Εάν θέλει κάποιος να κατανοήσει σε βάθος την Αμερική πρέπει να διαβάσει τα βιβλία των Τσόμσκι και Χάουαρντ Ζιν. Θα κατανοήσει τότε καλύτερα ότι τα φαινόμενα που παρουσιάστηκαν στην Ουάσινγκτον δεν είναι και τόσο περίεργα ή ασυμβίβαστα με την αμερικανική δημοκρατία. Θα ήθελα όμως να θυμίσω ότι ένα από τα σπουδαιότερα βιβλία που έχουν γραφεί για την αμερικανική (αν μπορούμε να την αποκαλέσουμε έτσι) εθνογένεση ανήκει στον συνάδελφο δημοσιογράφο Γιώργο Παπασωτηρίου - μια απρόσμενη για τα ελληνικά δεδομένα μονογραφία, που κυκλοφορείται εδώ και περίπου δώδεκα χρόνια, χωρίς, όπως έχω αντιληφθεί, να γίνει αντικείμενο αναλυτικής συζήτησης από τους κύκλους της ιστορικής έστω διανόησης.
Η Αμερική είναι ένα «νέο» κράτος, φτιαγμένο από Ευρωπαίους, κυρίως από τους ηττημένους προτεστάντες που για να σωθούν έφτασαν σε αυτή την άγνωστη εν πολλοίς ήπειρο των Ινδιάνων που την κατοικούσαν. Είναι γνωστή βέβαια η γενοκτονία, μια από τις πιο μαύρες περιόδους του νέου αυτού κρατικού μορφώματος. Με τον καιρό βέβαια χάθηκε αυτή η ευρωπαϊκότητα και συγκροτήθηκε μια παράξενη δύναμη.
Οι πρώτοι έποικοι είχαν να αντιμετωπίσουν τον αδυσώπητο αγώνα για επιβίωση έως ότου καταλήξουν στην ανεξαρτησία τους από τους Αγγλους. Θεός έγινε ο τρόπος πλουτισμού, ένας τρόπος που συνδύαζε τον προτεσταντισμό και τη λατρεία του χρήματος, την προτεραιότητα της πράξης έναντι της σκέψης, κάτι που είχε διαπιστώσει και ο Χέγκελ. Από τις αρχές ίσχυσε δηλαδή το σκληρό δόγμα «ο θάνατός σου η ζωή μου». Ποια ευρωπαϊκή κουλτούρα πλέον; Ακραίος ατομικισμός και συνάμα ένας ιδιότυπος πατριωτισμός και μια πίστη στον νέο «περιούσιο» λαό της οικουμένης, ανακατεμένος με πουριτανισμό, θρησκομανία και φιληδονία. Οι επήλυδες δεν είχαν να λογοδοτήσουν απέναντι σε προγόνους και αξίες, σε βαθιά ήθη και έθιμα - μόνοι τους δημιούργησαν τον «νέο κόσμο».
Κατά τον συγγραφέα εδώ στηρίχτηκε η διαμόρφωση του αμερικανικού κράτους: στο πάντρεμα του προτεσταντικού ατομικισμού και στη φιλοσοφία του πραγματισμού. Ποια σοσιαλιστικά ιδεώδη; Εδώ συνέβησαν τα πιο άγρια εγκλήματα κατά παντός κινήματος εμφορούμενου από τέτοια ιδεώδη, άγνωστα εν πολλοίς στον δυτικό κόσμο. Στο αίμα έπνιγαν οι έποικοι κάθε λαϊκή εξέγερση αλλά και τους κάθε φορά νέους εποίκους (διότι τότε ξεκίνησε ο μύθος του αμερικανικού θαύματος), ώσπου να ενταχθούν και αυτοί, όσοι απέμεναν, στην αμερικανική πολιτική, κρατική νεοδομή.
Tο υλικό του είναι τεράστιο, αντλημένο από ένα ευρύτατο φάσμα πληροφοριών γνωστικών κλάδων, όπως είναι η ιστορία, η θρησκειολογία, η ψυχανάλυση και η ποίηση (η λογοτεχνία κυρίως, που είναι και αγαπημένη του πηγή). Και βέβαια εντυπωσιάζει η συναρμολόγησή του· είναι κατά τέτοιο τρόπο γραμμένο ώστε δεν θέλεις να τελειώσει η ανάγνωση. Καλύτερα όμως να το προμηθευτείτε (εκδ. Καστανιώτη) - πολλές απορίες σας θα διαλυθούν και διαφορετικοί θα είστε μετά την [προσεκτική του] ανάγνωση. Πρόκειται για πολύ σπουδαίο [και μοναδικό για τα ελληνικά δεδομένα - και όχι μόνο...] βιβλίο.
Πηγή: Εφημερίδα των Συντακτών-Γιώργος Σταματόπουλος, έντυπη έκδοση
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου