laurent στο βιβλίο του «Η κρυμμένη Όψη των τραπεζών» επισημαίνει ότι το αμερικανικό χρηματοπιστωτικό σύστημα(και όχι μόνο θα λέγαμε εμείς) διαμορφώνει μία νέα παγκόσμια τάξη, η οποία συνίσταται στην υποδούλωση των λαών ολόκληρου του πλανήτη(εν οις και του αμερικανικού) μέσω του δημόσιου χρέους. Οι τραπεζίτες αντί να συνιστούν μηχανισμό της πραγματικής οικονομίας έχουν μεταλλαχθεί σε σπεκουλαδόρους χωρίς κανόνες, όρια και έλεγχο. Αν προσέξει κανείς το ελληνικό χρέος θα διαπιστώσει ότι το μεγαλύτερο μέρος του αφορά σε τόκους. Αλλά αφού είναι πλέον σαφές ότι το πρόβλημα δημιουργείται από τους σπεκουλαδόρους Μίδες του χρηματοπιστωτικού κεφαλαίου, γιατί οι κυβερνήσεις των ΗΠΑ και της Ευρώπης διακυβεύουν τη ζωή των λαών τους και τη συνοχή των κοινωνιών τους και δεν επιβάλλουν τον έλεγχό τους επί των ολετήρων; Γιατί ελέγχονται ήδη ασφυκτικά από τους τελευταίους! Σ’ αυτό το πλαίσιο εμπλέκονται και οι μεγαλοϊδεατισμοί ή οι ιστορικές ρεβάνς, όπως στην περίπτωση της Γερμανίας, που εκμεταλλεύεται την κρίση των χωρών του ευρωπαϊκού νότου για τις ελέγξει οικονομικά και εθνικά. Συνεπώς, δεν πρέπει να αλλάξουμε εμείς εικόνα, αλλά, ενδεχομένως, οι άλλοι το βλέμμα τους. Για να συμβεί αυτό χρειάζεται μία γιγαντιαία μάχη αντι-μορφής, στην οποία θα κάνουμε γνωστό σε ολόκληρο τον κόσμο ότι δεν ευθύνεται η μικρή Ελλάδα για ό,τι συμβαίνει στην Ευρώπη και στον κόσμο, αλλά η κερδοσκοπική απληστία των χρηματοπιστωτικών οργανισμών και κάποιων κρατών. Η μη αποδοχή της μάσκας, η αποτίναξη του στίγματος του αναξιόπιστου τεμπέλη και των άλλων στερεότυπων συνιστά κυριολεκτικά ένα είδος απελευθέρωσης από τις αλυσίδες του εξωτερικού κόσμου, από το βλέμμα των άλλων, που μας τιμωρεί οικονομικά! Με άλλα λόγια, το θέμα δεν είναι να αλλάξουμε μόνο εικόνα ή το βλέμμα των άλλων, αλλά να αλλάξουμε τον κόσμο. Γιατί οι ισχυροί του σημερινού κόσμου επιβάλλουν εικόνες-μορφές δίκην σιδηρών προσωπείων μόνο και μόνο επειδή έτσι καταφέρνουν να υποδουλώνουν καλύτερα και να κερδίζουν περισσότερα. Βέβαια, κάθε εποχή έχει το βλέμμα της, την αισθητική της, με την έννοια της ελληνικής Αίσθησης, δηλαδή μια συλλογική αισθαντικότητα που προσδιορίζεται από μια κλίμακα συγκινησιακών ολοκληρώσεων και μία συγκεκριμένη ιστορικά κλίμακα αξιών, αλλά σήμερα η μόνη κλίμακα αξιών που διαμορφώνει το βλέμμα είναι αυτή του χρηματιστηρίου και των επιτοκίων. Μπορεί να μεταβληθούν τα πράγματα και να αλλάξει ο συσχετισμός δυνάμεων; Ναι, αν οι «κάτω», αν το 99% των ανθρώπων πάψει να χειραγωγείται από τα μίντια και αρχίσει να σκέφτεται ξανά. Γιατί σκέφτομαι σημαίνει ξαναμαθαίνω να βλέπω, να παρατηρώ, να κατευθύνω τη συνείδησή μου, να αντιλαμβάνομαι πως κάθε οπτική γωνία είναι κι ένας άλλος κόσμος.

Ο τρόμος του κενού

Οι πολιτικές και μιντιακές επιθέσεις εναντίον της Ελλάδας συνεχίζονται. Τώρα οι βόμβες-ενοχής και περιφρόνησης δεν έχουν σαν στόχο τους εργαζόμενους και τους συνταξιούχους, αλλά τους «πάνω». Οι εκκαθαριστικές επιχειρήσεις -μετά το Ρόιτερς σειρά έχουν οι Νιου Γιορκ Τάιμς- στρέφονται, πλέον, εναντίον του εγχώριου κεφαλαίου και των Ελλήνων «ολιγαρχών», ως εάν η Ελλάδα να είναι μία χώρα που παραπέμπει στη μετασοβιετική Ρωσία! Το ελληνικό μεγάλο επιχειρηματικό κεφάλαιο αιφνιδιασμένο πλήρως, παραληρεί, πολλαπλασιάζοντας και υπερθεματίζοντας στην κριτική εκείνων τους οποίους κάποτε εξοστράκιζε με τη ρετσινιά του γραφικού. Τούτων δοθέντων, βέβαια, θα περίμενε κανείς ότι οι «πάνω» και οι «κάτω» θα αμύνονταν από κοινού και σε εθνική βάση απέναντι στον κοινό εξωτερικό εχθρό. Φευ, όμως, οι «πάνω» συνεχίζουν να απολύουν εργαζόμενους ή να επιδιώκουν την εξαφάνιση των επιχειρηματιών του ίδιου κλάδου, ενώ οι «κάτω» επιδίδονται σε μία πρωτοφανή «ανθρωποφαγία» μέσα από τον επιβληθέντα εντέχνως κοινωνικό αυτοματισμό. Τέλος, οι θεσμοί και πάνω απ’ όλα το κοινωνικό κράτος με πρώτες την Παιδεία και την Υγεία καταρρέουν. Η Ελλάδα μοιάζει με χώρα απελπισμένων ανθρώπων, ανθρώπων που δεν τολμούν να αντιδράσουν, δεν ονειρεύονται και είναι ευνουχισμένοι από κάθε ελπίδα. Κι αναρωτιέται κανείς, τι να προτείνει; Ποια ελπίδα να παράσχει; Να κοιτάξουμε τα ίδια πράγματα και να τα εκτιμήσουμε με διαφορετικό τρόπο, λένε κάποιοι. Μόνο που αυτό είναι τόσο ασαφές που υπό προϋποθέσεις οδηγεί στη μεταφυσική και στην πίστη σε προφήτες και αγύρτες. Ή μήπως πρέπει να καταλάβουμε ότι το χειρότερο είναι οι ενοχές που μας επιβάλλουν και να αντισταθούμε στον εξωτερικό εχθρό; Γιατί όταν κάποιος συγκρούεται με τον εαυτό του, με τις ενοχές του, μ’ αυτόν τον καρκίνο της συνείδησης, όταν αυτοαμφισβητείται, όταν φθάνει να πει «τόσες θυσίες, τόσο αίμα… για το τίποτα», τότε ο αυτοχειριασμός είναι η επόμενη κίνηση. Η λύση, συνεπώς, είναι η συμφιλίωση με τον εαυτό μας και με τους άλλους. Όχι μόνο με τους Έλληνες αλλά με όλους τους ανθρώπους που κατοικούν σ’ αυτόν τον ωραίο τόπο που λέγεται Ελλάδα. Ναι, θα το ξαναπούμε, το ιδιαίτερο χαρακτηριστικό μας είναι η «βαθιά Αγάπη» για τον Άνθρωπο γενικά, χωρίς καμία ρατσιστική διάκριση. Μ’ αυτό το συναίσθημα θα μπολιαστεί η ευθύνη μας για το μέλλον των παιδιών μας και αυτό το καθήκον θα δώσει νόημα στη ζωή μας, αποδιώχνοντας το horror vacui -τον τρόμο του κενού, του τίποτα- και δημιουργώντας την πεποίθηση ότι οι πράξεις(οι θυσίες μας εν προκειμένω) μπορούν να κάνουν τον κόσμο λίγο καλύτερο. Γιατί το σημερινό πρόβλημα, περισσότερο κι από το οικονομικό, είναι ανθρωπολογικό, είναι η πίστη ότι δεν υπάρχει ελπίδα, ότι δεν υπάρχει μέλλον, ότι όλα βαίνουν προς το χειρότερο.

Μπήκαν στη χώρα οι εχθροί

Μπορεί η γερμανική ηγεσία της Ευρώπης να μη δέχτηκε την αναδιάρθρωση του ελληνικού δημόσιου χρέους, η Ελλάδα όμως ανασχηματίζεται κοινωνικά, πολιτικά, οικονομικά και μιντιακά με βάση τη νέα τάξη πραγμάτων. Η σχέση, πλέον, της Ελλάδας με την ευρωζώνη(δηλαδή το Βερολίνο) είναι όχι απλά σχέση εξάρτησης αλλά σχέση υποτέλειας(προτεκτοράτου). Γι’ αυτό μεταξύ Γερμανίας και Ελλάδας αναπτύσσεται ένα ανάλογο δίκτυο εξουσίας, επιρροής και επικοινωνίας στο πολιτικό, στο μιντιακό και στο οικονομικό πεδίο. Στο ελληνικό πολιτικό σύστημα παρατηρείται ήδη η διάλυση παλαιών σχηματισμών και η εμφάνιση νέων μορφωμάτων με χαρακτηριστικό στοιχείο τον πολυκερματισμό των δυνάμεων, οι οποίες καλούνται να λειτουργούν πια ως εν δυνάμει συνασπισμοί κυβερνητικής εξουσίας. Έτσι, αν έχουμε τους τρεις εταίρους στη σημερινή κυβέρνηση, στην αντιπολίτευση έχουμε την εν δυνάμει συνεργασία σε αντιμνημονιακή βάση του ΣΥΡΙΖΑ με τους Ανεξάρτητους Έλληνες. Συνεπώς, αναπτύσσεται και στην Ελλάδα το γερμανικό υπόδειγμα των «κυβερνητικών συνασπισμών», οι οποίοι στην ελληνική περίπτωση θα πρέπει να υπακούουν στα κελεύσματα του Βερολίνου. Η αναφορά του υπουργού Οικονομίας Γ. Στουρνάρα στην επίπληξη από τον Σόιμπλε σχετικά με τη δημοσιοποίηση της «επιμήκυνσης», φανερώνει όχι μόνο το βαθμό της εξάρτησης αλλά και την εθελοδουλεία των ημέτερων πολιτικών. Επίσης, στο οικονομικό και στο κοινωνικό πεδίο, εκτός από την εξαφάνιση των μεσαίων τάξεων (αυτήν της παραγωγής γνώσης αλλά και αυτή της υλικής παραγωγής), τώρα έχουν μπει στο στόχαστρο και μερίδες του ελληνικού κεφαλαίου, που ενδεχομένως να αποτελούν εμπόδια στη γερμανική επιχειρηματική εισβολή στην Ελλάδα. Έτσι, λαμβάνει χώρα ένα κυνήγι μαγισσών μέσω των επιθέσων διεθνών μίντια(Ρόιτερ, Νιου Γιορκ Τάιμς)αλλά και μέσω των διαφόρων λιστών "φοροφυγάδων" όπου μαζί με τα ξερά καίγονται και τα χλωρά, και μάλιστα με τη χρήση του επικοινωνιακού «θορύβου» καθώς και της τεχνικής της «λάσπης στον ανεμιστήρα». Αυτή την πολιτική συνεπικουρούν και ελληνικές επιχειρηματικές δυνάμεις που ακολουθούν συνειδητά ή ασυνείδητα τα γερμανικά συμφέροντα, αναπτύσσοντας απόψεις όπως αυτή που αναφέρει ως αιτία για την ελληνική κρίση τη διαφθορά της «πολιτικής ελίτ(σ.σ. συλλήβδην)της Ελλάδας»(Σόιμπλε). Όμως, για την κρίση στην Ιταλία, στην Ισπανία και στην Πορτογαλία ή στη Γαλλία, ποιος ευθύνεται, η ελληνική πολιτική ελίτ; Όχι βέβαια. Είναι, συνεπώς, πασίδηλο ότι οι επιθέσεις αυτές έχουν ως μοναδικό στόχο τη δημιουργία ενός πολιτικού και οικονομικού δικτύου που θα υπακούει στους εξουσιαστές της Ευρώπης. Το ίδιο ισχύει και στο μιντιακό τοπίο όπου σε λίγο θα υπάρξουν ανακατατάξεις καθώς τα τεράστια εκδοτικά τάνκερ, που επιβίωναν με «θαλασσοδάνεια», κινδυνεύουν να κοπούν στη μέση. Ποιος θα επιβιώσει; Εκείνοι που θα είναι συμβατοί με τη γερμανική εξουσιαστική λογική. Όλοι αυτοί θα δανειοδοτηθούν εκ νέου με «εξωτραπεζικά κριτήρια», ενώ οι υπόλοιποι θα χτυπηθούν αμείλικτα. Εν τω μεταξύ, στο κοινωνικό επίπεδο ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού –ένας στους δύο πολίτες σύμφωνα με το ΙΝΕ της ΓΣΕΕ- είναι στα όρια ή κάτω από τα όρια της φτώχιας. Η ανεργία έχει ξεπεράσει το 26% και η ελληνική κοινωνία δοκιμάζεται σκληρά καθώς η ανθρωπιστική καταστροφή είναι εντός των πυλών. Σ’ αυτό το περιβάλλον ποια πολιτική, οικονομική και μιντιακή τάξη –ακόμη κι αν υποστηρίζεται από τη Γερμανία- μπορεί να σταθεί;

Ενότητα με βάση το μίσος

«Ό,τι δε γίνεται εγκαταλείπεται». Αυτός είναι ο κανόνας του νεοφιλελεύθερου «πραγματισμού». Ούτε λόγια ούτε αξίες και πίστεις μήτε ρητορικές ακροβασίες, μόνο πράξεις και πειράματα. Το πείραμα της άγριας λιτότητας, που εφαρμόστηκε στην Ελλάδα, θα εφαρμοσθεί τώρα και στον υπόλοιπο ευρωπαϊκό νότο, επενδεδυμένο με ευφημισμούς όπως η «νέα κοινωνική οικονομία της αγοράς» ή ακόμη «η ανθρώπινη οικονομία της αγοράς». Μόνο που οι άνθρωποι σ’ αυτή την κοινωνία λογίζονται είτε ως περιττοί είτε όπως εκείνη η καθαρίστρια, που μνημονεύει ο Κέινς και η οποία ήθελε να γράψουν στην επιτύμβια πλάκα της «επιτέλους, θα ξεκουραστώ»! Αλλά «Η κρίση είναι οι άλλοι», δηλαδή, όλοι εμείς του νότου, λέει η Μέρκελ, παραπέμποντας στη ρήση του Σαρτρ «ο άλλος είναι η κόλασή μου». Πάντως, η Γερμανία, σύμφωνα με την καγκελάριο, είναι παράδειγμα οικονομικής ανάπτυξης και σταθερότητας. Αποκρύπτει, όμως, το γεγονός ότι το έλλειμμα των νοτίων είναι ακριβώς το εμπορικό πλεόνασμα της χώρας της. Αλλά αυτή η συλλογιστική είναι ηθικολογία για την κ. Μέρκελ που δεν διέπεται σύμφωνα με την καθηγήτρια Γερτρούδη Χέλερ από καμία αξία, από καμία ιδεολογία, από καμία ηθική. Η εποχή μας είναι μεταϊδεολογική και μεταηθική θα πουν και οι εγχώριοι ψιττακοί, και σημασία έχει το αποτέλεσμα. Κι όμως η γερμανική ηγεσία έχει μία πάρα πολύ μεγάλη πίστη, καθώς ομνύει από το πρωί μέχρι το βράδυ στα οικονομικά κέρδη. Πίστη, λοιπόν, στο κέρδος, στην ωφέλεια, στην πίστωση. Πίστη και πίστωση πάνε μαζί. Όμως, η πίστη στο χρήμα δεν λογίζεται ως ιδεολογία αλλά ως πραγματισμός. Εμείς θα λέγαμε ότι είναι η ψύχωση(πρωκτερωτισμό την είπε ο Φρόιντ) της αέναης συσσώρευσης. Μόνο που η συσσώρευση αυτή έχει όρια που τίθενται από τα αντίστοιχα όρια των πλουτοπαραγωγικών πηγών. Όμως, οι παγκόσμιοι και οι περιφερειακοί ολιγάρχες του πλούτου δεν καταλαβαίνουν τίποτα ούτε από την καταστροφή της φύσης και του πλανήτη ούτε από την ανθρωπολογική καταστροφή των «κάτω». Για τους τελευταίους, παρόλα αυτά και σύμφωνα με τη Wall Street Journal υπάρχει το καταφύγιο στην πίστη του γέροντα Παΐσιου, δηλαδή η αποφυγή της τρέλας μέσω του ανορθολογισμού! Για μία ακόμη φορά βρισκόμαστε μπροστά στον Πραγματισμό και δη στον πολιτικό πραγματισμό της αμερικανικής θεσμικής σχολής, που νομιμοποιεί κάθε προσπάθεια αποκατάστασης της ισορροπίας είτε γίνεται με «αθώες» είτε με «μη αθώες απάτες»(Κένεθ Γκαλμπραίηθ). Για την ιστορία ο Πραγματισμός έχει εισαχθεί στην Ευρώπη από τις ΗΠΑ. Σύμφωνα μ’ αυτόν ο κόσμος είναι ένα «δικτυακό άπειρο», ένας κόσμος-δίκτυο(Ουίλιαμ Τζέημς), που αποτελείται από διαφορετικές «γραμμές επιρροής», δηλαδή από μικρούς κόσμους, που είναι η βάση της δράσης των ατόμων. Με άλλα λόγια, ο Πραγματισμός εκκινεί από ένα κόσμο μικρόκοσμων, ένα κόσμο «θυλάκων». Μία κοινωνία συνεπώς απαρτίζεται από ένα πλήθος κόσμων-δικτύων, που αλληλοδιαπλέκονται και αλληλοεξαρτώνται, αλλά επειδή ο καθένας ζει τη δική του ζωή ισχύει η αντίθεση: «Εμείς και οι άλλοι». Ο καθένας είναι «εξωτερικός» ως προς τον άλλο, εξ ου και το γεγονός ότι οι συγκρούσεις δεν είναι ατομικού χαρακτήρα αλλά και «εμφύλιοι» συλλογικής υφής –ήτοι μεταξύ ομάδων. Σ΄αυτό τον κόσμο των μικρόκοσμων ο ανταγωνισμός γίνεται αμείλικτος και το μίσος και το συμφέρον καθίστανται τα μόνα ενοποιητικά στοιχεία της κοινωνίας. Μόνο που οι συγκρούσεις αυτές σε έκρυθμες καταστάσεις, όπως η σημερινή κρίση, αντί να δημιουργούν μία νέα ισορροπία, δημιουργούν χάος.

Συσσώρευση και εξαθλίωση

Είναι φοβερό να βλέπεις τους ανάπηρους να καταθέτουν τα τεχνητά μέλη τους στον Άγνωστο Στρατιώτη. Είναι τρομερό σε μία Ελλάδα που φθίνει δημογραφικά να τιμωρούνται μέσω της φορολογίας όσοι γέννησαν παιδιά. Η Ελλάδα αλλά και η Ευρώπη του κράτους-πρόνοιας δεν υπάρχουν πια. Ένας στους τέσσερις Ευρωπαίους βρίσκεται στο όριο της φτώχιας. Η Ελλάδα αποκτά πρωτιά πλέον στη δυστυχία. Το 31% των Ελλήνων, ήτοι 3,4 εκατομμύρια, βρίσκεται στο κατώφλι τις απελπισίας, ενώ το 21% ζει μ’ ένα πενιχρό εισόδημα. Τα στοιχεία είναι της Eurostat, αλλά η φτώχια δεν περιορίζεται μόνο στην Ελλάδα, καθώς έχει «χτυπήσει» και μεγάλες γερμανικές πόλεις. Συνεπώς, το πρόβλημα είναι γενικό. Όμως η λιτότητα δεν είναι κακή για όλους. Μπορεί οι πολλοί να οδηγούνται σε αργό και οδυνηρό «κοινωνικό θάνατο», αλλά οι λίγοι συσσωρεύουν όλο και περισσότερα. Η κρίση κατά συνέπεια δεν αφορά όλους. Για την ακρίβεια, η παγκόσμια οικονομική ανάπτυξη, παρότι έχει επιβραδυνθεί, παραμένει θετική. Η συσσώρευση αυξάνεται αδιαλείπτως. Συνεπώς, δεν τίθεται εν αμφιβόλω το ισχύον οικονομικό σύστημα, αλλά το κράτος-πρόνοιας(κοινωνικά επιδόματα, εργασιακά δικαιώματα, συντάξεις) και η δημοκρατία. Τα τελευταία ήταν τα αντίβαρα στην υπερσυσσώρευση του πλούτου, που βασίσθηκε στη φορολόγηση των εχόντων και είχε ως στόχο την κοινωνική συνοχή και την ευρωπαϊκή δημοκρατία. Η μεγάλη αλλαγή που συντελείται σήμερα είναι η κατάργηση του κοινωνικού κράτους και η φτωχοποίηση των εργαζομένων στο όνομα της ανταγωνιστικότητας, του δημόσιου χρέους και των δημοσιονομικών ελλειμμάτων. Με άλλα λόγια, το «χρέος» δεν είναι παρά μία εφεύρεση για την επιβολή των βάρβαρων πολιτικών λιτότητας. Ας σημειωθεί ότι το ελληνικό χρέος το 2010, όταν χρειάσθηκε να προσφύγουμε στην τρόικα, ήταν 116%, ενώ το 2020 –μετά τα αλλεπάλληλα άγρια μέτρα λιτότητας- θα είναι 124%! Στην περίπτωση της Ελλάδας στο παίγνιο προστίθενται και οι στόχοι του Βερολίνου να εξουσιάσει την Ευρώπη, διατηρώντας την κρίση και την κατάσταση έκτακτης ανάγκης. Το γεγονός όμως ότι η φτωχοποίηση χτυπά και τη Γερμανία καταδεικνύει ότι έχουμε να κάνουμε με μία συνολική πολιτική η οποία επιβάλλεται από την οικονομία(αγορές-χρηματοπιστωτικό σύστημα). Αυτό σημαίνει ότι η πολιτική δεν επιτελείται παρά ως προσομοίωση και η δημοκρατία δεν είναι παρά μία επίφαση, καθώς στην πραγματικότητα έχουμε μία σκαστή ολιγαρχία του πλούτου. Άρα το ζητούμενο είναι χειραφέτηση της πολιτικής από την οικονομία και επανεύρεση της δημοκρατίας και των θεσμών του κράτους-πρόνοιας που λειτουργούσαν εξισορροπιστικά στην κοινωνία. Σε ό,τι αφορά τη χώρα μας το πρόβλημα είναι και εθνικό αφού η ανεξαρτησία της έχει υποθηκευθεί στο όνομα της επιλογής του λιγότερου κακού. Αλλά τι είναι καλύτερο από την ελευθερία, την εθνική ανεξαρτησία και τη δημοκρατία;

Η Νονά!

Η Γερμανίδα καγκελάριος Άγκελα Μέρκελ δήλωσε, χθες, ότι δεν αποκλείει ένα μελλοντικό «κούρεμα» του ελληνικού δημόσιου χρέους. Γιατί τότε δεν το έκανε τώρα, όπως πίεζε το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο; Η απάντηση για πολλούς έχει σχέση με τις γερμανικές εκλογές που θα γίνουν το φθινόπωρο του 2013, και πως δεν πρέπει να φανεί στους Γερμανούς ψηφοφόρους ότι το σχέδιο του Βερολίνου για την Ελλάδα, δηλαδή η άγρια λιτότητα, έχει αποτύχει. Αυτή, όμως, είναι η επιφαινόμενη αλήθεια, πίσω από την οποία βρίσκεται η μεγάλη αλήθεια, το κρυφό σχέδιο. Με άλλα λόγια, η Μέρκελ δεν ενδιαφέρεται για τη «βραχυπρόθεσμη νομισματική πολιτική» αλλά για το μεγάλο, μακροπρόθεσμο σχέδιο που είναι μία Ευρώπη υπό γερμανική ηγεσία. Υπ’ αυτή την οπτική το Βερολίνο δεν ενδιαφέρεται για την επίλυση της κρίσης, αλλά για τη διατήρησή της και μέσω του δημοσιονομικού ελέγχου, που προβάλλεται ως αναγκαίος μονόδρομος, να καθίσταται δυνατή η «επέμβαση στα εσωτερικά των κρατών-μελών της ΕΕ, προπάντων στη νότια και στην ανατολική Ευρώπη»(Neue Zurcher Zeityng am Sonntag 27/11/2011). Γι’ αυτό απορρίπτεται η έκδοση ευρωομολόγων, που θα λειτουργούσε αποφασιστικά στη ριζική αντιμετώπιση της κρίσης, και όχι γιατί «δεν υπάρχει πολιτική βούληση», όπως υποστηρίζει η Κριστίν Λαγκάρντ. Το συμπέρασμα, συνεπώς, είναι ότι το σύστημα Μέρκελ θέλει να κερδίσει χρόνο γιατί επιδιώκει να επιβάλλει μία «γερμανική Ευρώπη» χωρίς την προβολή ιδεολογικών προταγμάτων που θα αναμόχλευαν το παρελθόν και θα αποκάλυπταν το μέγεθος του σχεδίου για ένα Δ΄ Ράιχ. «Το σχέδιο θα έρθει ‘’σαν τον κλέφτη τη νύχτα’’», σημειώνει η καθηγήτρια Γκέρτρουντ Χέλερ, στέλεχος διαφόρων ομίλων και της Deutsche Bank, στο βιβλίο της για την Α. Μέρκελ που φέρει τον τίτλο «Η Νονά»(εκδ. Λιβάνης)! Ήδη το γερμανικό πολιτικό υπόδειγμα ενός «μεγάλου συνασπισμού εξουσίας» χωρίς αξιωματική αντιπολίτευση εξάγεται ή επιβάλλεται στις χώρες του ευρωπαϊκού νότου, εν οις και η Ελλάδα. Επίσης, στη Γερμανία και παντού οι κυβερνήσεις λειτουργούν σε ένα είδος κατάστασης εκτάκτου ανάγκης που έχει γίνει κανόνας, έτσι ώστε να παρακάμπτονται οι δημοκρατικοί και οι κοινοβουλευτικοί κανόνες. Γενικά, τα κρυφά deals και «Η παράκαμψη των κανόνων δικαίου, η καταστρατήγηση συμβάσεων και θεσμών σε επίπεδο ευρωζώνης είναι πρώτο δείγμα για την αξίωση της κυριαρχίας της(σ.σ. Μέρκελ) στην Ευρώπη. Το γεγονός ότι στο μεταξύ και η ευρωπαϊκή Κομισιόν υποτάσσεται στις υπαγορεύσεις της Μέρκελ είναι μια απόδειξη για την αποτελεσματικότητα του συστήματος Μ»(Γκ. Χέλερ, στο ίδιο). Το σύστημα Μ(έρκελ) φαίνεται ότι έχει προ πολλού περάσει τα σύνορα της Γερμανίας και εξαπλώνεται σε ολόκληρη την Ευρώπη με κύριο μοτίβο την απόρριψη των αξιών και των δημοκρατικών κανόνων καθώς και τον απόλυτο σχετικισμό, που παραπέμπει στην περίφημη μετανεωτερικότητα αλλά και σε μια πολιτική που δεν λειτουργεί παρά ως προσομοίωση. Με άλλα λόγια, ακόμη και η Α. Μέρκελ κάνει ότι κυβερνά. Στην ουσία κυβερνούν οι τράπεζες και οι περίφημες αγορές. Όμως αυτή είναι μία αντιδημοκρατική εξέλιξη που μας οδηγεί πίσω στην οικονομική και πολιτική φεουδαρχία.

Τα πολιτικά "ντελίβερι-μπόις"

Ε, λοιπόν, ας το ξεκαθαρίσουμε, ο κόσμος πεινά. Μήπως το αμφισβητεί κανείς; Τα παιδιά πεινούν. Επισήμως, 20.000 υποσιτίζονται. Αυτή είναι η ουσία. Μήπως κάποιος αμφιβάλλει; Κι όμως κάποιοι εστιάζουν στο γράμμα των μικρών παιδιών από το Δενδροπόταμο Θεσσαλονίκης, μιλώντας για... λαϊκισμό. Άραγε το γράμμα είναι ψεύτικο ή μήπως τα παιδιά ψεύδονται όταν λένε ότι τους έκοψαν το ρεύμα; Κι όμως είναι παγκοίνως γνωστό πως σε 30.000 σπίτια έχουν κόψει το ρεύμα. Που βρίσκεται, τάχα, το ψεύδος; Ή μήπως η δημοσίευση της επιστολής των παιδιών από το δάσκαλό τους ήταν... λαϊκισμός; Εν προκειμένω κάποιοι κοιτούν το δάκτυλο και όχι το φεγγάρι. Αλλά τι εννοούν οι κύριοι αυτοί όταν μιλούν από το ύψος της ασφάλειάς τους για λαϊκισμό; Ως γνωστόν λαϊκισμός είναι η χρήση κλισέ που αποκλείουν το διάλογο και απ' αυτή τη σκοπιά είναι μία μορφή βίας. Μπορεί ακόμη ο λαϊκισμός να είναι η χρήση ψευδών γεγονότων ή η καθ' υπερβολήν παρουσίαση αληθινών καταστάσεων με στόχο την πρόκληση συγκινησιακής φόρτισης στον πληθυσμό. Αλλά όποιος ισχυρίζεται ότι η κραυγή των μικρών παιδιών που δεν έχουν ηλεκτρικό ή δεν έχουν να φάνε είναι υπερβολή, τότε είναι ένα τυφλό και κουφό παχύδερμο που δεν βλέπει, δεν ακούει ούτε αισθάνεται. Θα έλεγα ότι είναι ένα γουρούνι, αλλά δεν φταίνε σε τίποτα τα αθώα ζώα. Κάθε προσπάθεια, εντούτοις, να ακουστεί η κραυγή των δυσανεκτούντων και των πεινασμένων δεν είναι παρά μία προσπάθεια να ξεσκιστεί το σελοφάν της υποκρισίας και της λογοκρισίας, που επιχειρεί να αποκρύψει το δράμα των ανθρώπων. Κάποτε η Διαμαντοπούλου, η πρώην υπουργός Παιδείας αμφισβήτησε ότι οι μικροί μαθητές λιποθυμούν από πείνα. Αργότερα αναγνώρισε το λάθος της. Τώρα, όμως, την ίδια αμφισβήτηση επιχειρούν κάποιοι άλλοι. Κι εδώ πλέον η ευγένεια καθίσταται συνενοχή. Γι' αυτό θα υιοθετήσουμε την περιγραφή του Κ. Βόνεγκατ που όλους τους παραπάνω και τα αφεντικά τους τους αποκαλούσε «… ψυχοπαθείς προσωπικότητες, δηλαδή άνθρωποι χωρίς συνείδηση, χωρίς αίσθηση του ελέους ή της ντροπής…». Μόνο που οι προσωπικότητες αυτές δεν είναι και τόσο ψυχοπαθείς αλλά εντελώς νεοφιλελεύθεροι πραγματιστές, που όντως δεν έχουν ούτε καρδιά ούτε αισθήματα. Πρόκειται για τους Ταλιμπάν της Γουόλ Στρητ, του Σίτι, της Φραγκφούρτης, του Βερολίνου, των Παρισίων και των Βρυξελλών. Τελικά, ο παραλογισμός της ακολουθητέας πολιτικής της άγριας λιτότητας αφορά μόνο τους «κάτω», ενώ είναι αποδοτική για τους «πάνω» σε παγκόσμιο επίπεδο. Σε εθνικό επίπεδο –κυρίως για τις περιφερειακές χώρες, όπως η Ελλάδα- είναι ανορθολογική, γιατί εξαφανίζει μια ολόκληρη χώρα, έναν ολόκληρο λαό, πλην κάποιων που κάνουν το πολιτικό και δημοσιογραφικό «ντελίβερι» των χρηματοπιστωτικών μητροπόλεων και νομίζουν ότι θα τη γλιτώσουν.

Κοινωνικός δαρβινισμός

Καταδικασμένη να αναζητήσει τη ζωή μακριά από την πατρίδα της. Λαθραία και ανασφάλιστη, αναγκάστηκε να αγωνιστεί για τη ζωή της ενάντια στον καρκίνο σε μια χώρα που μέχρι χθες ήταν φιλόξενη. Τώρα θα απομακρυνθεί απ’ αυτή τη χώρα σαν τον καρκίνο που η ίδια αφαίρεσε! Το ίδιο συνέβη με τον βασανισμένο μετανάστη στη Σαλαμίνα. Το ίδιο με τον καθηγητή που συκοφαντεί τη συνάδελφό του προκειμένου να προτιμηθεί κατά την «αξιολόγηση». Το ίδιο παντού. Κοινωνικός δαρβινισμός. Η ελληνική κοινωνία εκφασίζεται με ταχύτητα. Σε λίγο κοινωνικές κατηγορίες και επαγγελματικές συντεχνίες θα λειτουργούν δίκην συμμοριών που επιτίθεται η μία εναντίον της άλλης. Η κοινωνία σε πλήρη διάλυση. Το ίδιο θα συμβεί στην Ισπανία, όπου εργάζονται πλέον μετά από κλήρωση! Και η νότια Γαλλία πλήττεται ήδη από μεγάλη ανεργία. Μαζί με την ανεργία καλπάζει και ο φασισμός, αυτός που μοιράζει έγνοια και μέριμνα όχι για τον άνθρωπο, αλλά για τον ομοεθνή και τον ομόφυλο. Αλλά αυτού του είδους η φροντίδα είναι ενοφθαλμισμένη με το ρατσισμό. Γιατί ή αγαπάς τον άνθρωπο γενικά ή δεν αγαπάς κανέναν. Γιατί η αγάπη δεν έχει σύνορα, δεν έχει φυλή, δεν έχει όρια, δεν έχει αποστάσεις, αλλιώς είναι υποκρισία. Αλλά πως θα αντιπαλέψουμε το φασισμό; Ο φασισμός δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί με τον «ηρωισμό της λογικής», τον οποίο επικαλούνταν για την αντίστοιχη κρίση του 1935 ο γερμανός φιλόσοφος Ε. Χούσερλ, αλλά με τη σύνθεση καρδιάς και λογικής. Χωρίς «καρδιά» αυτός ο κόσμος θα χαθεί. Γιατί η μεγαλύτερη διαφθορά, η οποία έχει επισυμβεί στις δυτικές κοινωνίες, είναι ο πληθωρισμός από υπερβολικό εαυτό, από υπερδιόγκωση του Εγώ, από υπερσυσσώρευση πλούτου και από μία άγρια ναρκισσιστική ατομικότητα, που καταλήγει στον αυτισμό και στον φασισμό, ο οποίος δεν αναγνωρίζει στους άλλους λαούς τη διιστορική τους αξιοπρέπεια. Γι’ αυτό η απάντηση στον φασισμό και στο νεοναζισμό με εθνικισμό θα ήταν σαν να παίζουμε στο γήπεδο του αντιπάλου. Αντίθετα, εμείς οι Έλληνες –δεν συμπεριλαμβάνονται οι κουίσλιγκς και οι λοιποί αλαζόνες και κομπορρήμονες κυνικοί, έστω και αν άλλαξαν μάσκα εσχάτως- οφείλουμε να απαντήσουμε με μία νέα συλλογικότητα, μ’ ένα νέο πατριωτισμό συνδυασμένο με ένα νέο ουμανισμό και μια νέα αγωνιστική αλληλεγγύη. Η αλληλεγγύη οφείλει να είναι αγωνιστική και πολιτική και να μην είναι εκείνη η ατομική συμπόνια του φιλόπτωχου ταμείου της γειτονιάς που ταπεινώνει τον λήπτη και διαφθείρει τον δωρητή. Εν άλλοις λόγοις, ο δημοκρατικός τόπος που ενώνει στον κοινό στόχο της καταπολέμησης της ανεργίας, της πείνας και όλων των άλλων κοινωνικών αδικιών, είναι ο πολιτικός τόπος της κοινής δράσης, εκεί όπου υφαίνεται πιο αποτελεσματικά το αίσθημα του εαυτού μας με το αίσθημα του άλλου. Αντίθετα, η σύγχρονη ευαισθησία θα παραμένει στείρα χωρίς ένα πολιτικό πλαίσιο που θα επιτρέπει τη δημιουργία πραγματικών και διαρκών αποτελεσμάτων και συνεπώς την ολοκλήρωση της «ανθρωπιάς» μας.

Ανθρωποφαγία ή αλληλεγγύη;

«Ηλεκτρολόγοι της ΔΕΗ έκοψαν το ρεύμα από τα σπίτια μας. Δεν μας ενημέρωσαν και ήρθαν πρωί-πρωί με την αστυνομία… Δεν ήταν σωστό που έμπαιναν στα σπίτια μας με μαγκιά και βία. Ήταν και είναι ΑΔΙΚΟ… Στις 20 Νοεμβρίου ήταν Μέρα των παιδιών και όλοι μιλούσαν για τα δικαιώματα του Παιδιού. Εμάς μας έκοψαν το ρεύμα… Δενδροπόταμος-Σχολείο». Ακούει κανείς; Σε 30.000 σπίτια κόπηκε το ηλεκτρικό μέσα στο χειμώνα. Οι λέξεις περί ανάσας αλλά και οι άλλοι αισιόδοξοι ευφημισμοί εδώ μοιάζουν ύβρεις. Εδώ οι άνθρωποι είναι χωρίς δουλειά, η με δουλειά αλλά χωρίς πληρωμή, όπως οι εργαζόμενοι στο «Ευγενίδειο», ή οι εργαζόμενοι που αίφνης πετιούνται στο δρόμο και πιο πολύ οι νέοι που φεύγουν στην ξενιτιά. Μα πάνω απ’ όλα η κρίση χτυπάει τα παιδιά. Κι άλλοτε η ελληνική κοινωνία πέρασε ανάλογες ακραίες καταστάσεις, αλλά πάντα υπήρχε κάτι τι που συγκρατούσε και συνείχε τις ψυχές ώστε να υπομένουν. Κι ακόμα περισσότερο να πιστεύουν και να αγωνίζονται. Όμως τότε υπήρχαν οι «υποδειγματικοί» ηγέτες όπως θα ’λεγε ο Βόνεγκατ. Μία Μαρία μας λείπει, σήμερα, όπως εκείνη στο Μεξικό. Έναν πολιτικό χρειαζόμαστε που θα μας ξαναδιδάξει πως η πολιτική είναι πάνω απ’ όλα ανιδιοτέλεια και προσφορά. Μόνο έτσι θα ξαναπιστέψει ο κόσμος στην κοινότητα και στο συλλογικό συμφέρον και θα σπρώξει με ώμο και με γόνα για να βγει η Ελλάδα από τη λάσπη. Τώρα τι; Ποια κοινωνία και ποιος άνθρωπος; Η κοινωνία είναι ένα απέραντο πεδίο ανθρωποφαγίας και ο άνθρωπος κυριολεκτικά ένας κανίβαλος. Εκείνος που θα «πατήσει» τον άλλον σώζεται. Αυτή ήταν η «αξία» της προηγούμενης δανεικής, καταναλωτικής κοινωνίας και η ίδια «αξία» ισχύει ακόμη πιο άγρια στην εποχή της σπάνεως. Πάνω οι «κύριοι», στη μέσοι οι «κύριοι-ζώα» και στο έσχατο κοινωνικό σκαλοπάτι τα απλά «υποζύγια». Οι τελευταίοι και πιο πολυάριθμοι είναι οι σκλάβοι, οι άνθρωποι χωρίς πρόσωπο, χωρίς αξιοπρέπεια, οι υποτελείς, οι ανελεύθεροι, οι άνεργοι, οι πιο πολλοί νέοι, περιττοί, το κοινωνικό έρμα, η άχρηστη σαβούρα, που ανά πάσα στιγμή μπορεί να πεταχτεί στη θάλασσα. Μια τέτοια κοινωνία-Μπούχενβαλντ πολιτικά παραπέμπει στον ολοκληρωτισμό. Αυτό είναι το γερμανικό υπόδειγμα για την ενωμένη Ευρώπη, μία Ευρώπη όπου οι άλλες χώρες θα είναι αποικίες των Γερμανών. Τούτων δοθέντων, τι πρέπει να κάνουμε; Να παίρνουμε ανάσες μέχρι και οι άλλοι ευρωπαϊκοί λαοί να αντιληφθούν το παιγνίδι που παίχτηκε και παίζεται εναντίον της Ελλάδας και εναντίον τους, αλλάζοντας τον συσχετισμό των πολιτικών δυνάμεων σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Μέχρι τότε, ας αναπτύξουμε τη συμπάθεια και την αλληλεγγύη μας. Ας ξαναανακαλύψουμε ένα από τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά μας, το «να αγαπάς βαθιά σαν Έλληνας που είσαι», όπως έλεγε ο Χένρι Μίλερ. Γι’ αυτό κανείς να μην ξανακόψει το ηλεκτρικό σε παιδιά και γέρους, κανείς να μη μείνει άστεγος και νηστικός. Κανείς. Αλλά, προπάντων, να απομονώσουμε τους κανίβαλους, αυτούς που θεωρούν μεταρρύθμιση την ανθρωποφαγία, αυτή που φορά τη λεοντή του δήθεν «ανταγωνισμού» και επανεισάγεται με τον τρόπο της δήθεν «αξιολόγησης». Γιατί μία πρώτη ιδεολογική άμυνα απέναντι στο γερμανικό οικονομικό και κοινωνικό υπόδειγμα είναι το ελληνικό φιλότιμο και η Ανθρωπιά μας.

Εκκρεμότητες

Τώρα που θα φύγω για λίγο καιρό, λέω να μην αφήσω εκκρεμότητες. Να διευκρινίσω ότι η «αλληλεγγύη» δεν συνιστά από μόνη της ποιοτική διαφορά, καθώς αλληλεγγύη επιδεικνύουν και οι φασίστες, και οι ναζιστές, και οι μαφιόζοι και οι μασόνοι. Σημασία, συνεπώς, έχει να δείχνεις αλληλεγγύη όχι μόνο στον οικείο, όχι μόνο στον ομοεθνή ή στον ιδεολογικά ομογάλακτο, αλλά και στον ανοίκειο, προπάντων στον ξένο, στον Άλλο Άνθρωπο. Θα ξαναπώ τον στίχο του Ρεμπώ που έλεγε «Εγώ είναι ο άλλος», και πως η πραγματική αλληλεγγύη περνά μέσα από τον έρωτα και την αγάπη για τον άνθρωπο και την ανθρωπότητα εν γένει. Τώρα που θα φύγω, λοιπόν, θέλω να καταγγείλω την εγκαθίδρυση της χομπσιανής κοινωνίας του ανταγωνισμού και του κανιβαλισμού. Να πω ότι πίσω από την ανταγωνιστικότητα κρύβεται ο εμφύλιος των «πάνω» και ο πόλεμος εναντίον των «κάτω», με συνέπεια την αποανθρωποποίηση των εργαζομένων. Ναι, βρισκόμαστε, όπως είπε ο δισεκατομμυριούχος Αμερικανός Γ. Μπάφετ, μπροστά σ’ έναν πόλεμο των τάξεων, όπου η τάξη των πλούσιων οδηγεί τον πόλεμο και είναι έτοιμη να τον κερδίσει πλήρως. Οι «κάτω» δεν αντιδρούν, μένουν κοκαλωμένοι, μέχρι κάτι να συμβεί, ένα τυχαίο γεγονός που θα ξεπαγώσει τη ρευστή μάζα και θα σαρώσει τα πάντα στο διάβα της, εγκαθιδρύοντας τη δική της βία, που θα αποκαταστήσει την ανισότητα και την αδικία. Τώρα που θα φύγω, θα ήθελα να μου επιτρέψετε, επίσης, να κάνω και μία διευκρίνιση για το χθεσινό κείμενο σχετικά με το Σύνταγμα. Πολλές φορές οι «πάνω» προσανατολίζουν την αντιπαράθεση στο νομικό πεδίο αντί για το πολιτικό. Έτσι έχουμε τη λεγόμενη ερμηνεία του σύγχρονου «συνταγματισμού» όπου υπάρχει η «κυβέρνηση των νόμων» σε αντίθεση με την «κυβέρνηση των ανθρώπων». Σ’ αυτή την περίπτωση υπάρχει πολλές φορές η κρίση του «συνταγματικού σφάλματος»(ερμηνείες και «παραθυράκια») και της «αντιδημοκρατικής πρακτικής». Αλλά για να ορίσουμε μία αντιδημοκρατική πρακτική πρέπει να ορίσουμε ξανά και τη δημοκρατία. Τι είναι λοιπόν η δημοκρατία; Είναι εκείνη η μορφή διακυβέρνησης της οποίας οι κύριοι κανόνες, όταν τηρούνται, έχουν ως σκοπό την επίλυση των κοινωνικών συγκρούσεων χωρίς την προσφυγή στην αμοιβαία βία. Το αντίθετο, δηλαδή, απ’ ότι συνέβη στην περίπτωση των δημοσιογράφων Κ. Αρβανίτη και Μ. Κατσίμη. Ένα δημοκρατικό καθεστώς σύμφωνα με το Ν. Μπόμπιο μπορεί να αξιολογηθεί με κριτήριο το «βαθμό πολιτικής βίας που υπάρχει ακόμα σ’ αυτό(σ.σ. αστυνομικό κράτος), πόσο μεγάλο τμήμα των πολιτικών σχέσεων είναι ακόμα μυστικές(σ.σ. διαπλοκή με μέσα ενημέρωσης και οικονομικά συμφέροντα, ευνοώντας την τέχνη του ψεύδους), πόσο μεγάλη είναι η δεσμευτική ισχύς των συμφωνιών μεταξύ των κοινωνικών και των πολιτικών δυνάμεων (σ.σ. μη τήρηση υποσχέσεων και απαξίωση πολιτικής)…». Εν κατακλείδι, μια δημοκρατία δεν μπορεί να αποκλείει κανέναν και για οποιοδήποτε λόγο. Και σε κάθε περίπτωση η δημοκρατία είναι ασύμβατη με τη βία της εξουσίας είτε αυτή λέγεται λογοκρισία είτε έλεγχος της ενημέρωσης είτε, πάνω απ’ όλα, εξαθλίωση των ανθρώπων. Γι’ αυτό, η αποκατάσταση της δημοκρατίας είναι ενταγμένη στην ατζέντα των ημερών.

Περί δημοκρατίας

Οι δημοσιογράφοι δέχονται πανταχόθεν επίθεση ως προνομιούχα συντεχνία. Όχι, δεν πλήττονται τα τεράστια εκδοτικά εγχειρήματα και τα τεράστια ποσά που οφείλουν στο Δημόσιο. Αυτά, αντιθέτως, επιβραβεύονται –εφόσον υπακούουν εις τας υποδείξεις- με δάνεια δεκάδων εκατομμυρίων ευρώ, τα οποία δίνονται με «εξωτραπεζικά κριτήρια»! Επίσης, το σκάνδαλο με τις τηλεοπτικές συχνότητες και τις προσωρινές άδειες εξακολουθεί να υφίσταται επί δεκαετίες τώρα. Κι ενώ η «συντεχνία» των μιντιαρχών και των διαπλεκόμενων επιχειρηματιών παραμένει στο απυρόβλητο, γίνονται επιθέσεις κατά των δημοσιογράφων. Άλλοτε με το επιχείρημα ότι χρυσοπληρώνονται και άλλοτε ως δήθεν βρώμικων υπηρετών της διαπλοκής και φαλκιδευτών της δημοκρατίας. Όμως εδώ γίνεται μία φασιστική γενίκευση που συμπεριλαμβάνει μία δράκα ακριβοπληρωμένων δημοσιογράφων και διαμορφωτών της κοινής γνώμης και των χιλιάδων άλλων, που εργάζονται σε συνθήκες γαλέρας ή είναι άνεργοι. Ποιοι χρησιμοποιούν αυτές τις γενικεύσεις; Εκείνοι που κάθε φορά επιδιώκουν να ελέγξουν την ενημέρωση. Γι’ αυτό τα δάνεια δίνονται μόνο στα έντυπα που υποστηρίζουν την καθεστηκυία τάξη στην τροϊκανή της εκδοχή. Όμως, το ίδιο συμβαίνει και στο άλλο άκρο, όπου ισχύει, επίσης, το «όποιος δεν είναι μαζί μας είναι εναντίον μας». Ή το απολύτως φασιστικό στη γενίκευσή του σύνθημα «αλήτες, ρουφιάνοι, δημοσιογράφοι». Παραδόξως, αυτές τις γενικεύσεις υποστηρίζουν και οι λεγόμενοι μεγαλοδημοσιογράφοι της διαπλοκής, καθώς μπορούν εύκολα να κρυφτούν μέσα σ’ αυτές. Πέραν αυτών, όμως, γινόμαστε σήμερα μάρτυρες μιας νέας αντίληψης για τη δημοσιογραφία, που εκπορεύεται από την εξουσία και η οποία μετράει τη δεοντολογία αλλά και τη δημοκρατία με το… λάστιχο. Με άλλα λόγια, κάποιοι, όπως ο διευθύνων σύμβουλος της δημόσιας τηλεόρασης, Ν. Σίμος, θεωρούν ότι «…η έννοια της δημοκρατίας ξεχείλωσε, κυριολεκτικά, στη Μεταπολίτευση…». Η απομάκρυνση, συνεπώς, του Κώστα Αρβανίτη και της Μαριλένας Κατσίμη από την εκπομπή «Πρωινή Ενημέρωση» της ΕΡΤ έγινε πέραν των άλλων και λόγω της «ξεχειλωμένης δημοκρατίας» και της «ασυδοσίας», που επέτρεψε η με «ιδεολογικά συμπλέγματα» συντηρητική παράταξη κατά την μεταπολίτευση! Αυτό ισχυρίζεται ο διορισμένος από την κυβέρνηση διευθύνων σύμβουλος της δημόσιας τηλεόρασης! Και ερωτάται: είναι δεοντολογικά σωστός και δημοκρατικός ο κομματικός διορισμός; Για ποια αξιοκρατία, λοιπόν, μιλάει; Η δημοκρατία της συντηρητικής παράταξης είναι διαφορετική ιδεολογικά από αυτή που περιγράφει ο συνταγματικός χάρτης της χώρας; Όσο για τον «δημοκρατία των μειοψηφιών», στην οποία αναφέρεται, άραγε ο ΣΥΡΙΖΑ, αν και αξιωματική αντιπολίτευση, κινείται εκτός των συνταγματικών ορίων; Αλλά, εντέλει, ποια αυθεντία θέτει τα όρια ανοχής σ’ ένα δημοκρατικό καθεστώς; Η ερωτηματοθεσία αφ’ εαυτής φανερώνει ότι η ανεκτικότητα (εφ’ όσον εφαρμόζεται εντός ενός ορίου) εμπεριέχει και τη μη ανεκτικότητα. Σήμερα, σύμφωνα με τον Χάμπερμας, βρίσκουμε το παράδοξο στην αντίληψη της «αμυντικής δημοκρατίας», όπου οι δημοκρατικές ελευθερίες του πολίτη περιορίζονται από την πρακτική των εχθρών της δημοκρατίας, όπως είναι οι τρομοκράτες. Αλλά είναι ο Αλ. Τσίπρας τρομοκράτης; Ή ο Κώστας Αρβανίτης εχθρός της δημοκρατίας; Αν προσχωρήσουμε σε αυτή τη λογική, θα έχουμε παντελή αποδόμηση της έννοιας της ανεκτικότητας, δηλαδή του σεβασμού της άλλης άποψης, που οδηγεί σε παγίδα, καθώς σε μία δημοκρατία «κανείς δεν έχει το προνόμιο να χαράζει τα όρια της ανεκτικότητας μόνο από την οπτική γωνία των εκάστοτε δικών του αξιολογικών τοποθετήσεων»(Χάμπερμας). Σε κάθε περίπτωση, τα όρια ανοχής καθορίζονται με βάση τους κοινούς αξιολογικούς προσανατολισμούς που βρίσκουν την έκφρασή τους στο Σύνταγμα. Σ’ αυτή την κατεύθυνση το Σύνταγμα ανέχεται ακόμη και τους «αντιπάλους» της δημοκρατίας (όπως τους βλέπει η πλειοψηφία του κ. Σίμου), οι οποίοι αύριο θα μπορούσαν, ενδεχομένως, να αποδειχθούν πραγματικοί φίλοι της.

Γιατί πίνουμε το κώνειο;

Έπιναν και διασκέδαζαν βασανίζοντάς τον. Τους ικέτευε κι εκείνοι απειλούσαν να τον ανασκολοπίσουν. Η ηδονή τους αυξανόταν ανάλογα με τον πόνο που προκαλούσαν. Κατάφερε να διαφύγει και ο βασανιστής του συνελήφθη. Όμως, ο θύτης, τελικά, απελευθερώθηκε και το θύμα αντιμετωπίζει την τιμωρία της απέλασης! Η χομπσιανή κοινωνία του 21ου αιώνα, όπου ο κανιβαλισμός κλιμακώνεται από τη Σαλαμίνα μέχρι το Βερολίνο και τη Νέα Υόρκη. Γιατί ό,τι συνέβη με τον αιγύπτιο μετανάστη συμβαίνει και εναντίον της Ελλάδας, η οποία «πίνει το κώνειο» σύμφωνα με τους New York Times, υπακούουσα στην ετυμηγορία των δικαστών-δανειστών της, του Σόιμπλε, της Μέρκελ, του Ντράγκι και της Λαγκάρντ. Αλλά γιατί τάχα ακολουθούμε τη στάση του Σωκράτη; Σε ποια Πόλη και σε ποιους νόμους υποτασσόμαστε; Η απάντηση είναι ότι υπακούμε στους νόμους του μαφιόζικου καπιταλισμού, του ΔΝΤ και της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, που δεν αποδέχονται να απολέσουν τα τοκογλυφικά κέρδη τους από ένα νέο κούρεμα του ελληνικού χρέους. Τι κρύβεται, όμως, πίσω από τα βασανιστήρια των Ελλήνων; Το παιχνίδι της ηγεμονίας στη Δύση μεταξύ των ΗΠΑ και της Γερμανίας. Οι Ηνωμένες Πολιτείες επιδιώκουν να δημιουργήσουν την εντύπωση ότι το ευρώ καταρρέει, έτσι ώστε να προσελκύσουν όλες τις ευρωπαϊκές επενδύσεις. Όπερ και εγένετο. Κατ’ αυτόν τον τρόπο ο Ομπάμα ανάσχεσε την κρίση και την ύφεση της αμερικανικής οικονομίας. Συνεπώς, το πρόβλημα των μηδενικών επενδύσεων και της ανάπτυξης δεν αφορά μόνο την Ελλάδα αλλά ολόκληρη την Ευρώπη. Τώρα έχουμε ένα δεύτερο γύρο «χτυπημάτων» από την Αμερική με τη Moody’s να προβαίνει σε λίγο στην υποβάθμιση της πιστοληπτικής ικανότητας της Γαλλίας. Παραδόξως, την αξιολόγηση της Γαλλίας ζητά και ο Β. Σόιμπλε, παίζοντας το παιχνίδι των Αμερικανών. Γιατί, άραγε, συμβαίνει αυτό; Επειδή το Βερολίνο επιδιώκει να βάλει τη Γερμανική σφραγίδα στην Ευρώπη, χωρίς να μοιράζεται την εξουσία με κανέναν άλλον. Αυτό, όμως, δηλαδή η γερμανική κοντόφθαλμη και ιδεοληπτική πολιτική ενισχύει τους αμερικανικούς γεωπολιτικούς στόχους. Με άλλα λόγια, η ημιτελική σύγκρουση θα είναι μεταξύ ΗΠΑ και Γερμανίας. Γιατί η τελική θα είναι μεταξύ ΗΠΑ και Κίνας. Η Γερμανία είναι ήδη χαμένη καθώς η οικονομία της ασφυκτιά από τη σκόνη των ερειπίων του ευρωπαϊκού νότου. Ακόμη και στην πρώην ισχυρή Γαλλία έχουμε τη νέα φτώχια να παρελαύνει στα «βάρβαρα παζάρια», πουλώντας μεταχειρισμένα ρούχα και παπούτσια. Όπως εκείνος ο άστεγος στην αγορά της Φρανκφούρτης, πριν χρόνια, που είχε βγάλει από τα πόδια τα παπούτσια του και τα πωλούσε. Μ’ ένα λόγο, εξαθλίωση παντού. Αλλά γιατί, αφού έτσι έχουν τα πράγματα, εμείς συνεχίζουμε να ακολουθούμε τη στάση του Σωκράτη; Κι αυτό όταν είναι πασίδηλο ότι η ελληνική οικονομία δεν θα αντέξει για πολύ αν δεν λάβει τα χρήματα; Γιατί επιπλέον επιμένουμε να εφαρμόζουμε τα νέα άγρια μέτρα λιτότητας; Ήδη η Financial Times της Γερμανίας γράφουν για κοινωνική αποσταθεροποίηση και «εξέγερση ενόψει» στην Ελλάδα. Σ’ αυτό το μελλοντικό χάος, γιατί η επιστροφή στη δραχμή να συνιστά χειρότερη κόλαση απ’ αυτή στην οποία βρισκόμαστε;

Η εξανάσταση των απελπισμένων

Ληστές, κυνικοί, κανίβαλοι. Μιλώ γι’ αυτούς που μείωσαν τη σύνταξη του ΟΓΑ -των 330 ευρώ-, γι’ αυτούς (εταιρεία τηλεπαιχνιδιού, που χρησιμοποιεί τη Fortnet και τον OTE), που τηλεφώνησαν σε μία υπερήλικη, εμπαίζοντάς την και χρεώνοντάς τη με 370 ευρώ την κλήση! Μιλώ για τους «πάνω» αλλά και τις συντεχνίες, μεταξύ των οποίων και η δημοσιογραφική, που θέλουν να ξεχωρίσουν από την κοινωνία, γλιτώνοντας -μόνο αυτές- από τις φοβερές ανθρωποθυσίες των Μνημονίων. Μιλώ για τη χθεσινή κοινουβουλευτική αθλιότητα, για τη μετάθεση των ευθυνών αλλά και των βαρών στους άλλους, από τη σημερινή κυβέρνηση στην προηγούμενη, από την προηγούμενη στη σημερινή και όλων μαζί εναντίον των μισθωτών και των συνταξιούχων, των αθώων θυμάτων της συγκυρίας. Είναι πια φανερό ότι η ελληνική κοινωνία που θα επιβιώσει, θα είναι μία κοινωνία συντεχνιών που θα σωθεί κανιβαλίζοντας το πλήθος των πενήτων, των εξαθλιωμένων εργαζομένων, των συμβολικά «νεκρών» ανέργων και συνταξιούχων. Όμως, πιο πολύ «νεκροί» απ’ όλους θα είναι οι χωρίς προοπτική κι ελπίδα νέοι. Οι νέοι που γεννήθηκαν άνεργοι, που δεν θα γνωρίσουν ποτέ τι σημαίνει εργασία και δημιουργία. Είναι τα ελληνόπουλα, παιδιά με πτυχία, μεταπτυχιακά, ντοκτορά και ξένες γλώσσες που μοιράζουν φυλλάδια και καρτοκινητά στις εξόδους του Μετρό με οκτάωρη εργασία και 300 ευρώ μικτά το μήνα! Είναι οι ίδιοι νέοι από 18-29 χρόνων στις ΗΠΑ, οι γιοι των μεταναστών που προέρχονται από όλες τις γωνιές του πλανήτη, αυτοί οι οποίοι έδωσαν τη νίκη στον Ομπάμα κι ας μην έκανε αυτά που υποσχέθηκε στην πρώτη του θητεία. Είναι τα παιδιά που γνωρίζουν ότι και ο Ομπάμα και ο Ρόμνεϊ στηρίζονται από τη Γουόλ Στριτ, αλλά ξέρουν καλά πως ο δεύτερος είναι εκπρόσωπος του νεοφιλελευθερισμού, ο οποίος έφερε τον κόσμο στη σημερινή αθλιότητα, ήξεραν πως ο Ρόμνεϊ είναι οπαδός της χυδαίας ατομικότητας και του πλέον άγριου θρησκευτικού φονταμενταλισμού, που έστειλε χιλιάδες αμερικανόπουλα να πεθάνουν στο Ιράκ και στο Αφγανιστάν. Ο Ομπάμα εξακολουθεί να είναι φορέας ελπίδας, ψαλιδισμένης μεν, αλλά ελπίδας. Κάτι που δεν συμβαίνει στην Ελλάδα. Εδώ κανείς δεν μπορεί να εμπνεύσει τους νέους και να ενώσει τη σπαρασσόμενη ελληνική κοινωνία των συντεχνιών είτε αυτές λέγονται βουλευτές, είτε δημοσιογράφοι είτε δικαστές είτε ακόμη υπάλληλοι της Βουλής. Δείτε τι γίνεται στις ΗΠΑ, εκεί όπου το «Ψηφίζετε εδώ» είναι γραμμένο στα αγγλικά, στα ισπανικά, στα κινέζικα, στα κορεατικά και στα ινδικά, εκεί όπου συνυπάρχουν οι πλέον διαφορετικές φυλές του κόσμου, εκεί όπου ένα έθνος μεταναστών καταφέρνει να μεγαλουργεί, γιατί καταφέρνει να αφομοιώνει και να ανανεώνεται. Αντίθετα, στην Ελλάδα της «καθαρότητας», η κοινωνία καταρρέει, καθώς όλοι κι όλα λειτουργούν διαλυτικά. Μόνη λύση είναι η απελπισμένη εξανάσταση της καταδικασμένης νέας γενιάς, των νέων που τους έχουμε ακρωτηριάσει τα όνειρα και το μέλλον. Αυτή η γενιά καλείται να σώσει την Ελλάδα, αφού πρώτα καθαρίσει τη χώρα απ’ όλους εμάς τους «παλιούς», τους υπαίτιους για τη δυστυχία ανθρώπων αλλά και για την υποδούλωση της χώρας.

Βουβή οργή

Να πληρώνεις διόδια για ένα δρόμο-θάνατο, όπως ο δρόμος Κορίνθου-Πατρών, είναι κλοπή. Κλοπή της ίδιας της ζωής. Το ίδιο κλεψιά είναι και η μείωση της ελάχιστης σύνταξης της ηλικιωμένης αγρότισσας, που δεν έφταιξε σε τίποτα για τη σημερινή κατάσταση της Ελλάδας. Ακόμη πιο πολύ κλοπή και βαρβαρότητα είναι όταν με το αίμα αθώων αναζωογονούνται τα βαμπίρ της διαπλοκής, οι τραπεζίτες, οι μεγαλοεπιχειρηματίες και οι μιντιάρχες. Περιδιαβαίνεις την Ελλάδα απ’ άκρη σ’ άκρη και συναντάς παντού υπόκωφη σιωπή. Εκείνη τη φοβιστική απόλυτη ηρεμία πριν από τη θύελλα. Όλα μοιάζουν να κρέμονται σε μια κλωστή. Οι ανθρώπινες αντοχές στην κόψη του ξυραφιού, η κοινωνική ισορροπία επί ξυρού ακμής. Όλοι κι όλα σχοινοβατούν πάνω από το κενό. Και λες πως ίσως η αποδόμηση να προαναγγέλλει και την αναδόμηση, ίσως ο θάνατος να σημαίνει την ανάσταση και τη ζωή. Γιατί όπως ο άνθρωπος έτσι και η κοινωνία φτιάχνεται και ξεφτιάχνεται, χαλιέται και ξεχαλιέται, άλλοτε άηχα, άλλοτε ηχηρά, πάντως αδιάλειπτα· στοιχεία απορρίπτονται, νέα υιοθετούνται συνεχώς μέσα από την καθημερινή πράξη, έτσι ώστε ο εαυτός να ανασυστήνεται συνεχώς ανανεούμενος ή θεραπευόμενος και αναγεννώμενος. Η διαδικασία αυτή είναι πιο εύκολα αντιληπτή μεταξύ μιας «καταστροφής» και μιας νέας «αναδόμησης». Όμως, αυτό το οποίο στη σημερινή Ελλάδα συγκλονίζει είναι η απουσία των δυνάμεων της αναγέννησής της. Η απουσία ελπίδας. Το παλιό δεν φεύγει, και το νέο δεν υπάρχει. Μόνο τέλμα και «θάνατος». Υπάρχει, άραγε, τρόπος να αλλάξει η ροή των πραγμάτων; Για να συμβεί αυτό απαιτείται η ανατροπή της κατεστημένης κατάστασης, αυτής που μας έφερε ως εδώ, και όχι η αναπαραγωγή της, όπως επισυμβαίνει με την ανάνηψη της παλαιάς διαπλοκής. Χρειάζεται στη συνέχεια μια πράξη ισορροπίας ανάμεσα στην αυτονομία της βούλησής μας, την ελευθερία επιλογής μας και στη δέσμευση προς τους άλλους. Με άλλα λόγια, η προσωπική ή η εθνική ανεξαρτησία μπορεί να διεκδικηθεί σε συνδυασμό αλλά και περιορισμό από τις δεσμεύσεις ή τις αποδεσμεύσεις μας. Ένας βιώσιμος εαυτός ή μία βιώσιμη κοινωνία εξαρτάται από την ισορροπία μεταξύ ελευθερίας και ανελευθερίας, αυτονομίας και δέσμευσης. Τι συμβαίνει, σήμερα, στην Ελλάδα; Οι «πάνω» επιμένουν με τη βοήθεια των Γερμανών να διεκδικούν την αναπαραγωγή μιας άθλιας και ανεξέλεγκτης συσσώρευσης πλούτου, ενώ οι «κάτω» εξακολουθούν να βυθίζονται σ’ έναν ολοένα και πιο άγριο εργασιακό μεσαίωνα. Αυτή η επιστροφή στο παρελθόν είναι αδύνατη, γιατί η συνείδηση των «κάτω» δεν αποδέχεται πια την κατάσταση του δουλοπάροικου και του κολίγου ως την ανθρώπινη συνθήκη στον 21ο αιώνα. Τούτων δοθέντων προς τα πού κινείται η ελληνική κοινωνία; Μοιραία σ’ έναν κοινωνικό εμφύλιο αλληλοεξόντωσης, καθώς ελλείπουν οι πολιτικοί φορείς μιας κουλτούρας, που θα μπορούσε να συμβιβάσει τις αντικρουόμενες αφηγήσεις των «πάνω» και των «κάτω». Εν κατακλείδι, αν τα μέτρα δεν ήταν οριζόντια και πλήρωναν όλοι ανάλογα με τη δυνατότητά τους –δηλαδή πλήρωναν και οι «πάνω»- τότε θα μπορούσε να υπάρξει η δυνατότητα διαμόρφωσης ενός εθνικού στόχου, ενός εθνικού οράματος και γιατί όχι μιας εθνικής αφύπνισης και κινητοποίησης. Τώρα κάποιοι θέλουν να επωφεληθούν και οι πολλοί αισθάνονται κορόιδα. Γι’ αυτό η σωτηρία δεν είναι ορατή. Μόνο η βουή της οργής ακούγεται από μακριά, προαναγγέλλοντας το σεισμό που έρχεται.

Κανείς δεν εμπνέει, κανείς δεν κινητοποιεί

Είναι αδύνατο να εξηγήσεις με τη λογική έναν παράλογο κόσμο. Ούτε καν με «έλλογη λαβή», όπως κάνουν οι ψυχαναλυτές με το παραλήρημα, δεν μπορείς. Μόνο η μεταφυσική και η διαίσθηση των αλλοπαρμένων και των αλαφροΐσκιωτων ίσως μπορέσει κάποτε να εκφράσει αυτό που συμβαίνει, σήμερα, στην Ελλάδα, όπου όλα -θεσμοί, κοινωνία και άνθρωποι- διαλύονται. Γιατί, που να ακουμπήσεις και από πού να κρατηθείς; Από τη δόση των 31,5 δις ευρώ; Αυτή θα πάει στις τράπεζες και στα τοκοχρεωλύσια, ενώ τα νέα μέτρα λιτότητας θα επιτείνουν την ύφεση, το κλείσιμο των μαγαζιών, την ανεργία, την εξόντωση των ανθρώπων, δίνοντας τη χαριστική βολή στην ελληνική οικονομία(σε ό,τι έχει απομείνει απ’ αυτή). Κι όμως τα όρνεα έχουν ήδη επιπέσει χωρίς έλεος πάνω στο «πτώμα». Ενεχυροδανειστές, τοκογλύφοι και εν γένει μαυραγορίτες «τρώνε» κοψοχρονιά κινητά και ακίνητα, τιμαλφή και μη. Τηλεφωνικές εταιρίες εκμεταλλεύονται ασφαλισμένους και το χάος του ΕΟΠΥΥ, ενώ κλέβουν κυριολεκτικά ηλικιωμένους, αφού χρεώνουν τις κοστοβόρες κλήσεις, που οι ίδιες κάνουν προς τα θύματά τους! Νέες οικονομικές δυνάμεις που δεν γνωρίζει κανείς από πού προέρχονται, εμφανίζονται. Το ίδιο συμβαίνει και με την πληθώρα των νέων εφημερίδων, που εκδίδονται. Ποιος θα εξετάσει το πόθεν έσχες τους; Κανείς. Πολλοί αντιμετωπίζουν την κατάσταση ως ευκαιρία για να επιβληθούν πολιτικά και οικονομικά, περιμένοντας την πλήρη εξαθλίωση για να τα πάρουν όλα. Ποιες είναι αυτές οι νέες οικονομικές δυνάμεις; Άγνωστο. Το μόνο που γνωρίζουμε είναι αυτό που είπε, χθες, η Α. Μέρκελ, ότι δηλαδή «μία χώρα που έχει χρέος 80% ή 90% δεν μπορεί να μιλάει για εθνική ανεξαρτησία». Η Ελλάδα, συνεπώς, είναι υπό πλήρη εξάρτηση. Άρα το πρόβλημά μας είναι και εθνικό, είναι ζήτημα ανεξαρτησίας και ελευθερίας. Είναι, επίσης, κοινωνικό και ανθρωπιστικό. Όμως, μία κοινωνία που είναι κοκαλωμένη από το φόβο της σαν τη νάγια την ορχούμενη, μπορεί μεν να διευκολύνει τους «πάνω» γιατί δεν ξεσηκώνεται, αλλά καμία οικονομία δεν αναπτύσσεται χωρίς την κινητοποίηση ολόκληρης της κοινωνίας, χωρίς να υπάρχει κάτι, μία ιδέα, μία εμπνέουσα αξία, μια πίστη για την πατρίδα, για τη λευτεριά, για το μέλλον των παιδιών μας, κάτι τέλος πάντων που να ενεργοποιεί τους ανθρώπους. Δυστυχώς, κανείς, ακόμη και όσοι δεν συμμετέχουν στην κυβέρνηση, δεν εμπνέει. Έτσι, και δύο δόσεις να παίρναμε, δεν θα κάνουμε τίποτα, αν οι ηγεσίες δεν συνεγείρουν τους ανθρώπους, αν δεν τους δώσουν ελπίδα, ή έστω μία πίστη. Βέβαια, υπάρχουν και οι άλλοι, που σκέφτονται με τον τρόπο των ολοκληρωτισμών, όπου οι άνθρωποι θεωρούνται εντελώς περιττοί, απολύτως άχρηστοι. Εδώ ισχύει ο Οδυσσέας Ελύτης (που σαν χθες γεννήθηκε), ο οποίος έλεγε: «…Είναι η βαρβαρότητα. Την βλέπω να ‘ρχεται μεταμφιεσμένη, κάτω από άνομες συμμαχίες και προσυμφωνημένες υποδουλώσεις. Δεν θα πρόκειται για φούρνους του Χίτλερ ίσως αλλά για μεθοδευμένη και οιονεί επιστημονική καθυπόταξη του ανθρώπου. Για τον πλήρη εξευτελισμό του. Για την ατίμωσή του…». Ο ποιητής επιβεβαιώνεται. Ξέρετε ποιες επιστήμες έχουν πέραση στο Καίμπριτζ, στην Οξφόρδη και στα πανεπιστήμια των ΗΠΑ; Οι νευροεπιστήμες. Εκείνες δηλαδή που θα επιτρέπουν την πλήρη χειραγώγηση των ανθρώπων σ’ ένα κόσμο όπου θα ισχύουν τόσο ο Χάξλεϊ όσο και ο Όργουελ. Θα το επιτρέψουμε αυτό να συμβεί;

Η δικαιοσύνη του φον Στουρν και οι συντεχνίες

Πατρίκιοι και πληβείοι, οι πάνω και οι κάτω, οι πλούσιοι και οι φτωχοί. Ποιοι είναι οι πατρίκιοι στη σημερινή ελληνική κοινωνία; Μήπως εκείνοι με τα εκατοντάδες εκατομμύρια στις εξωχώριες εταιρίες και τους υπέρογκους λογαριασμούς στις τράπεζες τις Ελβετίας, του Σίτι και της Νέας Υόρκης, ή μήπως εκείνοι που καταχωρούν το σπίτι τους στην off shore και ύστερα το ενοικιάζουν, απαλλασσόμενοι από χαράτσια αλλά και εισπράττοντας το επίδομα ενοικίου; Όχι, σύμφωνα με τον υπουργό Οικονομικών, πατρίκιοι είναι οι δημοσιογράφοι, οι γιατροί, οι μηχανικοί, οι δικηγόροι, που αρνούνται να ρίξουν τα ταμεία τους στον Καιάδα του ΕΟΠΥΥ. Πατρίκιοι είναι αυτοί που τολμούν να αντιστέκονται, αρνούμενοι τη φοβερή δικαιοσύνη του κ. Στουρν., να μπουν, δηλαδή, κι αυτοί στο κρεβάτι του Προκρούστη, να δεχτούν τη δικαιοσύνη του δημίου, ήτοι της καθολικής εξαθλίωσης, που σημαίνει την αφαίρεση της αξιοπρέπειας από τον υπερήλικο συνταξιούχο, της αξιοπρέπειας από την καρκινοπαθή που δεν βρίσκει τα φάρμακά της. Ναι, θα είχε δίκιο ο υπουργός Οικονομικών να μιλάει για πατρίκιους και πληβείους, ακόμα και για δικαιοσύνη, αν προχωρούσε στην πάταξη της φοροδιαφυγής –πολιτική βούληση χρειάζεται για να εισπραχθούν οι βεβαιωμένοι φόροι-, αν πλήρωναν και οι «πάνω»(οι πραγματικοί πατρίκιοι της ελληνικής κοινωνίας). Όμως, αυτών τα συμφέροντα εκπροσωπεί ο κ. Στουρν., επιδιδόμενος, σήμερα, σε έναν πρωτοφανή «κοινωνικό αυτοματισμό», δείχνοντας στους χειμαζόμενους Έλληνες εργαζόμενους, άνεργους και συνταξιούχους, ότι για τη δυστυχία τους ευθύνονται οι δημοσιογράφοι, οι γιατροί, οι δικηγόροι, οι μηχανικοί. Αυτό, όμως, δεν είναι αλήθεια. Πίσω από μία δράκα 150 μεγαλοδημοσιογράφων υπάρχουν 4000 άνεργοι δημοσιογράφοι, ενώ οι υπόλοιποι αμοίβονται με μισθούς πείνας. Το ίδιο συμβαίνει κατ’ αναλογία και στα άλλα υπερκορεσμένα επαγγέλματα. Με άλλα λόγια, σε κάθε επαγγελματική κατηγορία υπάρχουν οι λίγοι που είναι στην κορυφή, οι μεσαίοι(ελάχιστοι πια) και η τεράστια μάζα που απαρτίζεται από τους πληβείους. Οι «πάνω», συνεπώς, αποτελούνται από τους μεγαλοεπιχειρηματίες, τους μεγαλο-επαγγελματίες και ένιους εκ των πολιτικών, όπως μαρτυρούν οι «λίστες». Όλοι οι άλλοι βράζουμε στο ίδιο καζάνι. Τι επιχειρεί, λοιπόν, ο κ. Στουρνάρας και οι «πάνω»; Να προκαλέσουν κοινωνικό εμφύλιο, στρέφοντας την κοινωνία εναντίον των δημοσιογράφων, των γιατρών κ.ά. Δεν είναι τυχαίο ότι κάθε φορά που ήθελαν οι προηγούμενες κυβερνήσεις να επιβάλλουν νέα μέτρα, ανακοίνωναν και μία λίστα γιατρών του Κολωνακίου που φοροδιέφευγαν! Αυτή η πολιτική θα δώσει τη χαριστική βολή στην κοινωνία, διαλύοντας κάθε συνεκτικό της ιστό. Ήδη το μίσος και η ενοχή εμφιλοχωρούν παντού, σε κάθε κοινωνική και επαγγελματική κατηγορία. Μίσος παντού. Χάος παντού. Και η υποκρισία ενός πολιτικού συστήματος που μιλάει για δικαιοσύνη, ελευθερία και ισότητα, μοιράζοντας μιζέρια, εξαθλίωση και κατάθλιψη. Μάλιστα, ο άνθρωπος που θα αντιστέκεται (ο Βαξεβάνης, ο Αρβανίτης, η Κατσίμη), θα τελεί υπό πλήρη αμετροέπεια, θα διαπράττει «ιεροσυλία» και ενδεχομένως να φορά το «άλικο γράμμα» του μιάσματος. Όσοι δεν επιθυμούν τα μέτρα λιτότητας, δηλαδή την εξαθλίωσή τους θα κατηγορούνται ως «στρατευμένοι» εχθροί του ορθού λόγου και του Διαφωτισμού! Γενικά, με την πράξη του κάθε αμφισβητίας θα κινητοποιεί εις βάρος του μια δέσμη δυνάμεων, που δεν είναι παρά ένα σύστημα υπεράσπισης των κανόνων της καθεστηκυίας τάξης που αποσκοπεί έκδηλα να αποδυναμώσει τον λόγο και την πράξη του αμφισβητία. Όμως σήμερα δεν βρισκόμαστε στις ΗΠΑ του 19ου αιώνα. Παρόλα αυτά, οι συνδικαλιστές ηγεσίες των εργαζομένων, εξωνημένες ή ανεπαρκείς, ενισχύουν τον αμυντικό μηχανισμό της καθεστηκυίας τάξης καθώς λειτουργούν εντελώς συντεχνιακά. Έτσι γίνονται εύκολα στόχος και αφήνουν ακάλυπτους όσα μέλη τους δέχονται επίθεση. Δεν είναι τυχαίο ότι οι δημοσιογράφοι, οι δικηγόροι, οι γιατροί και οι μηχανικοί δεν συναντήθηκαν ποτέ για να αντιμετωπίσουν από κοινού το ζήτημα της υπαγωγής των ταμείων τους στον ΕΟΠΥΥ και πολύ περισσότερο για να συσπειρώσουν γύρω τους ολόκληρη την κοινωνία.

Η κόλαση των αδυνάτων

Η μείωση της σύνταξης του ΟΓΑ των 330 ευρώ και όλα τα άλλα επώδυνα μέτρα χρειάζονται τις βαρύγδουπες περσόνες της τηλοψίας για να νομιμοποιηθούν. Απαιτούν την αντιδιαστολή των πραγματιστών από τους ιδεολόγους. Ως εάν αυτοί που καταδικάζουν την ανοικτιρμοσύνη και την αναλγησία κατά ανθρώπων που εργάστηκαν σκληρά στη ζωή τους και τώρα τους αφαιρούν την αξιοπρέπεια, είναι εκτός πραγματικότητας, είναι ιδεαλιστές, οι οποίοι ζουν στη Νεφελοκοκυγία τους, ενώ οι άλλοι, οι πολιτικοί και οι αναλυτές με τη βασάλτινη καρδιά, αυτοί που ενσπείρουν τη γενικευμένη ενοχή, αυτοί που καλούν τους «νεκρούς» να παραμερίσουν για να προχωρήσουν οι «ζωντανοί», είναι οι ρεαλιστές. Ενώ όσοι τολμούν να αγαπούν φανατικά τους αδύνατους και στέκονται στο πλευρό των αιώνιων θυμάτων, των μισθωτών και των συνταξιούχων, γενικά των «κάτω», καλούνται «να το βουλώσουν» και με… δημοκρατικές διαδικασίες εξοστρακίζονται για να περάσουν οι νικητές, οι ίδιοι πάντα, οι τραπεζίτες, οι διαπλεκόμενοι και τα τσιράκια τους. Για μία ακόμα φορά ο γνωστός φασιστικός λόγος, η δοκησισοφία, η στρεψοδικία και η κατασυκοφάντηση. Αλλά χειρότερο και από το έγκλημα είναι η δικαιολόγησή του. Έτσι, δεν θεωρείται λογοκρισία από τους υπεύθυνους της ΕΡΤ το γεγονός ότι κόπηκε η είδηση της κατάργησης της εκπομπής των Αρβανίτη και Κατσίμη, όπως κατήγγειλε η Έλλη Στάη. Δεν θεωρείται περίεργη η δίωξη ενός δημοσιογράφου(Βαξεβάνη), όταν εφημερίδα δημοσίευσε την ίδια λίστα χωρίς τα ανακλαστικά των διωκτικών αρχών να λειτουργήσουν ανάλογα. Τι σημαίνουν όλα αυτά; Τι δείχνει η σύλληψη ενός νεαρού στην Κέρκυρα που φωτογράφισε τις στενές σχέσεις της αστυνομίας με τη Χρυσή Αυγή; Φοβάμαι πως φανερώνουν τη διολίσθηση του πολιτικού συστήματος σε επικίνδυνες ατραπούς, οι οποίες οδηγούν στη λεωφόρο του φασισμού, ενώ, συγχρόνως, αποδεικνύουν ότι η ύπαρξη της Χρυσής Αυγής δεν συνιστά παρά τη διεύρυνση της κλίμακας των ανοχών της δημοκρατίας απέναντι στη φασιστική βία. Και όπως είναι γνωστό, ένα δημοκρατικό καθεστώς αξιολογείται με κριτήριο τη βία που εμπεριέχει. Διαπιστώνεται, λοιπόν, πως η βία σε όλα τα επίπεδα αυξάνεται. Πρωτίστως, η βία εναντίον της αξιοπρέπειας των ανθρώπων, η βία που δημιουργεί την «κόλαση των αδυνάτων». Το χειρότερο είναι ότι αυτή η βία χρειάζεται τη νομιμοποίησή της μέσα από τη σύγχρονη βιομηχανία της συνείδησης, η οποία δεν περιορίζεται απλώς στην ενημέρωση, αλλά επιδιώκει να καθορίζει και το πλαίσιό της. Γι’ αυτό ό,τι διαταράσσει κατ’ ελάχιστο το πλαίσιο αυτό πρέπει να αποκλείεται. Γιατί οι «πεισματάρηδες οπαδοί της λαϊκότητας», όπως έλεγε ο Ρεζίς Ντεμπρέ, αυτού του είδους τα… παράσιτα, που χαλάνε τη σούπα, πρέπει να εξοντωθούν. Γιατί η χειραγώγηση της συνείδησης των πολιτών είναι απολύτως αναγκαία στα οικονομικά συμφέροντα που χθες υποστήριζαν το σχέδιο Ανάν και ακολούθως τα Μνημόνια, επιχειρώντας να επιβάλλουν το νεοφιλελεύθερο ολοκληρωτισμό της Μέρκελ και του Σόιμπλε, όπου οι εργαζόμενοι είναι περιττοί. Βρισκόμαστε, συνεπώς, μπροστά σ’ ένα ολοκληρωτικό παιγνίδι όπου οι μόνοι που θα σωθούν θα είναι οι «μεγάλοι», οι μεγαλο-επιχειρηματίες, οι μεγαλογιατροί, οι μεγαλοδικηγόροι, οι μεγαλοδημοσιογράφοι κ.ά. Αυτή η ταξική κατηγοριοποίηση υφίσταται στο εσωτερικό κάθε κοινωνικής κατηγορίας και ομάδας, η οποία δομείται με ιεραρχική, πυραμιδική μορφή. Οι «μεγάλοι» (οι πάνω) όλων των κατηγοριών είναι αυτοί που διαπλέκονται μεταξύ τους, επιδιώκοντας, σήμερα, την απόρριψη στον Καιάδα των «μικρών»(οι κάτω). Αλλά αυτό δεν είναι δημοκρατία, είναι ολιγαρχία.

Και η λογοκρισία είναι βία

Γιατί τα 25 δις ευρώ της δόσης του δανείου, τα οποία θα πάνε σε ιδιωτικές τράπεζες, θα πρέπει να τα πληρώσουν οι μισθωτοί και οι συνταξιούχοι; Σημειωτέον ότι οι ελληνικές τράπεζες έχουν λάβει μέχρι τώρα πάνω από 100 δις ευρώ, τα οποία όχι μόνο τα πληρώνουν οι Έλληνες φορολογούμενοι, αλλά επιβαρύνουν και το δημόσιο χρέος. Γιατί οι τροϊκανοί δανειστές δεν κάνουν και στην Ελλάδα ότι έκαναν στην Ισπανία, δηλαδή τα χρήματα που πηγαίνουν στην ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών να μην προστίθενται στο δημόσιο χρέος; Αυτό δεν το δέχεται η ΕΚΤ. Γιατί; Για λόγους τιμωρίας; Επίσης, ο κ. Σόιμπλε δεν δέχεται επ’ ουδενί το «κούρεμα» των κρατικών δανείων προς την Ελλάδα, καθώς σ’ αυτή την περίπτωση θα ζημιωθεί η Γερμανία! Αλλά γιατί ο δικός μας κ. Στουρνάρας μίλησε έξω από το μέγαρο Μαξίμου ως εάν να ήταν εκπρόσωπος της τρόικας; Όλο για τα… δίκαια της τρόικας έλεγε! Γιατί, τάχα, να έχει δίκιο η τρόικα που μείωσε τον κατώτατο μισθό στα 586 ευρώ μικτά, όταν το όριο της «σχετικής φτώχιας» στη Γερμανία είναι τα 952 ευρώ; Αλλά υπάρχει και μία άλλη απορία, αν δημοσίευε κάποιος στην εφημερίδα του τη λίστα Λαγκάρντ, όπως έκανε ο Βαξεβάνης στο περιοδικό του, θα τον δίωκαν αυτεπαγγέλτως ή όχι; Όσο για την περίπτωση των δημοσιογράφων Αρβανίτη και Κατσίμη, των οποίων η εκπομπή κόπηκε στη ΝΕΤ, αλήθεια ο υπουργός πήρε τηλέφωνο στην εκπομπή και του αρνήθηκαν οι συνάδελφοι «να εκφράσει τη γνώμη του»; Και γιατί ο υπεύθυνος ενημέρωσης Αι. Λιάτσος δεν απευθύνθηκε στους υφισταμένους του δημοσιογράφους στο πλαίσιο της διόρθωσης μιας κατά την άποψή του λανθασμένης ενέργειας, ή γιατί δεν άσκησε την προειδοποιητική νουθεσία της «κίτρινης κάρτας», λέγοντάς τους ότι τα σχόλια ήταν αντιδεοντολογικά και πως έπρεπε να απαντηθούν από τον θιγόμενο; Σε κάθε περίπτωση, ο απευθείας εξοστρακισμός μαρτυρά σκοπιμότητα, πολύ περισσότερο όταν είχαν προηγηθεί η σύντμηση της εκπομπής και τα σχόλια γνωστών στελεχών επικοινωνίας κομμάτων και κυβέρνησης(αν ακούσει κανείς το διάλογο των δύο συναδέλφων το πρωί στη ΝΕΤ -και τον άκουσα- θα καταλάβει ότι τα περί αντιδεοντολογικού σχολιασμού είναι αστειότητες. Πρόκειται συνεπώς για σκαστή περίπτωση λογοκρισίας. Όσο για τον κ. Δένδια, θα θεωρηθεί αντιδεοντολογικό αν σχολιάσουμε τη χθεσινή συνέντευξή του, όπου παρουσίασε τα «Γραφεία κατά της ρατσιστικής βίας» ως διευκόλυνση και απλούστευση των διαδικασιών καταγγελίας όσων υφίστανται ρατσιστική βία; Ε, λοιπόν, ο ίδιος ο υπουργός όταν είπε πως «όποιος καταγγέλλει δεν θα σημαίνει ότι θα μένει εσαεί στην Ελλάδα»(η καταγγελία δηλαδή δεν θα σημαίνει και νομιμοποίησή του) ακύρωσε την ειλικρίνεια των προθέσεών του, γιατί κανείς παράνομος μετανάστης δεν πρόκειται να καταγγείλει τη βία που υπέστη ή θα υποστεί, γνωρίζοντας ότι θα απελαθεί πάραυτα. Αλλά και για τους νόμιμους μετανάστες τα πράγματα είναι δύσκολα, αφού μπορούν οι αστυνομικοί(εκείνοι που συνεργάζονται με την Χρυσή Αυγή και υπάρχουν τέτοιοι, όπως είδαμε στη Ραφήνα και στο Μεσολόγγι) να τους τυλίξουν σε μία κόλα χαρτί με την περίφημη πατέντα της «αντίστασης κατά της αρχής». Είναι αλήθεια πως δεν είναι εύκολα τα πράγματα. Αλλά όλα τα παραπάνω παρέχουν τροφή και άλλοθι στη Χρυσή Αυγή και σε μορφές αυτοδικίας και παρακρατικής βίας τύπου Κου Κλουξ Κλαν. Οι πλέον αδύνατοι και ανυπεράσπιστοι στην προκειμένη περίπτωση είναι οι μετανάστες και οι άνεργοι νέοι μας. Αυτοί είναι οι απόκληροι, οι πεταμένοι και συνθλιμμένοι από τις μυλόπετρες της οικονομικής και της κοινωνικής βίας. Αν θέλουμε, λοιπόν, να εξέλθουμε σαν κοινωνία ζωντανοί από αυτή τη συγκυρία θα πρέπει οι θεσμοί μας, δηλαδή οι άνθρωποι που τους υπηρετούν, να αποκτήσουν περιεχόμενο Συμπάθειας και όχι Μίσους. Με άλλα λόγια, ή θα χαθούμε σ’ έναν εμφύλιο που φορέας της είναι η Χρυσή Αυγή, κάποιοι ιεράρχες, όπως ο Αμβρόσιος, αλλά και αρκετοί αστυνομικοί, ή θα αναγεννηθούμε με βάση το σύνθημα των εννέα Μητροπολιτών «Όλοι οι άνθρωποι είναι αδέρφια μας». Απέναντι στην χάλκινη μπάντα των παραστρατιωτικών υπάρχει η ορχήστρα, που παράγει Αρμονία και ήχους ανθρωπιάς.

Οι παραδειγματικοί

Η ξυπόλυτη σημαιοφόρος της Αθήνας, η σύλληψη Βαξεβάνη και η λίστα Λαγκάρντ, το μήνυμα Παπούλια και αυτό των εννέα Μητροπολιτών, οι «μαύρες φανέλες» που τιμούν το «Όχι», χαιρετώντας φασιστικά, ο άγνωστος ήρωας, ο ταγματάρχης Δημήτρης Κασλάς και το ύψωμα 731, και τέλος τα νέα μέτρα. Απ’ όλες τις ειδήσεις ποια είναι η πρώτη, η δεύτερη και η τρίτη; Ποια η ιεράρχηση της σπουδαιότητάς τους; Πρώτη κατά την άποψή μου είναι τα νέα μέτρα και το μέλλον που παρέλασε, χθες, ξυπόλυτο, κουβαλώντας στις εφηβικές του πλάτες την Ελλάδα. Είναι ο «λαός» που υφίσταται το μαρτύριο της σύγχρονης αγριότητας της ανεργίας και της εξαθλίωσης, της αβεβαιότητας του αύριο, που μοιάζει κενό κι αβίωτο. Είναι, ομοίως, ο «λαός» ως γενίκευση μέσα στην οποία χάνονται οι ήρωες, τα παθιασμένα πρόσωπα, που αλλάζουν τον ρου της ιστορίας, όπως ο αδικημένος και διωγμένος ταγματάρχης του 731 υψώματος στα αλβανικά βουνά, ο θρυλικός Δημήτρης Κασλάς, αυτός που αναγκάσθηκε να αρνηθεί την ηρωική ιστορία του για να μην τον τιμωρούν άλλο. Είναι, τέλος, η μυθική γενίκευση του «καλού λαού», εντός της οποίας κρύβονται οι μαυραγορίτες, οι δοσίλογοι και τα λαμόγια της λίστας Λαγκάρντ και όλων των άλλων λιστών. Όχι κύριε Παπούλια, «ο ελληνικός λαός δεν τα έχει δώσει όλα», καθώς οι έχοντες και κατέχοντες δεν έχουν δώσει απολύτως τίποτα. Εσείς το είπατε τις προάλλες. Ή μήπως οι άνθρωποι των «λιστών» δεν ανήκουν στην έννοια ελληνικός λαός; Μπορεί και να μην ανήκουν. Αυτοί, όντως, δεν έχουν πατρίδα και πάνω απ’ όλα δεν έχουν ανθρωπιά, έτσι κοσμοπολίτες-άρριζοι και κυνικά Εγώ που έχουν καταντήσει. Ο δικός τους μισανθρωπισμός είναι που τροφοδοτεί το μίσος των φασιστών. Και να, απέναντι στο μίσος ο λόγος της Αγάπης, όχι μόνο για τους δικούς, αλλά για όλους τους ανθρώπους. Μιλώ για τον βαθιά αντιφασιστικό λόγο των εννέα μητροπολιτών: «Όλοι οι άνθρωποι είναι αδέλφια μας». Και ο άλλος. Και ο ξένος, αδελφός είναι. Γιατί «Εγώ είναι ο άλλος», όπως έλεγε ο Αρθούρος Ρεμπώ. Γιατί η Αγάπη και η Αλληλεγγύη για τον ίδιο μας τον εαυτό, δεν είναι ούτε Αγάπη ούτε Αλληλεγγύη αλλά ακραίος ναρκισσισμός. Αλλά η θρησκεία μπορεί να καλύπτει και τον ιεροεξεταστή και τον μάρτυρα και τον ανθρωπιστή και τον φασίστα. Μιλώ για τους μητροπολίτες που υποστηρίζουν τη Χρυσή Αυγή. Αυτή η πολυσημία της θρησκείας αντιστοιχεί στην «πολύσημη κοινωνία» μας, σημειώνει ο Ρεζίς Ντεμπρέ, ο οποίος θεωρεί ότι μια κοινωνία χρειάζεται μια καταγωγή, ένα ιδεώδες, μια υπέρτατη αρχή, μια συνέχεια, μια αφήγηση, μια γενεαλογία, περισσότερο ή λιγότερο φανταστικές και τέλος μια εσωτερική ιεραρχία (το ιερό, το άβατο). Με άλλα λόγια η πίστη συμβάλει στη φαντασιακή κατασκευή του Εμείς, που μπορεί να είναι μια κοινότητα ή ένα έθνος. Αλλά χρειάζονται και τα παραδείγματα, οι παραδειγματικοί ηγέτες, όπως ο Κασλάς. Τέτοιους «παραδειγματικούς» και ξεχωριστούς έχει ανάγκη ο καιρός για να ηγηθούν της αναβάπτισης του ανθρώπου στην ουσιαστική Αγάπη, στη συμπάθεια για τον άλλο και προπάντων για τον ξένο. Με τέτοιους ηγέτες μόνο θα έχουμε ελπίδα να ανορθωθούμε ως συλλογικότητα, ως κοινωνία και ως έθνος. Αλλιώς θα χαθούμε στη δίνη της Ιστορίας.

Αρχαία σκουριά

Ο ρατσισμός και ο φασισμός δεν είναι τωρινά φαινόμενα στην Ελλάδα. Αν σήμερα κάποιοι στρέφονται εναντίον των μεταναστών που έρχονται από την Ανατολή, χθες στρέφονταν εναντίον των προσφύγων -των Ελλήνων προσφύγων-, που είχαν την ίδια προέλευση. Είναι γνωστό το πογκρόμ του 1916 εναντίον των προσφύγων, που κατέφευγαν στην Ελλάδα για να γλιτώσουν από τη γενοκτονία των Τούρκων, αλλά και των Ελλήνων των νέο-απελευθερωμένων περιοχών, όπως η Κρήτη. Η εγχώρια Κου Κλουξ Κλαν της εποχής εκείνης ήταν οι περίφημοι «Επίστρατοι»(φασιστική ομάδα). Οι παρακρατικοί αυτοί εκτέλεσαν μεταξύ 19 και 23 Νοεμβρίου του ίδιου χρόνου 20 πρόσφυγες (μικρασιάτες κυρίως) κοντά στο φθισιατρείο «Σωτηρία» με την δήθεν κατηγορία της κατασκοπείας υπέρ των αγγλογάλλων. Η τότε κυβέρνηση είχε δημιουργήσει στρατόπεδο προσφύγων στη Σούδα κατά το ανάλογο των σημερινών «κέντρων φιλοξενίας μεταναστών». Εκείνη την εποχή, όμως, οι εγκλεισμένοι, που μεταφέρονταν από την Αθήνα, πέθαναν κατά δεκάδες από διάφορες ασθένειες και πείνα. Αξίζει να σημειωθεί, επίσης, ότι το κεντρικό σύνθημα του συλλαλητηρίου του 1923 στους στύλους του Ολυμπίου Διός ήταν «Φωτιά στους τουρκόσπορους πρόσφυγες» και αφορούσε τους τραγικούς μικρασιάτες. Ο Γεώργιος Βλάχος, μάλιστα, τους χαρακτήρισε «προσφυγική αγέλη», κατά τι δηλαδή χειρότερα από τον χαρακτηρισμό «υπάνθρωποι» της κυρίας της Χρυσής Αυγής. Αλλά το ίδιο απεχθής ήταν και η πρόταση του Ν. Κρανιωτάκη, εκδότη του «Πρωινού Τύπου», που ζητούσε εν έτει 1933 να επιβληθεί στους πρόσφυγες να φορούν κίτρινο περιβραχιόνιο ώστε να τους αποφεύγουν οι γηγενείς! Ακόμη και τα εργατικά σωματεία ήταν εναντίον των μεταναστών. Έτσι, το 1914 το Εργατικό Κέντρο Αθηνών με ψήφισμά του απευθυνόταν σε όλα τα εργατικά σωματεία της Ελλάδας, και ζητούσε «να μην επιτρέπηται εις τους πρόσφυγας να εργάζονται εις τας εργασίας εντοπίων εργατών…»! Θυμίζουμε την αντιδραστική στάση της ΓΣΕΕ για την υπόθεση της Κούνεβα αλλά και τον ξεσηκωμό των βρετανικών συνδικάτων –προ έτους- εναντίον των μεταναστών. Συνεπώς, ο ρατσισμός είναι ενοφθαλμισμένος παντού, κυρίως εκεί όπου υπάρχει ανεργία και φόβος. Γιατί η χειρότερη απειλή είναι ο φόβος του Άλλου. Όλοι χιμούν εναντίον όλων, όπως τα ζώα, όταν μυρίζουν το φόβο. Μάλιστα, ο χειρότερος εχθρός των μεταναστών είναι το εγχώριο «εσωτερικό προλεταριάτο», καθώς βλέπουν στο πρόσωπο των πρώτων τον εαυτό τους(αγχογόνο αντικείμενο). Αλλά η σύγκρουση με τους μετανάστες(εμφύλιος των «κάτω») είναι μία αρχαία μέθοδος για να μετατίθεται η σύγκρουση από την πρωταρχική αιτία της στη δευτερεύουσα. Η νομιμοποιητική βάση του «πολέμου» είναι πως για όλα φταίνε οι μετανάστες, αυτοί που μας παίρνουν τις… δουλειές. Συγχρόνως, το σύστημα χρησιμοποιεί τους μετανάστες σαν εξιλαστήριο θύμα, σαν ένα αποδιοπομπαίο τράγο όπου κρύβει τη χρεοκοπία του. Αλλά το ξένο εμάς τους ίδιους κατοικεί, καθώς τα παιδιά μας παίρνουν ξανά το δρόμο της ξενιτιάς. Η ξενότητα γίνεται εκ νέου η κρυμμένη πλευρά της ταυτότητάς μας, καθώς ερημώνεται το σπίτι μας.. Στο πλαίσιο, λοιπόν, της πλανητικής οικονομικής και πολιτικής αναδιάταξης διαμορφώνονται νέες μορφές ετερότητας και το ερώτημα που τίθεται είναι αν μπορούμε να ζήσουμε μαζί με τους άλλους, χωρίς αποκλεισμούς και χωρίς την εξάλειψη των διαφορών μας. Η απάντησή μας είναι καταφατική. Μπορούμε. Αρκεί να απορριφθεί διαρρήδην η θέση των νεοναζιστών που αντικατέστησαν την υψηλή έννοια της ανθρωπότητας και της αξιοπρέπειας με την αγριότητα εναντίον όλων εκείνων που δεν μοιράζονται την ίδια τοπική, εθνική και ιδεολογική ένταξη(ανωτερότητα έθνους και φυλής). Αποδεχόμενοι, συνεπώς, τον ξένο που μας κατοικεί θα μπορέσουμε να ζήσουμε όλοι μαζί. Ο ξένος, σύμπτωμα που κατά κύριο λόγο καθιστά ανέφικτο το «εμείς», αρχίζει να υπάρχει όταν αναδύεται η συνείδηση της διαφοράς, και χάνεται όταν αναγνωρίζουμε ότι όλοι μας είμαστε ξένοι

Στα όπλα

Από την κοινωνία της αφθονίας, όπου το μέτρο του ανθρώπου ήταν η κλίμακα της καταναλωτικής του δαπάνης, μεταβήκαμε απότομα στην κοινωνία της σπάνεως. Από την κοινωνία του life style και της εικόνας, της γκλαμουριάς, του πιο χυδαίου τηλεοπτικού κουτσομπολιού, του νεοπλουτίστικου κιτς και της αναγνώρισης μέσω συμβόλων, όπως ένα εξοχικό ή ένα ακριβό αυτοκίνητο, περάσαμε στην κοινωνία της δυσανεξίας και της ανέχειας καθώς και της μετάβασης στη μη ορατότητα. Όλοι αυτοί που χθες είχαν «εικόνα» σήμερα είναι αόρατοι. Γιατί, εκτός από την οικονομική χρεοκοπία, χρεοκόπησε και η κουλτούρα του καταναλωτικού καπιταλισμού. Ο νέος καπιταλισμός κομίζει στον εργασιακό βίο το τέλος της ισόβιας απασχόλησης και τη «στρατιωτική ρύθμιση»(Μπίσμαρκ) στην κοινωνική ζωή. Σύμφωνα με αυτή, οι εργαζόμενοι θα πηγαίνουν από δουλειά σε δουλειά, αλλάζοντας επαγγέλματα, οι μετανάστες θα πηγαίνουν από τόπο σε τόπο (όπου υπάρχει δουλειά), χωρίς θεσμικές οργανώσεις(ή με οργανώσεις αλλά απαξιωμένες), ενώ από τις κοινότητές τους θα ελλείπει η αλληλεγγύη και η εμπιστοσύνη και δεν θα υπάρχει καμία ενιαία αίσθηση ταυτότητας καθώς και καμία δυνατότητα βιοαφήγησης, κανένα μακροπρόθεσμο Εγώ, κανένας εαυτός, μόνο απλά εξαρτήματα, απλά στρατιωτάκια. Αυτό το χαξλεϊκό πολιτισμικό και ανθρωπολογικό μοντέλο θέλουν να επιβάλλουν στην Ελλάδα, σε μία χώρα με εντελώς αντίρροπα πολιτιστικά χαρακτηριστικά, καθώς η κουλτούρα της ανθρώπινης αλληλεγγύης αντιτίθεται σε μία μορφή στρατιωτικής, φασιστικής αλληλεγγύης. Ήδη η στρατιωτική οργάνωση της κοινωνικής ζωής βρίσκει την πολιτική της έκφραση στα «στρατιωτάκια» της Χρυσής Αυγής, που έρχονται να καλύψουν τα κενά στους αρμούς της ελληνικής κοινωνίας με μίσος, φθόνο, ρατσισμό και απροκάλυπτη βία εναντίον όσων διαφωνούν με τις υστερικές απόψεις τους. Οι γραμμές της Χ. Α. θα πληθαίνουν στο βαθμό που όλο και περισσότεροι εργαζόμενοι, κυρίως νέοι, θα βιώνουν την αίσθηση της πλήρους ματαίωσης, την οποία θα επιχειρούν να αναπληρώσουν με μίσος και το πέρασμα στην «παραστρατιωτική» δράση. Την ίδια ώρα που οι όψιμοι αριστεροί, πρώην λαμόγια του ΠΑΣΟΚ, θα βλέπουν στο τρελαμένο βλέμμα των ματαιωμένων νέων, «λυσσασμένα σκυλιά», στέλνοντάς τους στη Χ.Α.! Ναι, τελικά η διαλυμένη ελληνική κοινωνία αρμολογείται με βάση το εκατέρωθεν μίσος, τη στρατιωτική οργάνωση και την παραστρατιωτική δράση δεξιών και αριστερών φασιστών. Γιατί και στην αριστερά θάλλει ο φασισμός. Γιατί τα υπερτροφικά Εγώ που τράφηκαν από την κοινωνία της δανεικής υπερκατανάλωσης δεν έχουν την υπομονή για μία νέα θεώρηση των πραγμάτων και της ζωής, καθώς ο ναρκισσισμός τους δεν μπορεί να μετριασθεί και μοιραία μετατρέπεται σε μία μηχανή φθόνου. Κάθε κριτική, κάθε διαφωνία δεν μπορεί να γίνει σεβαστή καθώς βιώνεται ως επίθεση. Σ’ αυτό το περιβάλλον πως είναι δυνατόν να γίνει η μεγάλη μεταστροφή και να επανέλθουμε σε μορφές «αλληλεγγύης» που προτείνει η ανθρωπιά στη βάση της συμπάθειας; Δυστυχώς, η πολιτική έκφραση της «αλληλεγγύης», σήμερα, είναι ένας μισάνθρωπος φανατισμός και φασισμός, που φωνάζει «στα όπλα»! Μόνο που οι χαμένοι απ' αυτόν τον εμφύλιο θα είναι και πάλι τα συνήθη θύματα, οι «κάτω».