ΓΙΩΡΓΟΣ Χ. ΠΑΠΑΣΩΤΗΡΙΟΥ

Ένας παγκόσμιος πόλεμος, αν και διαφορετικός από αυτούς που έχουμε βιώσει στο παρελθόν, είναι γεγονός. Πρόκειται για τη σύγχρονη τεχνολογική και οικονομική εκδοχή του παγκοσμίου πολέμου. Τα πολλά μέτωπα δείχνουν μια δραματική και παγκόσμια κατάρρευση της διεθνούς αγοράς ελεύθερων συναλλαγών. Οι Ηνωμένες Πολιτείες, η Ευρώπη, η Κίνα, η Ινδία, η Ρωσία, η Τουρκία, το Ιράν, η Βραζιλία και άλλες χώρες εμπλέκονται σε μία άνευ προηγουμένου οικονομική σύγκρουση. Οι αμοιβαίες κυρώσεις, οι νομισματικές επιθέσεις και οι πρωτοφανείς απειλές είναι οι νέες "βόμβες". Γιατί, σήμερα, δεν χρειάζονται ατομικές βόμβες για να προκαλέσουν τεράστια καταστροφή. Μειώνοντας τους διεθνείς δεσμούς και αυξάνοντας τους δασμούς, ολόκληροι πληθυσμοί θα μπορούσαν να λιμοκτονήσουν. Είναι δύσκολο να σκεφτεί κανείς ένα ειρηνικό μέλλον σε μια μόνο χώρα, ανεξάρτητα από όλους τους άλλους. Στον σημερινό κόσμο, οι δεσμοί και οι εξαρτήσεις μεταξύ χωρών και οικονομιών δεν μπορούν να ξεπεραστούν χωρίς μεγάλες συγκρο...

Ποια είναι η διαφορά ανάμεσα στη λογοτεχνία και τη δημοσιογραφία; «Η δημοσιογραφία δεν διαβάζεται με τίποτα και τη λογοτεχνία δεν τη διαβάζουν» απαντά ο Όσκαρ Ουάιλντ! Και συνεχίζει λέγοντας πως «Η σύγχρονη δημοσιογραφία... δικαιώνει την ύπαρξή της χάρη στη δαρβίνεια αρχή της επιβίωσης των πιο χυδαίων». Αντίθετα, η λογοτεχνία είναι η vita contemplativa, είναι η τέχνη εκείνη η οποία πληρέστερα καθρεφτίζει τον άνθρωπο στην απεριόριστη πολυμορφία του...». Ο Σαίξπηρ θα μπορούσε να δει τον Άμλετ και τον Ρωμαίο ή κάποιους που να τους μοιάζουν στους σκοτεινούς δρόμους του Λονδίνου, να γίνει ένας «ρεπόρτερ του πταισματοδικείου της λογοτεχνίας», αλλά όμως ο Άμλετ βγήκε από την ψυχή του και ο Ρωμαίος από το πάθος του. Και οι δύο ήρωες ήταν στοιχεία της φύσης του Σαίξπηρ στα οποία αυτός έδωσε ορατή μορφή, ήταν «παρορμήσεις δικές του που τον συντάραξαν» και πραγματώθηκαν «όχι στο κατώτερο επίπεδο της πραγματικής ζωής» αλλά «στο φανταστικό επίπεδο της τέχνης όπου ο Έρωτας μπορεί πράγματι να βρει τ...

Ο Αλμπέρ Καμύ προτείνει «Ζήστε σαν...». Σαν πώς δηλαδή; Το ερώτημα μένει αναπάντητο. Το παιδί δεν «βλέπει» ακόμα τίποτ’ άλλο πάρεξ τον ορίζοντα των απροσδιοριστιών που αργότερα θα σχηματοποιήσει σε μορφές. Το νόημα της ζωής βρίσκεται ακόμα μόνο ως προ-υπάρχον στη «θόρυβο-γλώσσα» των οικείων φωνών• ως προφάνεια στην ομιλούσα σιωπή της αναλφάβητης Ισπανίδας μητέρας και στα χρώματα του μεσογειακού τοπίου. Πρώτα ριζώνεται ο χώρος μέσα στην ύπαρξη και ακολουθεί η εγγραφή του σώματος της ύπαρξης στον κόσμο μέσω μια συγκεκριμένης «θέασης» αλλά και στον Άλλο μέσω της ερωτικής πράξης. Καθώς «Όταν αγκαλιάζεις ένα γυναικείο κορμί είναι το ίδιο σα να κρατάς μέσα σου αυτή την παράξενη χαρά που κατεβαίνει απ’ τον ουρανό και ξεχύνεται πάνω στη θάλασσα» (Οι Γάμοι). Ο αντικειμενικός χώρος που έχει εγγραφεί στο «σώμα» του Αλμπέρ Καμύ είναι η τραγικότητα του μεσογειακού πολιτισμικού «εδάφους». «Σ’ αυτά τα μέρη -γράφει στην «Εξορία της Ελένης»- μπορείς να καταλάβεις πως οι Έλληνες άγγιξαν την απελπισία χά...