[ Γιώργος X. Παπασωτηρίου / Ελλάδα / 07.06.23 ]
Θάνατος στην καρότσα του αγροτικού, θάνατος περιμένοντας το ασθενοφόρο, θάνατος έξω από το ακτινολογικό, θάνατος στο δρόμο σα σκυλί, θάνατος στο ναυπηγείο, θάνατος στην οικοδομή, θάνατος μες στους θανάτους και μέσα στις κραυγές της απελπισίας οι ιαχές και τα ζήτω για τον υποψήφιο βουλευτή. Αυτοί που υποφέρουν, αυτοί που δεν χάρηκαν τίποτα ζητωκραυγάζουν υπέρ των φονέων τους.
«Τι τους δόθηκε αυτονώνε» και τρέχουν ξοπίσω τους σαν αρνιά; «Μελισσόκερο να κλείσουνε τα αυτιά./Φαρμάκι, μελισσόκερο να κλείσουνε τα αυτιά/κι ένα μνήμα αλατισμένο δίπλα στο χωράφι των βοδιών/νήσον αμήμονα…», λέει ο ποιητής*.
Τους δίνουν «μελισσόκερο» από πίστη και ψευδαίσθηση για να καλύψουν τ’ άδικο.
Για να κλείσουν τ’ αυτιά, τους δίνουν «κάτι τι», το sinthome του Λακάν. Τους δίνουν την «υπερ-απόλαυση» ότι είναι οι «άντρες του Οδυσσέα». Ο Ελπήνορας, αυτός ο αντάρτης, που δεν ακολούθησε, απαξιώθηκε ως «κοιμισμένος»!
Σήμερα, οι θρησκευτικές πίστεις επανέρχονται για να καλύψουν τα οντολογικά αλλά και τα πολιτικά κενά, έγραφε ο Ρεζίς Ντεμπρέ. Αντί για την κατάρρευση και το τίποτα που οδηγούν στον ριζικό ψυχωτικό αυτισμό, «επιλέγουμε κάτι», το λακανικό «κάτι τι» -που μπορεί να είναι μία θρησκευτική ή μία πολιτική πίστη, ή ακόμα μία μικρο-πίστη (σε μία ποδοσφαιρική ομάδα)- το οποίο είναι εμποτισμένο με την (υπερ)απόλαυση των βεβαιοτήτων, που καταστρέφει αλλά και σώζει, αφού είναι το μόνο που παρέχει νόημα.
Το λακανικό «κάτι τι», το μελισσόκερο, για τους Αμερικανούς είναι η ατομική «ευτυχία», η οποία είναι εγγεγραμμένη στο ίδιο το αμερικανικό Σύνταγμα ως βασική επιδίωξη του ανθρώπου. Γι’ αυτό ο Χένρι Μίλερ λέει «Όχι» στα έρημα νησιά και τις «πολιτισμένες ερήμους», όχι στην «ευτυχία», αυτή την πανούκλα της «σύγχρονης προόδου». Οι άνθρωποι στις ΗΠΑ είχαν ήδη γίνει «μισοί άνθρωποι, μισοί σελιλόιντ… μισότρελοι, με τα δόντια γυαλισμένα, με τα μάτια παγωμένα. Οι γυναίκες να φοράνε ενδύματα ωραία, καθεμιά τους εφοδιασμένη με ένα παγερό ετοιματζίδικο χαμόγελο. Οι άντρες να χαμογελάνε κι αυτοί… Οι ζωντανοί ποδοπατούσαν τους νεκρούς, χαμογελώντας όλη την ώρα για να διαφημίσουν τα κατάλευκα καθαρά ωραία δόντια τους. Είναι αυτό το σκληρό χαμόγελο που μένει κολλημένο στη μνήμη μου… Η Αμερική να χαμογελάει στην ένδεια» (Μαύρη Άνοιξη, 1936).
Σήμερα όλος ο κόσμος χαμογελάει μπροστά στην εξαθλίωση. Το διακύβευμα των συγκρούσεων δεν είναι οι συγκρούσεις αλλά η εικόνα τους. Το πραγματικό έχει σβήσει από τη θεατρικοποίησή του. Ο πολιτισμός είναι πλέον η διαρκής προσομοίωση της ύπαρξης. Παριστάνουμε ότι ζούμε. Οι δρόμοι έχουν γίνει μια μεγάλη πασαρέλα, όπου ο καθένας σκηνοθετεί τον εαυτό του, το θέαμά του. Το αληθινό με το επινοημένο συγχέονται και η ζωή βιώνεται είτε «μέσα από τις κλειδαρότρυπες» είτε ως ομοίωμα, ως προσομοίωση, ως ριάλιτι σόου.
Η προσφερόμενη ευτυχία δεν είναι συλλογική, αλλά ατομική. Ακόμη και μέσα στις συλλογικές τελετουργίες ο καθένας είναι μόνος του. Ακόμη και οι διογκούμενες ανισότητες και η φτώχεια αιτιολογούνται ως αποτέλεσμα της κατάπτωσης των ατομικών αξιών (Myron Magnet: Το όνειρο και ο εφιάλτης, 1994).
Αυτή η δημοκρατία που μοιάζει να απελευθερώνει το άτομο, στην πραγματικότητα το εξαναγκάζει στον κομφορμισμό (αυτό είναι ένα είδος ήπιου δεσποτισμού σύμφωνα με τον Τοκβίλ). Το προζάκ, οι αμφεταμίνες, το βιάγκρα θα αποτελέσουν τα συμπληρώματα επιδίωξης της ατομικής ευτυχίας. Αυτή η χημική ευτυχία θα ενδυθεί το σελοφάν μιας δήθεν ευτυχίας για «αθάνατους» καταναλωτές (αιώνια νεότητα).
Ήδη οι κροίσοι της Silicon Valley επενδύουν στο "όνειρο της αθανασίας". Δεν πρόκειται για την πραγματική «αθανασία» αλλά για το «όνειρο», την αύξηση του προσδόκιμου χρόνου ζωής και προπάντων για την καταπολέμηση της γήρανσης και των ασθενειών που σχετίζονται μ’ αυτή. Ο Τζεφ Μπέζος της Amazon έχει επενδύσει στη νεοφυή εταιρεία Altos Labs που διεξάγει έρευνες «επαναπρογραμματισμού» του ανθρώπινου οργανισμού, με στόχο «την επαναφορά των ανθρώπων σε καθεστώς νεότητας»! Ο Λάρι Έλισον της Oracle επενδύει σε έρευνες για την καταπολέμηση της γήρανσης. Το ίδιο και ο Πίτερ Θίελ, συνιδρυτής της PayPal και της περίφημης Palantir. Δεν αποκλείεται η "αθανασία" να αποτελέσει τη νέα "εμπνέουσα αξία", που αναζητούν οι παγκόσμιες ελίτ, το νέο "όνειρο", αλλά μόνο για τους «από πάνω», αυτούς που είναι στη γέφυρα του πλοίου.
Οι «από κάτω» θα εξακολουθούν να κωπηλατούν και να ζητούν «Μελισσόκερο να κλείσουνε τα αυτιά./Φαρμάκι, μελισσόκερο…» κι ένα "μνήμα αλατισμένο".
Γι' αυτό εμείς θα είμαστε πάντα με τους Ελπήνορες…
* Έζρα Πάουντ (Canto XX)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου