Πέμπτη 7 Νοεμβρίου 2024

Ο ΤΡΑΜΠ, ο ΜΑΣΚ, το διαδίκτυο και ο "νέος φασισμός"


«Δεν πρέπει να προκαλεί μεγάλη έκπληξη το γεγονός ότι ένα Δημοκρατικό Κόμμα που έχει εγκαταλείψει τους ανθρώπους της εργατικής τάξης θα διαπίστωνε ότι η εργατική τάξη το έχει εγκαταλείψει. Ενώ η ηγεσία των Δημοκρατικών υπερασπίζεται το κατεστημένο, ο αμερικανικός λαός είναι θυμωμένος και θέλει αλλαγή. Και έχουν δίκιο.» γράφει σήμερα στο X, ο επανεκλεγείς ανεξάρτητος γερουσιαστής Μπέρνι Σάντερς.
Η διαπίστωση του Σάντερς δείχνει γιατί η περιφρόνηση οδηγεί τους νέους στην ακροδεξιά και τα νεοναζιστικά μορφώματα.
Οι νέοι που δεν έχουν καμία προοπτική εργασίας, αισθάνονται ματαίωση, βαθιά κοινωνική περιφρόνηση και απόρριψη. Η ματαίωση αυτή γίνεται ντροπή, οργή και αγανάκτηση, όταν έχουν τις προϋποθέσεις, όταν είναι πτυχιούχοι πανεπιστημίων, αλλά αναγκάζονται να εργαστούν ως ντελίβερι και σερβιτόροι.
Η ηθική αδικία θα στείλει την βαθιά «πληγωμένη» προσωπικότητα είτε στο ψυχιατρείο, όπως τον Τζόκερ, είτε σε μία παρέα που θα τονώσει την αυτοπεποίθησή της, που θα λειτουργήσει θεραπευτικά στα ψυχολογικά της τραύματα. Αυτή η παρέα μπορεί να βρεθεί στο διαδίκτυο, εκεί όπου δρουν (αλιεύουν) οι νεοναζιστικές ομάδες. Γι’ αυτό ο Ίλον Μασκ πανηγυρίζει για την επικράτηση της «δημοσιογραφίας των πολιτών» και του X(!), καθώς και για την οριστική χρεοκοπία των ΜΜΕ και της δημοσιογραφίας «παλαιού τύπου».
Οι «πολίτες- δημοσιογράφοι» του διαδικτύου στους οποίους αναφέρεται ο Μασκ, είναι οι αδικημένοι νέοι που βρίσκουν στις νεοναζιστικές ομάδες αναγνώριση και στο διαδίκτυο «φωνή».
Η «ομάδα» γίνεται ένα είδος εξαρτησιογόνου ναρκωτικού για τους περιφρονημένους νέους, απ’ το οποίο δεν μπορούν να απαλλαγούν, γιατί έξω από αυτή δεν βρίσκουν αναγνώριση, δεν υπάρχουν, είναι αόρατοι. Από εδώ προκύπτει ο φανατισμός για την ομάδα, γράφει ο ανατολικοβερολινέζος πρώην νεοναζί Ingo Hasselbach.
Η κοινωνική καταξίωση αναζητείται σε φασιστικές ομάδες, σε ομάδες χουλιγκάνων, σε συμμορίες, σε ομάδες «μπάχαλων», που μαθαίνουν να «βλέπουν» ως αιτία της ματαίωσης και των δεινών, όχι τους «από πάνω», όχι τους υπερπλούσιους σαν τον Μασκ, αλλά τους «από κάτω», τους μετανάστες, τους ομοίους τους αφού και οι δικοί τους γονείς μετανάστες ήταν.
Τα ακροδεξιά μορφώματα ενισχύονται ακόμη περισσότερο όταν οι θεσμοί της «δημοκρατικής κοινωνίας» (οργανώσεις νέων, κομμάτων ή συνδικάτων, πολιτιστικά στέκια γειτονιών, δίκτυα καλλιτεχνών, αλληλέγγυων κ.ά.), γίνονται στόχοι των κατασταλτικών μηχανισμών των δεξιών αλλά και των σοσιαλδημοκρατικών κυβερνήσεων. Αντίθετα, οι ακροδεξιές ομάδες έχουν την ανοχή τους, συχνά δε συνεργάζονται μαζί τους.
Η άγρια καταστολή των αλληλέγγυων, αλλά και οι «μπάτσοι» του διαδικτύου (μηχανισμοί λογοκρισίας) που χρηματοδοτούνται αφειδώς από το κατεστημένο και τις κυβερνήσεις, φιμώνουν τις δημοκρατικές φωνές, αφήνοντας ελεύθερο το πεδίο δράσης στην ακροδεξιά. Έτσι, η φωτογραφία ενός σκελετωμένου παιδιού της Αφρικής ή της Γάζας θα λογοκριθεί από τον αλγόριθμο του Facebook, ο οποίος θα ενεργοποιηθεί αυτόματα από τις χιλιάδες «αναφορές» των (ρο)μποτ, δηλαδή τους ψεύτικους λογαριασμούς που διαχειρίζονται ακροδεξιά ή κυβερνητικά κέντρα. Από την άλλη πλευρά, μια άποψη ή «είδηση» (fake news) διαδίδεται παντού από χιλιάδες ψεύτικους λογαριασμούς κι έτσι αποκτά τη δύναμη της «αλήθειας». Αυτή είναι η «αλήθεια» για την οποία μιλάει ο Μασκ. Μια κατασκευασμένη αλήθεια που καταλήγει να κατασκευάζει κυβερνήσεις και προέδρους, που νομιμοποιούνται από την ψήφο των «από κάτω», οι οποίο ψηφίζουν – παραπλανημένοι- εναντίον του εαυτού τους. Μάλιστα, είναι «ακραία φανατισμένοι» καθώς στην ακροδεξιά ομάδα στην οποία ανήκουν, στο «κίνημα» όπως είπε ο Τραμπ, βρίσκουν την αναγνώριση του ματαιωμένου εαυτού τους. Η ψηφιακή τους «φυλή» στο διαδίκτυο παρέχει ένα είδος αντίβαρου, μια ομόλογη κατάσταση που θεραπεύει όλες τις πληγές, όλες τις καταστροφές. Οι ματαιωμένοι, οι αόρατοι, οι χωρίς φωνή, τώρα έχουν στα χέρια τους κάτι που θα αντιρροπήσει τις απογοητεύσεις, τον θυμό, τις ματαιώσεις, τα μπούλινγκ και τους εξοστρακισμούς, έχουν κάτι που μπορεί να φέρει χρώμα στην άχρωμη ζωή τους, να αντισταθμίσει τα λάθη, τις ατυχίες, τις αποτυχίες. Όλο αυτό τους προσδίδει ήδη νόημα και ταυτότητα. Γι’ αυτό παίρνουν ακόμα και τα όπλα για να το υποστηρίξουν.
Γι' αυτό λέω ότι βρισκόμαστε μπροστά σ’ ένα φαινόμενο που με τη στήριξη των υπερπλούσιων σαν τον Μασκ οδηγεί στο φασισμό.
Η τηλεόραση «έχει νεκρώσει την κοινωνία...Ακόμη δεν είμαστε φασιστική χώρα, αλλά μπορεί να συμβεί σύντομα (...) πιστεύω πως ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού είναι πρόθυμο να δεχθεί με φυσικό τρόπο το φασισμό», έλεγε ο Χένρι Μέηλερ για τη χώρα του τις ΗΠΑ. Τελικά με την τηλεόραση κατέστρεψαν τους λαϊκούς πολιτισμούς, εγκαθιστώντας τις «αξίες» του Ατομικισμού (ναρκισσισμού) και της κενότητας, ενώ με το διαδίκτυο δημιούργησαν την ψευδαίσθηση της συμμετοχής και της «φωνής», της έκφρασης της δήθεν προσωπικής «αλήθειας». Αυτός ο ολοκληρωτικός «αποικισμός» του λαϊκού κόσμου από την μεγαλο-αστική τάξη είναι αυτό που ο Πιερ Πάολο Παζολίνι αποκαλούσε «νέο φασισμό»…

Τετάρτη 6 Νοεμβρίου 2024

Γιατί ψηφίζουμε νάρκισσους όπως ο Τραμπ;

 


[
 Γιώργος X. Παπασωτηρίου / Κόσμος / 06.11.24 ]


 Ο Τραμπ και πάλι στην εξουσία. Η επ-άνοδός του δεν είναι τυχαία. Τυχαία ήταν η απώλεια της εξουσίας του από ένα γεγονός όπως η φρικτή δολοφονία από αστυνομικό του Αφροαμερικανού Τζορτζ Φλόυντ. Μην λησμονούμε ότι μέχρι τότε η ανανέωση της θητείας του Τραμπ στον Λευκό Οίκο ήταν απολύτως βέβαιη. Την ίδια περίοδο είχαν ανέλθει στην εξουσία μια σειρά ρατσιστές ακροδεξιοί με τα ίδια ιδεολογικά χαρακτηριστικά με τον Τραμπ όπως ο Μπολσονάρου στη Βραζιλία, ο Όρμπαν στην Ουγγαρία κ.ά.. Μάλιστα, ο σύμβουλος του Τραμπ, Στιβ Μπάνον, που μόλις αποφυλακίστηκε μετά από φυλάκιση τεσσάρων μηνών για περιφρόνηση του Κογκρέσου, καθώς αρνήθηκε να καταθέσει για την επίθεση στο Καπιτώλιο από οπαδούς του Τραμπ την 6η Ιανουαρίου 2021, είναι αυτός που έστησε όλα τα ακροδεξιά δίκτυα σε όλο τον κόσμο υποστηρίζοντας πολλαπλά τα ακροδεξιά κόμματα στην Ευρώπη και αλλού. Αλλά το ερώτημα που τίθεται είναι "γιατί ο κόσμος ψηφίζει τους ακροδεξιούς ναρκισσιστές"; Γιατί μας κυβερνούν οι wunderkind (με την οιδιπόδεια, ναρκισσιστική έννοια) και οι Κύριοι Her Omnes του Κάφκα, που νομίζουν ότι εκπροσωπούν όλο τον κόσμο;

«Οι Νάρκισσοι πήραν την εξουσία», γράφει η ψυχίατρος Marie-France Hirigoyen στο ομότιτλο βιβλίο της του οποίου το πρώτο κεφάλαιο ερευνά την "παθολογικά ναρκισσιστική" προσωπικότητα του Τραμπ. Αλλά οι νάρκισσοι δεν είναι μόνο ακροδεξιοί, αλλά ανήκουν σε όλους τους πολιτικούς σχηματισμούς. Οι Αμερικανοί ψυχίατροι έχουν δημιουργήσει μία κλίμακα για τον ναρκισσισμό που κυμαίνεται από το 1 έως το 10. Μέχρι το 5, ένα πρόσωπο μπορεί να θεωρηθεί «λειτουργικό». Πέραν αυτού, εισερχόμαστε σε μία παθολογία όλο και βαρύτερη, η οποία μπορεί να φθάσει μέχρι την ψύχωση. Παθολογικά Νάρκισσος είναι ο Ντόναλντ Τραμπ σύμφωνα με την Hirigoyen. 

Τα πιο σημαντικά χαρακτηριστικά της διαταραχής της ναρκισσιστικής προσωπικότητας είναι to αίσθημα μεγαλείου (θεωρεί ότι "γεννήθηκε για να γίνει πρωθυπουργός"), υπερεκτιμά τις πράξεις και τις ικανότητές του, θέλει να αναγνωρίζεται ως «ανώτερος», χωρίς να έχει κάνει κάτι… Είναι χαμένος στην φαντασίωση των αναρίθμητων υποτιθέμενων επιτυχιών του… «Πιστεύω ότι θα γίνω ο πιο μεγάλος δημιουργός θέσεων εργασίας που έχει κάνει ποτέ ο Θεός», έλεγε ο Τραμπ στην πρώτη θητεία του!

Αυτά τα τρελαμένα συμπαντικά Εγώ αποτρελαίνονται όταν αποκτούν εξουσία, καθώς περιστοιχίζονται από φανατικούς αυλικούς-κόλακες, από οπαδούς και κερδοσκόπους, που ενισχύουν διαρκώς την ψευδαίσθησή τους ότι είναι οι καλύτεροι, οι πιο ικανοί, οι πιο έξυπνοι, οι πιο σοφοί. Έτσι η ζωή τους γίνεται ένας μύθος γεμάτος φασαρία και μανία, χωρίς κανένα νόημα -τον οποίο αναπαράγουν εξωνημένοι δημοσιογράφοι και τα μίντια υπερπλούσιων όπως ο Elon Musk, καθώς και πολλοί άλλοι χρηματισμένοι "ηλίθιοι" (life is a tale, told by an idiot, full of sound and fury, signifying nothing, έγραφε ο Σαίξπηρ). Γι' αυτό αυτοί οι «καθημαγμένοι ερασιτέχνες του Πραγματικού» δεν θα μάθουν ποτέ «πού πραγματικά βγάζει φλόγες» η ζωή όπως θάλεγε ο Νίκος Καρούζος... Στον Τραμπ η έλλειψη ενσυναίσθησης εκδηλώνεται με τον σεξισμό, το ρατσισμό (δέχεται μόνο τους λευκούς χριστιανούς, ενώ χαρακτηρίζει τους μουσουλμάνους εν δυνάμει τρομοκράτες) και γενικά με την περιφρόνηση όλων εκείνων που αρνούνται να του πλέξουν το εγκώμιο. 

Αλλά το ερώτημα είναι: Γιατί ψηφίζουμε Νάρκισσους όπως ο Τραμπ κ.ά.;

Το φαινόμενο των πολιτικών-Νάρκισσων είναι αποτέλεσμα της «ναρκισσιστικοποίησης» της κοινωνίας και η παθολογία τους είναι ο καθρέφτης για ένα σημαντικό κομμάτι των πολιτών. Αυτό εξηγεί κατά τη γνώμη της M-F Hirigoyen γιατί οι εκλογείς αφήνονται να σαγηνευθούν από έναν άνθρωπο ικανό να ψεύδεται ανοιχτά. Γενικά, η ναρκισσιστική μας κοινωνία εκφράζεται και εκπροσωπείται από πολιτικούς νάρκισσους τους οποίους παράγουν όλοι οι πολιτικοί χώροι, όλοι οι θεσμοί (συνδικάτα, κόμματα, φορείς…). Σύμφωνα με τον Κορνήλιο Καστοριάδη υπήρξε «μια αλλαγή στην καπιταλιστική κοινωνία, η οποία ήταν, την ίδια στιγμή, μια αλλαγή του τύπου ατόμων που παρήγαγε όλο και περισσότερο. Αυτή η αλλαγή των ατόμων προήλθε από τη χρεοκοπία των παραδοσιακών οργανώσεων της εργατικής τάξης –συνδικάτα, κόμματα κ.λπ.-, ...προήλθε όμως και από την ικανότητα του καπιταλισμού, αυτή την περίοδο, να προσφέρει ένα αυξανόμενο επίπεδο ζωής, με την είσοδό του στην περίοδο του καταναλωτισμού. Οι άνθρωποι γύριζαν την πλάτη, για να χρησιμοποιήσουμε αυτή την έκφραση, στα κοινά συμφέροντα, στις κοινές δραστηριότητες, στις δημόσιες δραστηριότητες –αρνούμενοι να αναλάβουν την ευθύνη…». 

Και ο Κρίστοφερ Λας, αναφέρει ότι οι τελευταίες δεκαετίες προήγαν την δημιουργία της «κουλτούρας του ναρκισσισμού». Ο σύγχρονος άνθρωπος δεν έχει να επενδύσει σε τίποτα έξω από τον εαυτό του. Η πολιτική δεν αποτελεί πλέον γι' αυτόν σημείο αναφο­ράς, όπου θα μπορούσε να αφιερωθεί με πάθος και να νοηματοδοτήσει την ύπαρξή του. Τί απομένει; Η υπερεπένδυση στο Εγώ, η αυτολατρεία, η Εγωπάθεια, ο καλοήθης(λειτουργικός) και ο κακοήθης (παθολογικός) ναρκισσισμός. Ο σύγχρονος νάρκισσος ζει σ' ένα αδιάστατο παρόν αποκομμένος από τις ιστορικές του ρίζες και δίχως προοπτική και μέριμνα για το μέλλον. Ο μετανεωτερικός νάρκισσος άνθρωπος έχει μειωμένη έως παντελώς μηδενισμέ­νη πολιτική συνείδηση, ενώ παρουσιάζει υπερτροφικά αναπτυγμένη καταναλωτική συνείδηση. 

Ο Κεν Λόουτς διαπιστώνει ότι η κουλτούρα του ναρκισσισμού, δηλαδή του ακραίου ατομικισμού, επικράτησε στη Βρετανία την εποχή της Θάτσερ. Σήμερα αυτό συμβαίνει παντού. Γι' αυτό στην εξουσία ανακυκλώνονται οι "μεγάλες εγωπάθειες" της (ακρο)δεξιάς αλλά και της "αριστεράς" (με όλα τα εισαγωγικά)! 

Απέναντι σ' αυτές τις διαπιστώσεις θα πρέπει να κάνουμε μια σημαντική επισήμανση: Οι παθολογικοί νάρκισσοι πολιτικοί "ευδοκιμούν" πρωτίστως στην καπιταλιστική-καταναλωτική κοινωνία και όχι στις λιμοκτονούσες χώρες της Αφρικής, της Ασίας και της Λατινικής Αμερικής. Γι' αυτό ο αναπτυγμένος καπιταλιστικά Βορράς συγκρούεται με τον Νότο τον οποίο απομυζά μέχρι θανάτου. Εδώ ισχύει "το Ιρλανδικό ζήτημα" που ανέλυσε ο Κ. Μαρξ στο ομότιτλο πόνημά του. Οι "από κάτω" των αναπτυγμένων χωρών εισπράττουν μερικά ψίχουλα από την άγρια εκμετάλλευση του Νότου και "φιμώνονται". Αυτά τα "ψίχουλα" υπερασπίζονται απέναντι στους απελπισμένους του Νότου. Για την ώρα, η σύγκρουση μεταξύ Βορρά-Νότου είναι ένας "εμφύλιος των κάτω". Και όσο η "αριστερά" δεν θα σκέφτεται πολιτικά με οικουμενικό τρόπο, τόσο θα ρίχνει νερό στο μύλο της ακροδεξιάς, κολακεύοντας και αναπαράγοντας τον ναρκισσισμό της καταναλωτικής καπιταλιστικής κοινωνίας, επιλέγοντας προς τούτο και ηγέτες μεγα-νάρκισσους.      

Το έχω ξαναγράψει. Απέναντι σ’ αυτούς τους πολιτικούς και την κουλτούρα του άκρατου ατομικισμού και του παθολογικού ναρκισσισμού του κανιβαλικού καπιταλισμού καθώς και της ναρκισσιστικής κοινωνίας, η απάντηση είναι η κουλτούρα της συλλογικότητας, του μοιράσματος και της αλληλεγγύης, είναι το παράδειγμα του Χοσέ Μουχίκα, του προέδρου της Ουρουγουάης (2010-2015), που δεν έπεσε στην παγίδα της εξουσίας και των συμβόλων της. Έμεινε με το ταπεινό φολκς βάγκεν του, ένα φτωχόσπιτο και τα σκυλιά του, λέγοντάς μας ότι «Μαθαίνουμε περισσότερα από την οδύνη και την μοναξιά παρά από την επιτυχία και την ευημερία […] (και πως) αν δεν προσέξουμε, οι δημοκρατίες θα καταλήξουν να γίνουν απολυταρχίες».


Ο ΤΡΑΜΠ, ο ΜΑΣΚ, το διαδίκτυο και ο "νέος φασισμός"

«Δεν πρέπει να προκαλεί μεγάλη έκπληξη το γεγονός ότι ένα Δημοκρατικό Κόμμα που έχει εγκαταλείψει τους ανθρώπους της εργατικής τάξης θα διαπ...