Ο «πόλεμος των Εγώ»

 Τα χαρακτηριστικά της σύγχρονης Συμβολικής Τάξης είναι ο ατομικισμός, η επιτυχία-δηλαδή η αναγνώριση από τους άλλους- , το χρήμα, η ευτυχία ως καταναγκασμός-δηλαδή ο καταναλωτισμός ως αγορά σημείων και συμβόλων αναγνώρισης και κατά συνέπεια ευτυχίας. Σ’ αυτό το πλαίσιο η ανταλλακτική αξία αποκτά γενικευμένη μορφή, συμπεριλαμβάνοντας και τα υποκείμενα, τους ανθρώπους. Οι τελευταίοι δεν είναι «εμπόρευμα» μόνο ως εργαζόμενοι αλλά και ως πελάτες της αγοράς (δηλαδή στον ελεύθερο χρόνο τους). Έτσι, ο άνθρωπος τοποθετείται στην κοινωνία, αναγνωρίζεται εντός της και αναπτύσσει τις σχέσεις του μέσα σ’ αυτή λειτουργώντας ως «καθολικό εμπόρευμα». Είναι, συνεπώς, κανείς ό,τι «πουλάει» συνολικά, ό,τι «παράγει και συσσωρεύει» υλικά(χρήμα), ό,τι αγοράζει (σημεία και σύμβολα μέσω των οποίων μιλάει και επικοινωνεί εντός της κοινωνίας), ό,τι καταναλώνει(οφείλει να καταναλώνει συνεχώς και καταναγκαστικά, σημαίνοντας την επιτυχία του και τη συνακόλουθη δυνατότητα ευτυχίας-αναγνώρισης) και κυρίως τη δυνατότητα να καταναλώνει εφήμερα, ήτοι προϊόντα μιας χρήσης. Αφού ο άνθρωπος γίνεται «καθολικό εμπόρευμα» και οι σχέσεις του καθίστανται εμπορευματικές, μια ανταλλαγή αναγκών, ανταλλαγή συμβολικών και υλικών κεφαλαίων. Η πίστη όμως στην αγία τριάδα της ατομικότητας, της κατανάλωσης και του ναρκισσισμού και τα ευαγγέλιά της (περιοδικά μόδας, τηλεοπτικές εκπομπές…) ενέχει σοβαρές εσωτερικές αντιφάσεις. Διότι από τη μια πρέπει να είμαστε όπως οι άλλοι, συμβατοί με το «πνεύμα της εποχής» και το κυρίαρχο βλέμμα, όμοιοι σαν τα ανθρωπάκια του Γαΐτη ή τα μέρη του «μαζικού πολιτιστικού πολτού» και συγχρόνως ξεχωριστοί, ιδιαίτεροι. Η άρση αυτής της αντίφασης θα επέλθει με την ακίνδυνη δικτύωση(επιφανειακή ομαδοποίηση) σε σεξουαλικές, εθνοτικές, ποδοσφαιρικές, μουσικές, ενδυματολογικές ή καταναλωτικές και άλλες «φυλές»! Ουσιαστικά πρόκειται για μία «ψευτο-άρση», για μία ψευδαίσθηση της διαφοράς, που όμως έχει αληθινές και ουσιαστικές κοινωνικές και πολιτικές συνέπειες καθώς έχουμε μία κοινωνία, αποτελούμενη από μικρά σύνολα(«φυλές» και target group) που αλληλοαναγνωρίζονται και αλληλοαποκλείονται (και με τη βία, όπως «τρέντι» εναντίον «emo»), και όχι από μεγάλα ανοιχτά σύνολα (κοινωνικές τάξεις, ευρύτερα πολιτιστικά και πολιτικά κινήματα). Χάνοντας συνεπώς το άτομο τη δυνατότητα ένταξης σ’ ένα ευρύ κοινωνικό σύνολο, είναι υποχρεωμένο για να υπάρξει εν κοινωνία να κινείται από ομάδα σε ομάδα, από δίκτυο σε δίκτυο από ρόλο σε ρόλο. Μάλιστα, σε μία ομάδα μπορεί να είναι κανείς πολιτικά «συντηρητικός» και σε μία άλλη «προοδευτικός». Αυτή συνεπώς η κοινωνική πολυδιάσπαση (ή αποσσυσωμάτωση) σημαίνει και την απώλεια ταυτότητας, την απώλεια μιας συνεχούς και συνεκτικής βιοαφήγησης, τη μοναξιά (Marie France Hirigoyen : «Η μοναξιά στον εικοστό πρώτο αιώνα», Πατάκης). Ο ανταγωνισμός στην εργασία σε συνδυασμό με το φόβο της απόλυσης και της ανεργίας καταργεί κάθε έννοια συναδελφικής αλληλεγγύης και καθιστά τους πάντες δύσπιστους και καχύποπτους έναντι όλων. Οι συναισθηματικοί δεσμοί δεν υφίστανται και η κοινωνική εκτίμηση-αναγνώριση είναι συνεχώς υπό αίρεση. Αυτό δημιουργεί μία τεράστια κόπωση, ένα τρομερό κενό καθώς ό,τι αποτελεί το όλον ενός προσώπου, η προσωπικότητά του τελεί συνεχώς υπό αίρεση. Εκείνο που μένει σταθερό είναι η αίσθηση του «πιονιού», του rouage, του εξαρτήματος της μηχανής. Η ψυχολογική αναπλήρωση του κενού δεν επισυμβαίνει παρ’ όλες τις ψυχαγωγικές εκδηλώσεις του επιχειρηματικού μάνατζμεντ.

Σύμφωνα με την ψυχίατρο Hirigoyen «Όταν η επιθυμία περιορίζεται στην απόκτηση υλικών αγαθών, μας χρειάζονται συνεχώς περισσότερα, κι αυτό δημιουργεί μια εξάρτηση, αφού το ‘’πάντα περισσότερο’’ δεν θα είναι ποτέ αρκετό». Η κοινή μας κατά συνέπεια εξάρτηση από την κατανάλωση είναι ό,τι μας συνέχει ως κοινωνία(δίκτυο υπο-ομάδων), αφού μ’ αυτή «μιλάμε» και μέσω αυτής «αναγνωριζόμαστε» από τους άλλους και αναγνωρίζουμε κατ’ επέκταση τον εαυτό μας. Όλη η ζωή κινείται γύρω από τον πυρήνα της κατανάλωσης. Καταναλώνουμε υλικά προϊόντα, κυρίως του εμφαίνεσθαι, καταναλώνουμε τις σχέσεις μας, καταναλώνουμε βουλημικά, παρορμητικά το σεξ, την πορνογραφία, τις ακραίες εμπειρίες, τις μεταμορφώσεις του σώματός μας, καταναλώνουμε γνωριμίες μέσω του διαδικτύου( ακόμα και ερωτικές αλλά εφήμερες και χωρίς διακινδύνευση), καταναλώνουμε τελικά την ίδια την εικόνα ή τις εικόνες του εαυτού μας. Γι’ αυτό η μοναξιά εισπράττεται ως ριζική ματαίωση και είναι συνυφασμένη με την έλλειψη επικοινωνίας, δηλαδή κατανάλωσης, με τον αποκλεισμό από την αγορά εκείνων των σημείων/συμβόλων που μας καθιστούν αναγνωρίσιμους/ορατούς στο βλέμμα των άλλων, ή του μεγάλου Άλλου(στον ενικό και στις διαπροσωπικές σχέσεις έχουμε το βλέμμα του «μικρού άλλου»). Άρα, η καταναλωτική εξάρτηση σημαίνει και εξάρτηση από το βλέμμα των Άλλων. Γι’ δεν μπορούμε να μείνουμε μόνοι. Γι’ αυτό η μοναξιά, να μείνουμε μόνοι με τον εαυτό μας, δεν αντέχεται. Δεν αντέχουμε να μας δούμε, να δούμε το κενό μας και τη δική μας ευθύνη γι’ αυτό. Είμαστε οι άλλοι, το πώς μας βλέπουν οι άλλοι, η συλλογική επιθυμία των άλλων. Η μοναξιά δεν αντέχεται γιατί φοβόμαστε να δούμε την εικόνα μας και το ενδεχόμενο η εικόνα που έχουμε για τον εαυτό μας να αφίσταται ή να έρχεται σε σύγκρουση με την εικόνα που έχουν οι άλλοι για μας. Το βλέμμα των άλλων μας τρομοκρατεί. Κι αυτή η κοινή τρομοκρατία, η κοινή εξάρτηση μας συνέχει ως κοινωνία. Αλλά ως πρόσωπα και λόγω του εθισμού, η εξάρτηση μας οδηγεί κατευθείαν στα υποκατάστατα και στους περισπασμούς από τη δυστυχία της στέρησης(καταναλωτικής) μέσω των ψυχοτρόπων, του τζόγου, των διεστραμμένων ερωτικών παιγνιδιών.

Έτσι η οικονομική οργάνωση της καταναλωτικής κοινωνίας αντιστοιχεί σε μία «νέα ψυχική οικονομία», όπου η στρέβλωση λογίζεται ως κοινωνική νόρμα, η απαξία ως αξία, και η αρρώστια ως υγεία. «Βρισκόμαστε μπροστά στο τέλος της πυκνότητας, του βάθους των συναισθημάτων… Η σπουδαιότητα που δίνουμε στην εικόνα του εαυτού μας κάνει τον ναρκισσισμό μας ευάλωτο, με συνέπεια ορισμένοι να καταρρέουν με την παραμικρή κριτική… (γι’ αυτό) κάθε κριτική βιώνεται ως επίθεση…» (Hirigoyen). Αυτός ο ναρκισσισμός είναι το ιδεώδες της ατομικιστικής κοινωνίας και είναι η αιτία ώστε κανείς να μην βλέπει τον άλλον ως υποκείμενο και να συμπάσχει όταν υποφέρει. Η θανάτωση των συναισθημάτων επέρχεται με την «αλεξιθυμία», την αναισθησία ως μορφή άμυνας που καταλήγει στην αδυναμία έκφρασης των συναισθημάτων αλλά και στην ανικανότητα να γίνονται αντιληπτά τα συναισθήματα των άλλων. Η απάντηση στη ολική ματαίωση της καταναλωτικής κοινωνίας για ευτυχία θα επέλθει με τη νέκρωση των συναισθημάτων και τη θυματοποίηση, που θα αντιμετωπιστεί από τους κομπογιαννίτες θεραπευτές ψυχών με μεγαλύτερη τόνωση του Εγώ, με περισσότερο ναρκισσισμό, με ακόμα λιγότερη δέσμευση και με περισσότερο «πόλεμο των Εγώ». Ο εαυτός-πελάτης δεν επιτρέπεται να αμφισβητηθεί. Η δημιουργική οδύνη εξοστρακίζεται ως ταμπού. Και για όλα φταίει ο άλλος(αφού ο πελάτης έχει πάντα δίκιο).  

Σύμφωνα με τον Ζ. Μπάουμαν (L’ Amour liquide, Le Ruergue/Chambon, Ροντέ, 2004) «Η μείωση των ικανοτήτων κοινωνικότητας έχει επιταχυνθεί από την τάση που δημιουργεί ο κυρίαρχος καταναλωτικός τρόπος ζωής να χρησιμοποιούμε τους άλλους ανθρώπους σαν καταναλωτικά αντικείμενα και να τους κρίνουμε όπως κρίνουμε τα αντικείμενα αυτά: από το μέγεθος της ευχαρίστησης που μπορούν να μας προσφέρουν, και με όρους όπως ‘’ό,τι πληρώσεις, αυτό θα πάρεις». Ο έρωτας καθίσταται μια επένδυση σ’ έναν καθρέφτη που οφείλει να μας καθρεφτίσει ανάλογα με την πληρωμή! Πρόκειται δηλαδή για έναν ναρκισσιστικό έρωτα, όπου αγαπώ τον άλλο επειδή αγαπώ την εικόνα του εαυτού μου, που ο άλλος καθρεφτίζει. Τα δύο φύλλα θα συστήσουν δύο ακόμα υπο-ομάδες(φυλές), με τους άντρες να δέχονται τη μεγαλύτερη πίεση καθώς καλούνται να δεχτούν τη θηλυκή τους πλευρά(κάποιοι τη δέχονται, άλλοι παθαίνουν κατάθλιψη κι άλλοι αντιδρούν βίαια). Εκείνοι που υφίστανται τη μεγαλύτερη οδύνη ωστόσο είναι όσοι έχουν μια πολύ επιβλητική ιδέα για τον εαυτό τους, δηλαδή οι νάρκισσοι. Ο άντρας-νάρκισσος υφίσταται τη νέα κατάσταση ως απώλεια εξουσίας, ως πλήγμα στην αυτοεκτίμησή του. Ακόμα κι όταν ζευγαρώνει παίζει το παιγνίδι της απόστασης καθώς εισπράττει την υπερβολική εγγύτητα ως κίνδυνο να «καταβροχθιστεί» και την υπερβολική απόσταση ως τον «παιδικό φόβο» της μητρικής εγκατάλειψης. Αυτό συμβαίνει μέσω του διαρκούς ελέγχου, που καταλήγει στη βία ως έκφραση του φόβου της εγκατάλειψης, που είναι ουσιαστικά ο φόβος να δουν τον άλλον, φόβος να δουν τον εαυτό τους. Η βία έτσι αναδομεί τον αντρισμό, την φαλλοκρατική ψυχική ακεραιότητα, καλύπτοντας με τη βία την κρίση της παλιάς ταυτότητας. Η νέα ταυτότητα απαιτεί ευαισθησία, τρυφερότητα, ικανότητα να ακούς και να διαλέγεσαι, συνεπώς να μπορείς να βλέπεις τον άλλον και τον εαυτό σου. Όμως αυτό εμποδίζεται από τον ακραίο ατομικισμό, τον ανταγωνισμό, τον κυνισμό και το αγοραίο βλέμμα της καταναλωτικής κοινωνίας. Με άλλα λόγια για να ανθήσει ο ισότιμος έρωτας ως τρυφερότητα και μοίρασμα και όχι ως αγοραία ανταλλαγή αναγκών χρειάζεται μια άλλη κοινωνία, όπου η ατομικότητα, δηλαδή η μοναδικότητα του ανθρώπου δεν θα ευδοκιμεί μόνο εντός ενός εγωισμού εις διπλούν, δηλαδή στο ζευγάρι, αλλά και μέσα στην ίδια την κοινωνία, που θα αναγνωρίζει την αυτονομία των δύο φύλων με κριτήρια πέραν των υλικών.

Ο κόσμος θα χαθεί από αδιαφορία και θα είναι μέρα Κυριακή

 Μια ηλικιωμένη γυναίκα πέθανε όταν η τράπεζα την πέταξε έξω από το σπίτι της. Ένα νεαρό ζευγάρι φεύγει με τα μικρά παιδιά του από το φλεγόμενο Κίεβο για να σωθούν. Άφησαν πίσω τους γονείς τους. «Δεν ήθελαν να φύγουν», δεν ήθελαν να αφήσουν το σπίτι τους, λέει η γυναίκα.

Θυμήθηκα τη νουβέλα «Έξω από την πόρτα»*. Ένας ηλικιωμένος καθηγητής φιλοσοφίας «κλειδώνεται» έξω από το σπίτι του. Διαπιστώνει ότι εξορίσθηκε από τον προσωπικό του κόσμο, από εκείνον τον αδιαπέραστο κλειστό κύκλο που είναι ο Εαυτός. Σκέφτεται αυτούς που δεν έχουν σπίτι. «Δεν είναι πουθενά, δεν είναι σε κανέναν τόπο, κανένας τόπος δεν είναι δικός τους, δεν έχουν καμία θέση, δεν κατέχουν πια ούτε το ίδιο τους το σώμα, που είναι διαβρωμένο, παραμορφωμένο, τσακισμένο και τελικά εκτός ελέγχου. Ακόμα και μέσα τους… δεν κατοικούν πουθενά.», είναι χωρίς ρίζες, στον αέρα. Γι’ αυτό οι ηλικιωμένοι δεν φεύγουν από το Κίεβο. 

Αλλά το χειρότερο που θα συμβεί στον καθηγητή, είναι όταν θα περιπλανηθεί στον «έξω» κόσμο. Εκεί θα διαπιστώσει ότι βρίσκεται εξόριστος κι απ’ αυτόν. Όσοι νομίζουν ότι είναι στο σπίτι τους, δεν είναι. Η παγκόσμια κοινότητα είναι «κολοκύθια νερόβραστα», που πλασάρουν οι «αβυσσαλέα επιφανειακοί» δημοσιογράφοι (οι τιποτένιοι «εκπαιδευτές της ανθρωπότητας»). Κανείς πλέον δεν ενδιαφέρεται για τη σκέψη. "Λέμε, λένε, λέτε", γράφει κάποιος, ως εάν η κριτική σκέψη να είναι δεδομένη απριόρι. Αντί της κριτικής σκέψης, όμως, το μόνο που υπάρχει είναι η γελοιοποίηση και «ο ατσάλινος νόμος της βλακείας».    

Κανείς δεν θέτει διερωτήσεις. Ακόμη και οι επιστήμες ενδιαφέρονται μόνο για τις απαντήσεις. Η εξορία μας από την κριτική σκέψη οδηγεί στην «απόλυτη απελπισία» αφού αγνοούμε τι είναι αυτό «που μας συντρίβει». Η προσπάθεια κάποιου να καταλάβει θεωρείται αδυναμία, έλλειψη προσαρμογής, περιττή φλυαρία. Γι’ αυτό η πραγματική τέχνη σήμερα έχει εξοριστεί στους απόπατους. Το κενό γεμίζει με «λατρείες». Ο καθένας με τη λατρεία του. Ζούμε σ’ έναν αιώνα "γεμάτο λάτρεις", που λατρεύουν τον ΠΑΟΚ, τον Ολυμπιακό, τον Μέσι, τον Ρονάλντο και κάποιοι τον Πικάσο. Παριστάνουμε ό,τι είμαστε, ενώ δεν είμαστε... 

Η έξωση μας έχει ήδη επισυμβεί πριν «κλειδωθούμε» έξω από το σπίτι. Όλοι οι άνθρωποι είναι εξόριστοι από την ίδια την ουσία της ζωής. Ακόμη και ο πόνος έχει εξοριστεί. Παρά το γεγονός ότι ο Χέγκελ στην «Αισθητική» του μιλούσε για την αναγκαιότητα των εκδηλώσεων του πόνου μας με δάκρυα και πόσο ωραίος θεσμός ήταν οι μοιρολογίστρες, τώρα κανείς δεν κλαίει. Η μάνα λέει πως της στέρεψαν τα δάκρυα. Δεν μπορεί να εξηγήσει γιατί δεν κλαίει για τα πεθαμένα παιδιά της. Στην κηδεία των δύο παιδιών του αφηγητή που σκοτώθηκαν σε αυτοκινητιστικό (σ.σ. ο παροξυσμός αδιαφορίας των περαστικών-θυμηθείτε τον γνωστό φωτογράφο στο

Παρίσι που πέθανε αβοήθητος στο δρόμο) «κανείς δεν τόλμησε να εκδηλώσει τον πόνο του με θόρυβο». Κανείς δεν πονά, κανείς δεν συμπονά, κανείς δεν συμπάσχει πια.

Ο «εξόριστος» από το σπίτι του θα διαπιστώσει ότι είναι εξόριστος ήδη κι απ’ τον κόσμο. Ο θυρωρός δεν ανοίγει γιατί είναι μέρα Κυριακή, γιατί έχει στην τηλεόραση φόρμουλα1 και γιατί δεν είναι διατεθειμένος με τίποτα να χαλάσει την ιερότητα του μεσημεριανού φαγητού. «Τίποτα πια δεν διεισδύει σε τούτες τις τρύπες εκτός από αυτό που δεν έχει σχήμα, όπως το βουητό της τηλεόρασης…». Το χειρότερο όμως είναι ότι «οι ιδέες, τα λόγια, δεν έχουν πλέον καμιά, μα καμιά πυκνότητα. Είναι όλα διαλυμένα, δίχως ουσία, δίχως δύναμη, στο χαμηλότερο βαθμό πυκνότητας ώστε να μπορούν να περάσουν μονάχα μέσα από τις κλειδαρότρυπες…». Λόγια, λόγια, λόγια. Λέμε, λέτε, λένε! 

Η Κυριακή είναι η πιο δύσκολη μέρα των μοναχικών, είναι η μέρα που η αδιαφορία των άλλων οξύνει τη μοναξιά τους, πολύ περισσότερο αν η χρεία των άλλων αναγκάσει κάποιον να προσφύγει στη βοήθειά τους. Γι’ αυτό η μοναξιά τρομοκρατεί περισσότερο κι από το θάνατο. Γι’ αυτό ο κόσμος θα χαθεί από αδιαφορία και θα είναι μέρα Κυριακή. 

 

 * Vincent Delecroix «Έξω από την πόρτα» (μετάφραση Νίκη Κατακίτσου-Ντουζέ, Μαρία Κασαμπάλογλου-Ρομπλέν), Γκοβόστης, 2008.

**Η φωτογραφία από την ταινία "Μία αιωνιότητα και μια μέρα"

Ποιος έχει δίκιο σ’ αυτόν τον πόλεμο;

 Ποιος έχει δίκιο σ’ αυτόν τον πόλεμο; Ο Πούτιν ή το ΝΑΤΟ; Εμείς λέμε εκ προοιμίου, πως δεν έχει κανείς τους. Και πως δίκιο έχει μόνο αυτό το παιδί που δεν θέλει να πεθάνει. 

Για τους Αμερικανούς και τους Ευρωπαίους συμμάχους τους, βέβαια, έχουν δίκιο οι Ουκρανοί που αντιστέκονται στην εισβολή στη χώρα τους από τον «ιμπεριαλιστή», «δικτάτορα» και «αρχι-ολιγάρχη» Πούτιν. Από την άλλη πλευρά, ο Πούτιν θέτει θέμα ασφάλειας της Ρωσίας, που απειλείται από το ΝΑΤΟ με την ένταξη σ’ αυτό της Ουκρανίας, και, επίσης, θέμα «γενοκτονίας» των ρωσόφωνων στην Ανατολική Ουκρανία.

Ποια σφαγή, τάχα, είναι δίκαιη; Το ερώτημα έχει νόημα μόνο για τα συμφέροντα που διακυβεύονται και για εκείνους που τα εκπροσωπούν. Για τους λαούς, όμως, που σφάζονται δεν έχει κανένα νόημα. Τα συμφέροντα αυτά δεν είναι δικά τους, αλλά των πολυεθνικών και της πολεμικής βιομηχανίας καθώς και για το ποιος θα έχει την ηγεμονία στον πλανήτη.  

Σ' αυτόν τον πόλεμο συγκρούονται οι ΗΠΑ(ΝΑΤΟ) και ο άξονας Κίνας-Ρωσίας με διακύβευμα την πλανητική ηγεμονία.

Το πρόβλημα που καλούνται να διαχειριστούν εδώ και πολλά χρόνια οι Αμερικανοί είναι η παρακμή της αυτοκρατορίας τους που έχει πλέον εκρηκτικές συνέπειες και στο εσωτερικό των ΗΠΑ. Απέναντί τους σήμερα είναι η Κίνα, αλλά και η σύμμαχός της Ρωσία. Πριν χρόνια, ο Τσ. Κάπτσαν, διεθνολόγος και σύμβουλος του Κλίντον, έθετε το θέμα της παρακμής της αμερικανικής αυτοκρατορίας και πως η διάδοχή της θα ήταν η Κίνα. Προειδοποιούσε μάλιστα ότι ιστορικά, πάντα η μετάβαση από μία αυτοκρατορία σε μία άλλη γίνονταν με παγκόσμιο πόλεμο, με μοναδική εξαίρεση την μετάβαση από την βρετανική αυτοκρατορία στην αμερικανική. Βέβαια, ένας παγκόσμιος πόλεμος σήμερα με την ισχύ των πυρηνικών όπλων των αντίπαλων δυνάμεων θα σήμαινε ολοκληρωτική καταστροφή. Αντί λοιπόν ενός παγκόσμιου πολέμου οι αντίπαλοι επιλέγουν πολλούς "ελεγχόμενους πολέμους". Για έναν τέτοιο πόλεμο εκ μέρους της Ρωσίας στην Ουκρανία μίλησε (του "ξέφυγε") ο πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν. Μόνο που κι αυτοί οι πόλεμοι σημαίνουν ποτάμια αίματος, θάνατο και προσφυγιά για τους λαούς και κέρδη για τους ολιγάρχες και τις πολυεθνικές.

Το δόγμα των "ελεγχόμενων πολέμων" έχει ως στόχο τον μείζονα ζωτικό χώρο της αναδυόμενης πλανητικής υπερδύναμης. «Η αμφισβήτηση της πλανητικής ηγεμονίας (των ΗΠΑ) δεν σημαίνει αναγκαστικά ότι ένας νέος ηγεμόνας(Κίνα και Ρωσία) νικά κατά μέτωπο και αντικαθιστά τον παλαιό, αλλά «μπορεί και να σημαίνει, πιο περιορισμένα, ότι μια ανερχόμενη περιφερειακή δύναμη συγκροτεί βαθμηδόν γύρω της έναν μείζονα χώρο και απαγορεύει στην πλανητική ηγεμονική Δύναμη να επεμβαίνει με οιονδήποτε τρόπο στον χώρο αυτό...», γράφει ο Π. Κονδύλης (Θεωρία του Πολέμου, σελ. 369). Γι' αυτό η Ουάσινγκτον επιχειρεί να περιορίσει τον «μείζονα χώρο» της "νέας αυτοκρατορικής δύναμης", που είναι η Κίνα και η σύμμαχός της Ρωσία.

Για τη διασφάλιση του μείζονα χώρου πέριξ της Ρωσίας "για λόγους ασφαλείας" μίλησε από την πλευρά του και ο Βλ. Πούτιν. Με άλλα λόγια, η αντίδραση του τελευταίου αφορά στην προσπάθεια των ΗΠΑ να περιορίσουν τον ζωτικό χώρο της Ρωσίας, ανατρέποντας όλα τα φιλορωσικά πολιτικά καθεστώτα των όμορων χωρών. Θυμίζουμε την υποστήριξη των Αμερικανών στους εθνικιστές και τους νεοναζί της Ουκρανίας σ' αυτό που οι δυτικοί αποκάλεσαν "εξέγερση" και ο Πούτιν "πραξικόπημα". Γι' αυτό ο Βλ. Πούτιν μιλάει για την "αποναζιστικοποίηση" της Ουκρανίας. Παραδόξως, όμως, οι νεοναζί σε όλο τον κόσμο, σήμερα, τάσσονται υπέρ του Ρώσου προέδρου! (Τρέλα!)

Ποιος να κατηγορήσει τους Ουκρανούς που παίρνουν τα όπλα για να υπερασπιστούν την πατρίδα τους; Κανείς. Αλλά τι συνέβη και αυτοί οι άνθρωποι σκοτώνονται με τους Ρώσους που ζούσαν αδερφικά τόσα χρόνια; Ποιος έσπειρε το μίσος; «Αν μιλάτε για την Ουκρανία και τις ενέργειες της Ρωσίας για να προστατέψει τους κατοίκους του Ντονμπάς, μην ξεκινάτε από τον Φεβρουάριο του 2022. Η ιστορία ξεκινά το 2013.», δήλωσε η εκπρόσωπος του Πούτιν, Ζαχάροβα. Άραγε, η ιστορία του διαμελισμού της Γιουγκοσλαβίας θα επαναληφθεί και στην Ουκρανία; Ενδεχομένως.

Οι άμεσες και οι μακροπρόθεσμες συνέπειες των γεωπολιτικών ηγεμονικών παιγνίων είναι ολέθριες για τους λαούς. Περισσότερο κι από τις βόμβες που σκοτώνουν μια κι έξω, είναι οι βραδυφλεγείς «βόμβες μίσους» που δηλητηριάζουν τις ψυχές και κάνουν τους απλούς ανθρώπους να μακελεύονται μεταξύ τους. Θυμάμαι την κραυγή της Σέρβας Gaga Rositz σ’ ένα συνέδριο βαλκάνιων συγγραφέων στην Αρχαία Ολυμπία, καθώς οι παλιοί της φίλοι και ομότεχνοι, οι πρώην συμπατριώτες της από τη Λιουμπλιάνα δεν της απηύθυναν ούτε καν ένα βλέμμα χαιρετισμού: «Κάποτε ήμασταν συμπατριώτες, τώρα δεν λέμε καλημέρα… Όταν τη χώρα μου τη βομβάρδιζαν «γενναία» οι χώρες των μεγάλων γλωσσών… φοβόμουν μη σκοτώσουν το «Λόγο»… πρέπει να σηκώσουμε πάλι τις γέφυρες που μας ενώνουν» έλεγε με δάκρυα η Γκάγκα. Τώρα το ίδιο. Πάντα το ίδιο.

Γι’ αυτό ούτε Πούτιν ούτε ΝΑΤΟ, αλλά με το λαό της Ουκρανίας που σήμερα δοκιμάζεται οδυνηρά. Αλλά και με τους γενναίους Ρώσους και τις Ρωσίδες, που διαδηλώνουν κατά του πολέμου και ρίχνονται στη φυλακή από τα ρόμποκοπ του δικτάτορα Πούτιν. Αυτός ο πόλεμος δεν αφορά τους λαούς. Είναι μία σύγκρουση γεωπολιτικών συμφερόντων σε ενδοκαπιταλιστικό επίπεδο... 

 Και το ερώτημα που προκύπτει είναι αν υπάρχει ρεαλιστικός τρόπος αντιμετώπισης των πολεμικών σχεδίων των πολυεθνικών κατασκευής όπλων και των πολιτικών πλασιέ τους ή των ολιγαρχών νεοτσάρων. «Μέσα στον πολιτισμό υπάρχει τόσο ένα πρακτικά επαρκές ισοζύγιο των αντίρροπων τάσεων του ανθρώπου, έτσι ώστε να διατηρείται η ειρήνη, όσο και αρκετή ένταση, έτσι ώστε ένας πόλεμος δεν αποκλείεται, αλλά μάλλον προετοιμάζεται», γράφει ο Κλαούζεβιτς. Συνεπώς, ο πόλεμος ή η ειρήνη είναι το αποτέλεσμα του συσχετισμού αυτών των αντίρροπων δυνάμεων αλλά και της δημιουργίας «μίσους» μέσω της χειραγώγησης των μίντια και των διαμορφωτών της κοινής γνώμης. Μην πιστεύετε, λοιπόν, άκριτα τα μέσα μαζικής ενημέρωσης. Γιατί το κίνημα κατά του πολέμου και η κουλτούρα της ειρήνης, δηλαδή η εκπαίδευση στο σεβασμό και την κατανόηση του Άλλου, έχουν θεμελιώδη σημασία ως "αντίρροπες δυνάμεις". Γιατί κανένας πόλεμος δεν μπορεί να γίνει χωρίς τη δική μας συνέργεια είτε ως θύτες -χειριστές όπλων- είτε ως θύματα – ως «κρέας» για τα κανόνια...

Transhumanism: Ονειρεύονται έναν εργαζόμενο με λοβοτομημένη μνήμη

 Διαβάζω τη συνέντευξη του Νικ Μπόστρομ (γνωστό το βιβλίο του: Υπερνοημοσύνη, Μονοπάτια, Κίνδυνοι, Στρατηγικές) στην Καθημερινή (22.02.2022). Η απόφανση ότι «Η μετάβαση σε έναν κόσμο που θα κυριαρχείται από τη μηχανική νοημοσύνη, κάτι το οποίο θα δούμε στον αιώνα που ζούμε, θα μεταμορφώσει τα πάντα.», είναι κοινότοπη. Το ίδιο και η θέση του ότι πρέπει να αποτρέψουμε το καταστροφικό σενάριο να στρέψουμε τις νέες Τεχνολογίες(για την ακρίβεια τα «ψηφιακά μυαλά») οι μεν εναντίον των δε. Αλλά όταν συνειδητοποίησα ποιοι είναι οι μεν και ποιοι οι δε, φρικίασα. Από εδώ τα "μεγάλα αφεντικά" και από εκεί οι εργαζόμενοι. Οι πρώτοι ετοιμάζουν για τους δεύτερους, τους "άλλους", μια νέα οντολογική συνθήκη, η οποία θα συνοψίζεται στο "μετρό-δουλειά-μισό μυαλό". Ήδη αναπτύσσεται το... κίνημα του διανθρωπισμού (transhumanism), που προβάλει την ανάγκη της τεχνολογικής αναβάθμισης των ανθρώπων(για την ακρίβεια των εργαζομένων). Ο κόσμος προετοιμάζεται για μια τέτοια εφιαλτική εξέλιξη.

Στην Apple TV προβάλλεται η σειρά “Severance”, σύμφωνα με την οποία μερικοί υπάλληλοι της Lumon Industries υποβλήθηκαν σε χειρουργική επέμβαση που χωρίζει τη μνήμη τους στη μέση. Στη δουλειά, δεν θυμούνται την ιδιωτική τους ζωή, και στο σπίτι δεν θυμούνται τα της δουλειάς! Τοποθετείται στους εργαζόμενους ένα εγκεφαλικό εμφύτευμα που αποσυνδέει τη μνήμη τους, δημιουργώντας ένα «εγώ» της εργασίας που ξεχνάει όλη την προσωπική του ιστορία όταν παίρνει το ασανσέρ για να εργαστεί στο υπόγειο της Lumon, και ένα ιδιωτικό «εγώ» που λειτουργεί στο σπίτι και δεν έχει ιδέα για τις εργασίες που εκτελεί από τις 8 έως τις 5 το απόγευμα.

«Η Αμερική των μεγάλων αφεντικών – η οποία αποτυπώνεται στην πανίσχυρη Lumon Industries – βρήκε έναν τρόπο να μεταμορφώσει τους υπαλλήλους της σε ασήμαντα και ανεγκέφαλα χάμστερ», συνοψίζει η The Boston Globe.

«Τελικά, ο οικιακός εαυτός παραμένει ένα ον σε μέγεθος ανθρώπου, ενώ ο εργαζόμενος εαυτός δεν είναι παρά ένα ρομποτικό πλάσμα που εκτελεί σκοτεινές και μονότονες εργασίες όλη μέρα πίσω από την οθόνη του υπολογιστή του.”

Ο κόσμος των παιδιών μας, ένας κόσμος με λοβοτομημένη μνήμη. Τι φρίκη! Τι ακραία δυστοπία!

Ουκρανία: Οι κυρώσεις κατά της Ρωσίας και τα πραγματικά θύματα

 Οι δυτικές χώρες και η Ιαπωνία ανακοίνωσαν την Τρίτη, 22 Φεβρουαρίου την πρώτη δέσμη κυρώσεων κατά της Μόσχας μετά την αναγνώριση από τον Βλαντιμίρ Πούτιν της ανεξαρτησίας δύο περιοχών της ανατολικής Ουκρανίας, που έχουν αυτονομηθεί. Αλλά για τον αμερικανικό Τύπο, η Ρωσία είναι καλά εξοπλισμένη για να τις αντιμετωπίσει.

Οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Βρετανία επέλεξαν να επιβάλλουν κυρώσεις σε ρωσικές τράπεζες, αιρετούς αξιωματούχους και ρωσικές οντότητες, ενώ το Τόκιο σχεδίαζε να απαγορεύσει την έκδοση ρωσικών ομολόγων στην Ιαπωνία. Και το ερώτημα που τίθεται είναι: Μπορεί άραγε η βροχή των κυρώσεων που επιβλήθηκαν στη Μόσχα να αναγκάσει πραγματικά τον Βλαντιμίρ Πούτιν να υποχωρήσει; 

Σύμφωνα με την Le Monde Diplomatique, ο Πούτιν δεν φοβάται γιατί η Ρωσία «έχει αυξήσει σημαντικά την ικανότητα της οικονομίας της να ξεπερνά ένα σοβαρό σοκ, ειδικά στον τραπεζικό και τον χρηματοπιστωτικό τομέα.». Τα αποθεματικά της κεντρικής τράπεζας της Ρωσίας εξαρτώνται πλέον πολύ λίγο από το δολάριο. Επίσης, «Μια εθνική κάρτα πληρωμής, η Mir, βρίσκεται τώρα στο πορτοφόλι του 87% του πληθυσμού… Ως εκ τούτου, η Ρωσία αισθάνεται καλύτερα εξοπλισμένη για να αντιμετωπίσει αυστηρές κυρώσεις σε περίπτωση σύγκρουσης.».

Σύμφωνα με την Washington Post, οι ειδικοί πιστεύουν ότι «Οι κυρώσεις δεν θα έχουν άμεσο αποτρεπτικό αντίκτυπο», παρότι οι δυτικές κυβερνήσεις έχουν αρκετά όπλα ικανά να προκαλέσουν «ακραίες οικονομικές συνέπειες», δηλώνει η ερευνήτρια και πρώην σύμβουλος του Λευκού Οίκου Τζούλια Φρίντλαντερ. «Ακόμη και αν οι δυτικές κυβερνήσεις επιβάλουν βαρύτερες κυρώσεις τις επόμενες εβδομάδες, μπορεί να χρειαστούν μήνες έως ότου αυτές να έχουν ουσιαστικό αντίκτυπο στους Ρώσους ολιγάρχες και την οικονομία». 

Δεν είναι η πρώτη φορά που επιβάλλονται στη Ρωσία κυρώσεις. Το ίδιο συνέβη και στην περίπτωση της Κριμαίας. Έκτοτε, ο Πούτιν άρχισε να «αποθηκεύει αρκετό ξένο συνάλλαγμα, χρυσό και άλλα περιουσιακά στοιχεία για να μπορέσει να επιβιώσει τουλάχιστον προσωρινά», σε περίπτωση νέων δυτικών μέτρων. 

Η Μόσχα έχει επίσης «επιδιώξει να διαφοροποιήσει το εμπορικό της χαρτοφυλάκιο ώστε να εξαρτάται λιγότερο από την ΕΕ για τα εξαγωγικά της έσοδα», σημειώνει η Wall Street Journal. Έτσι, ενώ η Ευρωπαϊκή Ένωση «παραμένει ο μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος της μέχρι σήμερα, η Ρωσία έχει επίσης επιδιώξει να επεκτείνει τους δεσμούς της με το Πεκίνο ανοίγοντας έναν μεγάλο αγωγό φυσικού αερίου προς την Κίνα το 2019», υπενθυμίζει η εφημερίδα.

Οι New York Times υπενθυμίζουν ότι οι Αμερικανοί αξιωματούχοι βρίσκονται επίσης αντιμέτωποι με ένα δίλημμα: «Φοβούνται εδώ και εβδομάδες ότι η επιβολή αυστηρών κυρώσεων κατά της Ρωσίας θα έχει συνέπειες και στις Ηνωμένες Πολιτείες, ιδίως αυξάνοντας τις τιμές του φυσικού αερίου», σημειώνει η εφημερίδα. Μάλιστα, η Τζεν Ψάκη, η εκπρόσωπος του Λευκού Οίκου δήλωσε ότι οι Αμερικανοί πρέπει να προετοιμαστούν γι' αυτό!

Όμως οι ΗΠΑ δεν εξαρτώνται από το ρωσικό φυσικό αέριο, γιατί λοιπόν αυτό να αυξηθεί;

Γιατί οι εταιρείες θέλουν να κερδίζουν όλο και περισσότερο. Γιατί όλα γίνονται για το κέρδος. Ένας τυφώνας δημιουργεί αναταράξεις στη Wall Street, το ίδιο και η πανδημία, πολύ περισσότερο η απειλή πολέμου. «Ρίξτε μια ματιά στην οικονομία σήμερα. McDonald's: κέρδη 59%. Ανεβάζουν τις τιμές. Starbucks: ρεκόρ κερδών. Ανεβάζουν τις τιμές. Amazon: κέρδη ρεκόρ. Σοκ πάνω στο σοκ! Ανεβάζουν τις τιμές!», πρόκειται για "εταιρική απληστία" γράφει ο γερουσιαστής των ΗΠΑ Μπέρνι Σάντερς, σημειώνοντας ότι οι πραγματικοί μισθοί για την αμερικανική εργατική τάξη έχουν αυξηθεί ελάχιστα τα τελευταία 50 χρόνια.

Τα θύματα, λοιπόν, του επαπειλούμενου πολέμου είναι τα δισεκατομμύρια των εργαζομένων που θα ρημαχτούν από την τεράστια αύξηση του πληθωρισμού.

Όλοι έξω

 Στην Παλαιστίνη, «Ο Μοχάμεντ Σεχάντε, 14 ετών, σκοτώθηκε από ισραηλινά πυρά στο Αλ Χαντέρ, νότια της Βηθλεέμ». Αλλά κανένας δεν μιλάει γι’ αυτό. Συνηθίσαμε στη θέα του τέρατος…

Στην Ελλάδα εξακολουθούν να πεθαίνουν δεκάδες άνθρωποι κάθε μέρα από κορονοϊό, αλλά κανένας δεν εντυπωσιάζεται πια από τους αριθμούς. Οι άνθρωποι έχουν χάσει τα ονόματά τους εδώ και καιρό. Ούτις εμοί γ’ όνομα

Στην Βερανζέρου βρίσκεται ο Άδης της Αθήνας, η κόλαση των τοξικομανών. Όμως κανένα τηλεοπτικό κανάλι πια δεν δείχνει την φρικτή εικόνα. Έχουν περάσει οι εποχές που ο τότε αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης και νυν πρωθυπουργός, περιόδευε νύκτωρ(φωτο) τους δρόμους της Ομόνοιας. Τώρα τίποτα. Τώρα τον τηλεοπτικό χρόνο θα γεμίσουν «Ο Μπάμπης από τα Γλυκά Νερά», η «ύποπτη μάνα» της Πάτρας, ο Λιγνάδης και ο Φιλιππίδης! Ό,τι δεν φαίνεται στην τηλεοπτική οθόνη δεν υπάρχει. Αλλά η αθλιότητα της ανθρώπινης συνθήκης εξακολουθεί να είναι εκεί...

Κάποτε προκύπτει κάτι και όλα έρχονται στο φως. Όπως τώρα που η αντιπρόεδρος των ΗΠΑ, Καμάλα Χάρρις, όπως σημειώνει ο Μ. Κοττάκης, ρώτησε τον πρωθυπουργό «γιατί οι δολοφόνοι του Αφρο-αμερικανού Μπακαρί Χέντερσον είναι ελεύθεροι;»!

Αλλά μήπως είναι οι μόνοι; Οι κλέφτες του Χρηματιστηρίου, οι βιαστές της Γεωργίας Μπίκα, οι γιατροί που χρηματίστηκαν από τη Novartis, οι «λαδέμποροι» της Siemens, οι δολοφόνοι του Καραϊβάζ, που είναι;…

Όλοι έξω είναι…

Ο πολιτισμός του θανάτου

 Στην Καλαμάτα, η καρδιά μιας 70χρονης γυναίκας «ράγισε» όταν της πήραν σε πλειστηριασμό το σπίτι της, καθώς η τράπεζα δεν δέχτηκε τον συμβιβασμό.

Μπορεί το μαρτύριο της πείνας να είναι μεγάλο, αλλά το μαρτύριο του εξευτελισμού είναι πιο οδυνηρό. Το καθιστούν, μάλιστα, ανυπόφορο μέχρι θανάτου εκείνοι που διαπομπεύουν τα θύματα, όπως ο τηλεοπτικός κήρυκας του κανιβαλικού καπιταλισμού, ο υπουργός της κυβέρνησης με την τσιριχτή φωνή, ο πρώην πωλητής νανογιλέκων που τώρα πουλάει εφαρμογές-ξόρκια για την ακρίβεια, η προσωποποίηση της στρεψοδικίας, του ταρτουφισμού και της αγυρτείας, αυτός που αποκαλεί τους εξευτελισμένους πολίτες «γκρινιάρηδες»!

Κι ας πεθάνουν οι γέροι, ας ξενιτευτούν οι νέοι, ας ρημαχτούν οι άνθρωποι. Αυτός είναι ο κόσμος τους και ο πολιτισμός τους, ένας πολιτισμός του «φόνου» για δισεκατομμύρια ανθρώπους.

Η υπερεπένδυση σε εαυτό έχει καταστήσει την πολιτική μία αντιπαράθεση διαταραγμένων ναρκισσισμών.

Αλλά γιατί ο πληθυσμός ακολουθεί τους «μεγαλομανιακούς νάρκισσους»;

Σύμφωνα με τον Κορνήλιο Καστοριάδη υπήρξε «μια αλλαγή στην καπιταλιστική κοινωνία, η οποία ήταν, την ίδια στιγμή, μια αλλαγή του τύπου ατόμων που παρήγαγε όλο και περισσότερο αυτή η κοινωνία. Αυτή η αλλαγή των ατόμων προήλθε από τη χρεοκοπία των παραδοσιακών οργανώσεων της εργατικής τάξης –συνδικάτα, κόμματα κ.λπ.-, ...προήλθε όμως και από την ικανότητα του καπιταλισμού, αυτή την περίοδο, να προσφέρει ένα αυξανόμενο επίπεδο ζωής, με την είσοδό του στην περίοδο του καταναλωτισμού. Οι άνθρωποι γύριζαν την πλάτη, για να χρησιμοποιήσουμε αυτή την έκφραση, στα κοινά συμφέροντα, στις κοινές δραστηριότητες, στις δημόσιες δραστηριότητες –αρνούμενοι να αναλάβουν την ευθύνη…». 
Από την πλευρά του ο Κρίστοφερ Λας(1978), αναλύοντας τους κοινωνικοπολιτισμικούς παράγοντες, αναφέρει ότι οι τελευταίες δεκαετίες προήγαν την δημιουργία της «κουλτούρας του ναρκισσισμού». Ο σύγχρονος άνθρωπος δεν έχει να επενδύσει σε τίποτα έξω από τον εαυτό του. Η πολιτική δεν αποτελεί πλέον γι' αυτόν σημείο αναφο­ράς, όπου θα μπορούσε να αφιερωθεί με πάθος και να νοηματοδοτήσει την ύπαρξή του. Ο σύγχρονος νάρκισσος ζει σ' ένα αδιάστατο παρόν αποκομμένος από τις ιστορικές του ρίζες και δίχως προοπτική και μέριμνα για το μέλλον. Να ζούμε στο παρόν, μόνο στο παρόν και να καρπωνόμαστε άπλη­στα οτιδήποτε αυτό μας προσφέρει αδιαφορώντας για τους προγενέστερους και τους μεταγενέστερους είναι το σύνθημα της σύγχρονης ναρκισσιστικής κοινωνίας. Ο μετανεωτερικός νάρκισσος άνθρωπος έχει μειωμένη έως παντελώς μηδενισμέ­νη πολιτική συνείδηση, ενώ παρουσιάζει υπερτροφικά αναπτυγμένη καταναλωτική συνείδηση.

«Πάρτε, πάρτε νανογιλέκα» φώναζε ο τηλεπωλητής. «Πάρτε, πάρτε εφαρμογές-ξόρκια», ρεκάζει ο ίδιος ως υπουργός. Έχει τη βεβαιότητα ότι είναι ξεχωριστός και μοναδικός. Είναι ανίκανος όμως να αναγνωρίσει τις ανάγκες των άλλων ανθρώπων, αδυνατεί να συνειδητοποιήσει πόσο απομονωμένος και εγωκεντρικός είναι. Κι έτσι νάρκισσος και κουφός καθώς είναι δεν ακούει τον ήχο των κτιστών που ανεπαισθήτως τον κλείνουν από τον κόσμο έξω, όπως λέει ο Αλεξανδρινός. Αλλά μέχρι να συμβεί αυτό, ο κόσμος πεθαίνει…

*Φωτογραφία αρχείου από έξωση ηλικιωμένων στα Πετράλωνα

Η ουσία της Αριστεράς

 «Για το ακριβό ρεύμα φταίει η Αριστερά» ρεκάζει στον ΣΚΑΪ ο υστερικός νάρκισσος της κυβέρνησης. Είναι «στημένο θέατρο οι αντιδράσεις» λέει «επιφανές στέλεχος του Μαξίμου», γράφει ο «ΒΗΜΑ(δοτης)». Οι άστεγοι, οι άνεργοι, οι πεινασμένοι, οι απελπισμένοι συνταξιούχοι, οι επισφαλώς εργαζόμενοι, οι πρόσφυγες που δολοφονούνται, οι γυναίκες που βιάζονται, τα παιδιά που κακοποιούνται, οι γιατροί και οι  νοσοκόμοι που δίνουν μάχες στα νοσοκομεία, οι χιλιάδες νεκροί του κορονοϊού και της κυβερνητικής ιδεοληψίας, δεν υπάρχουν, όλα είναι μια «στημένη» εικόνα. Ό,τι δεν φαίνεται στις οθόνες της τηλοψίας, δεν υπάρχει. Κι αν κάτι διαφεύγει από το «σκοτάδι» και βγαίνει στο «φως», χάρη στα κοινωνικά δίκτυα, υπονομεύεται ως «στημένη αντίδραση» της Αριστεράς.

Παραδόξως, η Δεξιά συμπαρασύρει στον κατήφορό της την Αριστερά, και τα καταφέρνει, καθώς όπως παραδέχεται ο Ευκλείδης Τσακαλώτος: «το πολιτικό σύστημα(Αριστερά και Δεξιά) δεν έχει πείσει τους νέους»(Η Καθημερινή, 20.2.2022). Γιατί συμβαίνει αυτό; Γιατί η Αριστερά δεν πείθει; Γιατί η κυβερνητική Αριστερά (για την ακρίβεια η σοσιαλδημοκρατία) έχει εγκαταλείψει το όραμα της ανατροπής του οικονομικού και κοινωνικού παραδείγματος και έχει πέσει στην παγίδα της πολιτικής διαχείρισης και ενός ναρκισσιστικού πρότυπου, που αντιγράφει την επικοινωνιακή πολιτική της Δεξιάς, υπερεπενδύοντας σε εγωπάθεια, σε εαυτολατρε

ία, σε λεκτικό ακτιβισμό και στο ναρκισσισμό των μικρών διαφορών.

Η Αριστερά αδυνατεί να αναλύσει τους ιδεολογικούς λόγους ανάπτυξης της (ακρο)δεξιάς και να παράξει απαντήσεις. Ούτε έχει τη δυνατότητα να «ακούει» τους νέους που αρνούνται τον καταναλωτικό τρόπο ζωής, τον άγριο ανταγωνισμό, το πρόταγμα της επίδοσης, το δικαίωμα στην ιδιοκτησία και το «εγκεφαλικό κάψιμο» (burn out), δεν «ακούει» τους νέους που απορρίπτουν ότι η συσσώρευση πλούτου τους κάνει δήθεν πιο αυτόνομους και πιο ελεύθερους και οι οποίοι γνωρίζουν ότι το παρόν σύστημα καταστρέφει τον πλανήτη.

Η κυβερνητική Αριστερά δεν «ακούει» τους νέους που προτείνουν τη συνεταιριστική οικονομία και τη συνεισφορά, το αλληλέγγυο μοίρασμα των γνώσεων, και τις εναλλακτικές καλλιέργειες που δεν εξαντλούν τη φύση. Τους νέους που θεωρούν ότι η πραγματική αλληλεγγύη και η αγάπη μπορούν να είναι ένα σημείο αντίστασης απέναντι στην καπιταλιστική παγκόσμια τάξη.

Αντ’ αυτού, επιτίθενται στον Μητσοτάκη ότι «καταστρέφει την Ελλάδα» και ότι αυτοί θα πρέπει να κερδίσουν τις εκλογές για να τη «σώσουν»! Αλλά τι προτείνουν; Τη χρηστή διαχείριση απέναντι στην κακοδιαχείριση, στη ρεμούλα και το ρήμαγμα. Καμία ριζική ανατροπή. Όμως αυτά θα μπορούσε να τα κάνει και μία «κοινωνική και αδιάφθορη Δεξιά», όπως η Δεξιά του… Γ. Κύρτσου!

Γι’ αυτό τόσο η Δεξιά όσο και η κυβερνητική Αριστερά δεν είναι, σήμερα, παρά μια «εκκωφαντική αναμπουμπούλα από άδεια κονσερβοκούτια, μια καρναβαλική αυλή από τενεκεδάκια με επιγραφή απ’ έξω αλλά τίποτα μέσα…», που έλεγε ο Ζ. Σαραμάγκου. Οι ίδιοι άνθρωποι, οι ίδιοι πολιτικοί, με τις ίδιες λέξεις, που παράγουν ήχους άδειων τενεκέδων και την τοξική οσμή της αποσύνθεσης. Οι λέξεις τους, ακόμα και εκείνες που σε άλλα «χέρια» θα ήταν «όπλα», έχουν χάσει τη μεταφορική τους διάσταση και γι' αυτό είναι «άσφαιρες», δεν γοητεύουν, δεν εκτρέπουν, δεν διαταράσσουν την ταυτότητα και το νόημα της ζωής κάποιου, δεν δημιουργούν ούτε καν αηδία και θυμό. Γι' αυτό έχουν εισέλθει στην οιονεί υπερφυσική διάσταση της ανέφικτης ανταλλαγής, σ’ ένα επινοημένο φανταστικό γενικό ισοδύναμο, το εικονικό και το δυικό, όπου όλα μπορούν να συνδυαστούν, ακόμα και το κεφάλι του αριστερού διανοούμενου πάνω στο σώμα του άγριου καπιταλιστή.

Υπάρχει, άραγε, μια άλλη Αριστερά που να νοηματοδοτεί τη ζωή των νέων; Υπάρχει. Είναι ο αριστερός λόγος και η πράξη που έρχεται από τη Λατινική Αμερική και συγκινεί, είναι ο πρώην αντάρτης και πρόεδρος της Ουρουγουάης, Χοσέ Μουχίκα, που επιμένει για τη «μικρή τσέπη και τη μεγάλη καρδιά», για την ανάγκη της υλικής αλλά και της πολιτισμικής αλλαγής, για την αλλαγή της νοοτροπίας και της συνήθειας, που είναι πιο επώδυνη και από την υλική αλλαγή… Αυτή είναι η Αριστερά της κάθε μέρας, η Αριστερά που διεκδικεί την αξιοπρέπεια των ανθρώπων, το ανθρώπινό τους πρόσωπο… είναι η Αριστερά που μάχεται -σήμερα και κάθε μέρα- στο σπίτι, στη δουλειά, στο σχολείο, στις σχέσεις, στην κοινωνία, εκεί όπου υπάρχει πόνος και ανάγκη, παντού… Αυτή η Αριστερά θα μπορούσε να λέγεται και Ανθρωπιά…

Γήρας, 2 χρόνια στην καρέκλα της νεκρή

 “Το γήρασμα του σώματος και της μορφής μου είναι πληγή από φρικτό μαχαίρι»,

έγραφε ο Καβάφης στο ποίημα «Μελαγχολία του Ιάσονος Κλεάνδρου, ποιητού εν Κομμαγηνή, 595 μ.Χ.»

Αλλά πιο φρικτό μαχαίρι και από το γήρασμα του σώματος είναι η μοναξιά.

Δύο χρόνια έμεινε μόνη και ξεχασμένη. Μόνη στη ζωή, μόνη και στο θάνατο, η 70χρονη Μαριλένα Μπερέτα. Περίμενε νεκρή δύο χρόνια στην πολυθρόνα του σαλονιού της να έρθει κάποιος. Δίπλα από τη λίμνη Κόμο στη βόρεια Ιταλία. Δύο χρόνια κανείς δεν ανησύχησε, κανείς δεν την αναζήτησε, κανείς δεν ήρθε. Μέχρι που ειδοποίησε το δέντρο της αυλής, καθώς έπεσε κι αυτό «νεκρό».

Η μοναξιά της Μπερέτα, η κόλαση των ηλικιωμένων στο γηροκομείο των Χανίων, ο αγώνας του ηλικιωμένου στην Ισπανία, που συγκεντρώνει υπογραφές κατά του ψηφιακού αποκλεισμού των ηλικιωμένων από τις τράπεζες. "Είμαι γέρος, όχι ηλίθιος", διαμαρτύρεται!

Κι όμως, η τρίτη ηλικία θα μπορούσε νάναι αλλιώς.

«Τα γερατειά (όπως τ’ αποκαλούν οι άλλοι)

μπορεί και να ’ναι ο καιρός της ευτυχίας μας.

Το ζώο έχει πια πεθάνει ή πεθαίνει όπου να ’ναι.

Απομένει μονάχα ο άνθρωπος κι η ψυχή του» (Μπόρχες, Εγκώμιο της σκιάς).

Υπάρχει, λοιπόν, και η άλλη προ-οπτική. Η δράση. Ο ενεργός βίος. Και συγκεκριμένα το ταξίδι, το κάθετο ταξίδι χωρίς επιστροφή, ή, αλλιώς, η αντιμετώπιση του γήρατος ως δεύτερης εφηβείας!

Το ζήτημα είναι να ανακαλυφθεί η γοητεία αυτού του καθοδικού ταξιδιού. Ότι δηλαδή «Η κάθοδος γοητεύει / όπως γοήτευσε η άνοδος. / Η ήττα ποτέ δεν είναι μόνο ήττα, αφού / ο κόσμος που ανοίγει είναι πάντα ένας τόπος που / πρώτα / δεν υποπτευόταν κανείς».

Θυμάμαι τη ζωή του γέρο Μαγιόλ (Βίλας-Μάτας) που δομείται σύμφωνα με «τη δάντεια στροφή του ταξιδιού προς το Καλό. Και το Καλό σ’ αυτή την περίπτωση είχε μόλις διεισδύσει μέσα του χάρη στον ξαφνικό του συντονισμό με τον πολιτισμό...». Ο ηλικιωμένος, άκων, επέλεξε να ζει σαν καλλιτέχνης, σαν ποιητής, δηλαδή ποιητικά. Τότε και μόνο τότε ο εφιάλτης να αναγκάζεται κανείς να φύγει τελεσίδικα χωρίς προορισμό, αποκτά γοητεία! Τότε μόνο το μεταφυσικό παράλογο γίνεται αποδεκτό. Γιατί όλα συμβαίνουν «χωρίς κανένα λόγο». Ως εική. Αυτό είναι το τελικό συμπέρασμα της συμφιλίωσης με τη φύση και τη θνητή φύση μας. Κι όταν αυτό συμβεί, τότε μπορείς να ζήσεις ως έφηβος την τρίτη ηλικία. Αλλά για να ζεις, χρειάζεσαι ανθρώπους. Γι’ αυτό η μοναξιά είναι το μεγαλύτερο μαρτύριο…

Ομοφοβία: Ποιος σκότωσε τον 60χρονο στην Κάρπαθο;

 Η αυτοκτονία του 60χρονου πατέρα στην Κάρπαθο δείχνει την προϊούσα αποκτήνωση και τον εκφασισμό της ελληνικής κοινωνίας.

Ο 60χρονος αυτοκτόνησε γιατί δεν άντεξε τα ειρωνικά σχόλια και τη διαπόμπευση από την τοπική κοινωνία λόγω της ομοφυλοφιλίας του γιου του. «Στην επαρχία υπάρχει ακόμη τιμή και φιλότιμο…», γράφει πρωτοσέλιδα, επικροτώντας το μπούλινγκ και την αυτοχειρία, γνωστή φασιστοφυλλάδα! Αλλά δεν είναι η πρώτη φορά. Θυμάμαι την εφημερίδα «Πρώτο Θέμα», που έγραφε «Παντρεμένος με άνδρα ένας από τους υποψήφιους ευρωβουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ», προσπαθώντας να οξύνει τα ομοφοβικά σύνδρομα των αναγνωστών της. Πίσω από τον τίτλο κρύβεται το «είναι ομοφυλόφιλος», δηλαδή «μη φυσιολογικός»! Έτσι καλλιεργείται η ομοφοβία, ο ρατσισμός και ο φασισμός στα μυαλά των «νοικοκυραίων», αυτών που τσάκισαν το κεφάλι του Ζακ, αυτών που κάνουν εκστρατείες εναντίον των ομοφυλόφιλων τύπου Κου Κλουξ Κλαν, των «ματσό» που βασανίζουν και εξωθούν στην αυτοκτονία νέους σαν τον Βαγγέλη Γιακουμάκη, αυτών που τραμπουκίζουν πάνω στη μνήμη των θυμάτων στις αίθουσες των δικαστηρίων, που εξωθούν γονείς στην αυτοχειρία.

Ο αναπληρωτής καθηγητής στην Οξφόρδη, Δημήτρης Παπανικολάου, αναφέρεται στα υπόγεια ρεύματα που διατρέχουν την ελληνική κοινωνία στο βιβλίο του «Κάτι τρέχει με την οικογένεια/έθνος, πόθος και συγγένεια στην εποχή της κρίσης» (εκδ. Πατάκη). Ο Παπανικολάου επισημαίνει την άνοδο του ρατσισμού, του σεξισμού, της ομοφοβίας, την ανάδυση νεοσυντηρητικών και νεοεθνικιστικών απόψεων στα πλαίσια της ελληνικής οικογένειας.

Στο βιβλίο του, χρησιμοποιεί την έννοια, της «βιοπολιτικής» και επισημαίνει ότι υπάρχει ένα μεγάλο κομμάτι της ελληνικής κοινωνίας που αρνείται πεισματικά να δεχτεί τη διαφορετικότητα. Φαίνεται, δε, να είναι ισχυρό γιατί, όσο κι αν δεν φαίνεται, στηρίζεται όχι μόνο από φυσικοποιημένες ιδεολογίες (από την “μπέσα”, τη “μαγκιά”, το "φιλότιμο" και τον “ανδρισμό” ως την “ανωτερότητα της φυλής (μας)” και τον “ιστορικό της ρόλο”) αλλά και από συμφέροντα συγκεκριμένα, οργανωμένα συμφέροντα που δεν θέλουν να αλλάζουν οι βασικές κατηγορίες διανομής του συμβολικού, του κοινωνικού, του πολιτικού και του υλικού κεφαλαίου.

«Φοβάμαι», γράφει ο Παπανικολάου, «πως το “Πατρίς-Θρησκεία-Οικογένεια”, υπό άλλες συνθήκες βεβαίως, ανασύρεται ξανά ως ύστατο ανάχωμα. Δεν είναι τυχαίο ότι ο φασιστικός πολιτικός και μιντιακός χώρος υιοθετεί και προωθεί αυτές τις ιδεολογίες.

Η ιστορία νέων ανθρώπων που δηλώνουν μια διαφορετική σεξουαλικότητα είναι πάντα “η ιστορία μιας συγκλονιστικής επιβίωσης”, γράφει ο Παπανικολάου. Η βία της ελληνικής οικογένειας και κατ’ επέκταση της ελληνικής κοινωνίας δεν είναι απωθημένη, αλλά είναι φυσικοποιημένη ως «τιμή και φιλότιμο» και ασκείται από ανθρώπους που δρουν στο σκοτάδι και ευθυνόφοβα, που «πυροβολούν» με «καφενειακά σχόλια» και «κουτσομπολιό», όπως αυτά που σκότωσαν τον 60χρονο της Καρπάθου.

Ναι, η επιβίωση αυτών των διαφορετικών παιδιών, αλλά και των οικογενειών τους, στη σημερινή φασίζουσα ελληνική κοινωνία είναι πραγματικά ιστορίες συγκλονιστικής επιβίωσης

Άγιος Παΐσιος σούπερ σταρ

 Πάνω από 30% ήταν η τηλεθέαση της τηλεοπτικής σειράς «Άγιος Παΐσιος». Κάποιοι εκπλήσσονται. Γιατί δεν ξέρουν. Μόνο όποιος έχει παρακολουθήσει μία τελετουργία, αν έχει ακούσει εκατοντάδες πιστούς να ψέλνουν «Εις Θεός εις κόσμος…», αν δει τους πολυελαίους στην εκκλησία να σείονται, όποιος έχει βιώσει τον ενθουσιασμό και την έκσταση, την ριζική θρησκευτική εμπειρία, όπως λέει ο Ζίζεκ, των πιστών, αυτός μόνο μπορεί να καταλάβει. Η θρησκευτική εμπειρία ως ριζική οντολογική εμπειρία συμβαίνει εδώ. Οι άνθρωποι αυτοί νοιώθουν μοναδικοί, εκλεκτοί. Είναι συνήθως "αόρατοι" που εδώ αποκτούν την  ορατότητά τους. Ήδη η «πίστη» τους τους έχει σώσει! Κανείς ορθολογισμός δεν μπορεί να σταθεί εμπόδιο σ’ αυτόν τον ενθουσιασμό. Καμία επιστήμη, κανένας ιός! Μία γυναίκα παραμιλά... Και το παραμιλητό κάτι θέλει να πει, έλεγε ο Λακάν. Ένας τζιχαντιστής παίρνει το κεφάλι των αλλόθρησκων στη Συρία, ένας άλλος ανατινάζεται ευτυχισμένος... Οι άπιστοι, κι εδώ κι εκεί, είναι ο εχθρός. Ο δεσπότης θα μιλήσει για τις «ορδές που θέλουν να μας ισοπεδώσουν». Ανατριχίλα.  Είναι θρησκευόμενοι, πιστεύουν με τον τρόπο των φανατικών φονταμενταλιστών. Είναι συνδεδεμένοι ποικιλοτρόπως με την εκκλησία και τις παρα-εκκλησιαστικές οργανώσεις, κάποιοι εξ αυτών σιτίζονται στις εκκλησίες, έχουν πνευματικό που τους καθοδηγεί, μαθαίνουν απολυτίκια, κάνουν θρησκευτικό τουρισμό. Διαβάζουν “Μακελειό” και “Ελεύθερη Ώρα”. Ψηφίζουν τα εκβλαστώματα της χρυσής αυγής, τον Άδωνη, τον Βορίδη και τον Μπογδάνο. Είναι οι “αρνητές” του εμβολίου, είναι οι χθεσινοί “μακεδονομάχοι”, είναι η χρυσαυγίτικη φονική μηχανή που θα σκοτώσει τον Λουκμάν, το φασιστικό τέρας που θα στρίψει το μαχαίρι στην καρδιά του Παύλου Φύσσα. Το χέρι του φονιά θα το οπλίσει η "δαιμονοποίηση του άλλου, του άπιστου, του ξένου", τα πρωτοσέλιδα που γράφουν για "λαθραίους εισβολείς", η ξενοφοβική ρητορική των κηρύκων είτε από τον εκκλησιαστικό είτε από τον τηλεοπτικό άμβωνα. Η κατασκευή του εχθρού είναι εντατική και συνεχής. Γιατί ο «εχθρός» μας συνέχει, δημιουργεί το Εμείς και το Αυτοί, μας παρέχει νόημα και ταυτότητα.   

Για την πλειονότητα του πληθυσμού το οντολογικό κενό δεν γεμίζει ούτε με τις επαγγελματικές ενώσεις και τα συνδικάτα, ούτε με τα πολιτικά κόμματα, ούτε με τους επαναστατικούς μύθους, αλλά με τους παλαιούς παραδοσιακούς δεσμούς, τη γλώσσα, το έδαφος, τις ιστορικές μνήμες, πραγματικές και φανταστικές, και από θεσμούς ή ηγέτες (πολιτικούς και θρησκευτικούς όπως ο Παΐσιος), που λειτουργούν ως ενσαρκώσεις της ιδέας που έχουν οι άνθρωποι για τον εαυτό τους, ως κοινότητα, -ως Gemeinschaft-, σύμβολα και παράγοντες που αποδείχτηκαν πολύ πιο ισχυρά από όσο ήθελε να πιστεύει η Αριστερά. Οι σοσιαλιστές, γράφει ο Μπερλίν, πίστευαν ότι η ταξική αλληλεγγύη, η αδελφοσύνη των θυμάτων της εκμετάλλευσης, καθώς και η προοπτική μιας δίκαιης και ορθολογικής κοινωνίας, που θα γεννούσε η επανάσταση, θα παρείχε αυτόν τον απολύτως αναγκαίο συνεκτικό δεσμό και πράγματι αυτό έγινε ως ένα βαθμό. Ως ένα βαθμό όμως. Γιατί η κοινωνική συνοχή συνεχίζει να παράγεται κυρίως στους παραδοσιακούς θεσμούς, όπως η Εκκλησία. Πολύ περισσότερο όταν τα κόμματα της Αριστεράς και τα συνδικάτα (ειδικά σήμερα) έχασαν την ουσιαστική επιρροή τους στην κοινωνία και την παραγωγή του «Εμείς» με βάση την κοινωνική αλληλεγγύη και την αδελφοσύνη των θυμάτων της εκμετάλλευσης.    

Με άλλα λόγια, η πίστη σε μια ιδέα (που αφορά μια θρησκεία ή την ιδέα του έθνους) δεν μπορεί να παραγνωρίζεται από την Αριστερά, δεν μπορεί να αφήνεται η νέα Δεξιά (με την ακροδεξιά της έκφανση) να «παίζει» εν ου παικτοίς. Σημασία έχει ποιο περιεχόμενο θα επικρατήσει στην έννοια του έθνους και στην ουσία της χριστιανικής θρησκείας. Γιατί ο αγώνας υπέρ του έθνους, ή η πίστη σε μια θρησκεία μπορεί να καλύπτει και τον ιεροεξεταστή και τον μάρτυρα, και την πορφύρα και το τζάκετ, και τον «πάνω», συντηρητικό κλήρο και τον επαναστάτη «κάτω» κλήρο. Αυτή η πολυσημία της θρησκείας αντιστοιχεί στην «πολύσημη κοινωνία» μας, γράφει ο Ρεζίς Ντεμπρέ.

Αξίζει, λοιπόν, να δούμε γιατί ο Μαρίνος Αντύπας ήταν υπέρ ενός χριστιανισμού της Αγάπης και της Κοινοκτημοσύνης και, βεβαίως, κατά της Εκκλησίας: «Ότι λοιπόν ο Σοσιαλισμός είναι αυτή η Αλήθεια, αυτή η Δικαιοσύνη, και ότι ο διδάξας τούτον είναι ο Χριστός, και ότι ολόκληρος εν τω Ευαγγελίω εμπεριέχεται τούτο είναι αναμφισβήτητον»,  έγραφε.

Ο Αντύπας υιοθετεί σοσιαλιστικές αντιλήψεις των αποκαλούμενων «ουτοπικών» μαζί με απόψεις του Ένγκελς, της αναρχικής ιδεολογίας(Κροπότκιν) και του κλασσικού ευρωπαϊκού ανθρωπισμού. Και όλα αυτά έχουν ως συνδετικό αρμό την κοινοκτημοσύνη και την αγάπη του πρωτοχριστιανισμού αλλά και την ιδεολογία κάποιων κινημάτων με θρησκευτικό χαρακτήρα, όπως ο πόλεμος των χωρικών στη Γερμανία και η Κομμούνα του Μίνστερ της Βεσταφαλίας το 1534. Αυτός ο κοινωνισμός της πράξης διαπνέεται από το πνεύμα της θυσίας προσώπων που αισθάνονται ότι επιτελούν την αποστολή του κοινωνικού αναμορφωτή και γι’ αυτό έχουν μία ισχυρή αίσθηση του δικαίου. (Αξίζει να σημειωθεί η σημασία που έδινε ο Άρης Βελουχιώτης στη θρησκευτική συνείδηση, διακρίνοντας τους αγωνιστές κληρικούς από τους δήθεν θρησκευόμενους: «σε αυτούς δεν υπάρχει ούτε ίχνος θρησκευτικής συνείδησης κι ο μόνος που λατρεύουν είναι ο Θεός Μαμμωνάς, ο Θεός του χρήματος…», έλεγε στην ομιλία στη Λαμία. Το ίδιο ισχύει και σήμερα με αυτούς που βγάζουν για προσκύνημα την «άγια παντόφλα»!).

Εδώ θα πρέπει να ξαναδιαβάσουμε και την χριστιανο-μαρξίστρια Σιμόν Βέιλ (L’ enracinement). Σύμφωνα με την Βέιλ, ο άνθρωπος έχει μία ρίζα από την πραγματική, ενεργητική και φυσική συμμετοχή του στην ύπαρξη μιας συλλογικότητας, η οποία κρατάει ζωντανούς κάποιους θησαυρούς του παρελθόντος και κάποια προαισθήματα του μέλλοντος. Η φυσική συμμετοχή σημαίνει αυτόματα τον τόπο, τη γέννηση, το επάγγελμα, το ανθρώπινο περιβάλλον. Αλλά κάθε άνθρωπος έχει ανάγκη από ποικίλες ρίζες, όπως η ηθική, η πνευματική και διανοητική ζωή, πεδία στα οποία θεωρεί ότι είναι φυσικό μέρος. Γιατί ένα σακί σιτάρι μπορεί να αντικατασταθεί από ένα σακί σιτάρι, αλλά η «τροφή» που προσφέρει μία συλλογικότητα στην ψυχή των μελών της, δεν έχει ισοδύναμο μέσα στο σύμπαν ολόκληρο. Ο άνθρωπος δεν έχει ανάγκη μόνο το ρύζι ή τις πατάτες αλλά και την «τροφή» της ψυχής. Αυτό το έχει παραγνωρίσει η Αριστερά σήμερα, καθώς θεωρεί ότι η δίκαιη και ικανή ποσότητα ρυζιού μπορεί να λύσει όλα τα προβλήματα. Έχει παραγνωρίσει τη συλλογικότητα, τη σημασία του Εμείς και των κοινοτήτων της Αγάπης και της Αλληλεγγύης(Θυμάμαι τον καλαθοσφαιριστή που έλεγε για τον μετανάστη στην Κυψέλη που είχε να μιλήσει δυο χρόνια με άνθρωπο. Δεν ήθελε λεφτά, να μιλήσει ήθελε). Η Σιμόν Βέιλ γράφει για τις συλλογικότητες που πρέπει να ξαναζωντανέψουμε, αλλά και για τις "σάπιες συλλογικότητες", όπως αυτές των φασιστών, που πρέπει να εξαλείψουμε.

Το θέμα, λοιπόν, δεν είναι ο Παΐσιος, αλλά η διαπάλη για την επιβολή αυτού ή του άλλου περιεχομένου στις συλλογικότητες, είτε πρόκειται για παραδοσιακές είτε για νέες. Η τηλεοπτική σειρά επιχειρεί να προσδώσει ένα ορισμένο περιεχόμενο στη θρησκευτική συνείδηση. Εμείς δεν ξεχνάμε, όμως, ότι το αρχικό περιεχόμενο του χριστιανισμού ήταν ανατρεπτικό, ήταν κατά των πλούσιων…

Ο Κούγιας και το τρίτο φύλο!

 «Είναι η πρώτη δίκη που έχουμε βιασθέντα άντρα. Αφορά ένα παγκόσμιο κίνημα για να εδραιωθεί ένα τρίτο φύλο. Δεν πιθανολογούμε την αθωότητα του εντολέα μας, είμαστε σίγουροι για αυτό», είπε μέσα στη δικαστική αίθουσα ο συνήγορος υπεράσπισης του Δημήτρη Λιγνάδη, Αλέξης Κούγιας.

Ένα χρόνο πριν, ο Αλέξης Κουγιας μιλούσε για «επαγγελματίες ομοφυλόφιλους», για «φυσιολογικές οικογένειες» και «φυσιολογικά παιδιά». Είναι ο ίδιος που ως συνήγορος του δολοφόνου Κορκονέα είπε για το θύμα, τον Αλέξανδρο Γρηγορόπουλο και τους φίλους του: Αυτά «δεν είναι σαν τα δικά μας και τα δικά σας» παιδιά, αλλά παιδιά ικανά να διαπράξουν ανθρωποκτονία!

Το ιδεολογικό πλαίσιο και ο τρόπος σκέψης του συνηγόρου είναι προδήλως ομοφοβικός και βασίζεται στις ουσιοκρατικές φιλοσοφίες που νομιμοποιούν την αναπαραγωγή ενός συστήματος που αποκλείει τον άλλον με βίαιο τρόπο, καθώς αποδίδει σε κάποιους ανθρώπους -με βάση ένα αυθαίρετο κριτήριο- το στάτους του «φυσιολογικού» και σε άλλους το χαρακτηρισμό του "μη φυσιολογικού", του «αποκλίνοντος». Οι άνθρωποι στην ιδεολογία αυτή διακρίνονται σε δύο κατηγορίες: σε αυτούς που αναγνωρίζονται ως «πραγματικά» ανθρώπινα υποκείμενα(«φυσιολογικά» κατά τον συνήγορο), και άρα άξια να είναι ισότιμα μέλη της πολιτικής κοινότητας, και σε αυτούς που θεωρούνται "μη φυσιολογικά", που «διεκδικούν να αναγνωριστούν ως τρίτο φύλο», δηλαδή να ενταχθούν στην πολιτική κοινότητα! Μέχρι τότε είναι εκτός, είναι δηλαδή homo sacer, χωρίς δικαιώματα και νομική προστασία. Ο πρόσφυγας, ο μετανάστης, η γυναίκα (ενδοοικογενειακή βία, trafficking, έμφυλη βία), ο ομοφυλόφιλος, οι Ρομά κ.ά. δεν έχουν δικαιώματα.

Οι αντιλήψεις αυτές του δικηγόρου Κούγια περιλαμβάνονται στην λεγόμενη «ιδεολογία του φύλου», την οποία αναπτύσσει η ακροδεξιά σε ολόκληρο τον κόσμο(δες το άρθρο στο artinews.gr: Η ιδεολογία κατά των φύλων, από τον Όρμπαν στην Κεραμέως)*

 Είναι θέμα δημοκρατίας η απαξίωση των ιδεών αλλά και των δομών εξουσίας που δεν αναγνωρίζουν όλα τα ανθρώπινα όντα ως ανθρώπινα. Είναι δημοκρατικό χρέος η άρνηση κάθε είδους βίαιου αποκλεισμού με επίγνωση του ρόλου που διαδραματίζουν οι σχέσεις εξουσίας στη διαμόρφωση των υποκειμένων. Υπ’ αυτή την οπτική, το περιεχόμενο των ανακοινώσεων και οι δηλώσεις του κ. Κούγια εκφεύγουν της νομικής διαδικασίας και αποκτούν επίκαιρη και καθολική πολιτική και ιδεολογική διάσταση και πρέπει να απαντώνται από το κίνημα των ανθρωπίνων καθώς και των πολιτικών δικαιωμάτων.

Πληθωρισμός 7,5% στις ΗΠΑ και η απάντηση

 Ο πληθωρισμός είναι εισαγόμενος και οφείλεται στην αύξηση της τιμής του φυσικού αερίου, δήλωσε πρόσφατα στη Βουλή ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης. Αν είναι έτσι, γιατί ο πληθωρισμός στις ΗΠΑ, που δεν επηρεάζονται από το ρωσικό φυσικό αέριο, έφθασε στο 7,5% - το υψηλότερο ποσοστό από το 1982; Γιατί έχουμε τεράστιο πληθωρισμό στην Αλγερία, στην Τυνησία, στο Λίβανο (+154%), στην Ιαπωνία και την Αργεντινή,(+50,9%);

 Η ραγδαία άνοδος των τιμών, σύμφωνα με αναλυτές, προκλήθηκε από ένα μείγμα ισχυρής ζήτησης, κρατικών δαπανών, καθυστερήσεων στην αλυσίδα εφοδιασμού και αυξήσεων μισθών λόγω έλλειψης εργατικού δυναμικού. Αλλά γιατί έχουμε καθυστερήσεις στην αλυσίδα εφοδιασμού, συνωστισμό των πλοίων στα λιμάνια και έλλειψη εργατών; Είναι πασιφανές, εξαιτίας των απολύσεων κατά τη διάρκεια της πανδημίας.   

Η Amazon, η Netflix και η Procter & Gamble είναι μεταξύ των πολλών εταιρειών που έχουν αυξήσει τις τιμές τους τους τελευταίους μήνες, επικαλούμενες υψηλότερο κόστος. Μιλούν, δηλαδή, για αύξηση του εργατικού κόστους εταιρείες όπως η Amazon, της οποίας τα κέρδη κατά τη διάρκεια της πανδημίας ήταν τεράστια. Για να αποδειχθεί ότι και στην παρούσα κρίση, η αιτία είναι το κυνήγι του κέρδους και η χωρίς όρια απληστία των διαφόρων «Τζεφ Μπέζος».

Βέβαια, τα ελεγχόμενα συστημικά μίντια θα προσπαθούν πάντα να αποπροσανατολίζουν τον πληθυσμό για τις πραγματικές αιτίες του προβλήματος. Φταίει λένε «η ιλιγγιώδης αύξηση της ζήτησης» μετά την πανδημία, και ο συνωστισμός των εμπορικών πλοίων στα λιμάνια, έτσι τα ράφια στα μαγαζιά μένουν αδειανά, οπότε λειτουργεί ο γνωστός νόμος της αγοράς «μικρή η προσφορά, μεγάλη η ζήτηση, αυξάνονται οι τιμές»! Φταίνε -λένε- οι εργάτες που πήγαν στα σπίτια τους για να προστατευθούν από τον Covid-19! Αυτό ισχυρίζονται οι άθλιοι («Η Καθημερινή» 3.11.2021). Η Washington Post, μάλιστα, η εφημερίδα του Τζεφ Μπέζος της Amazon έγραφε ότι «4,3 εκατομμύρια Αμερικανοί εργαζόμενοι εγκατέλειψαν (σ.σ. ναι, "εγκατέλειψαν") τις δουλειές τους τον Αύγουστο και 10,3 εκατομμύρια κενές θέσεις ρεκόρ σημειώθηκαν τον Σεπτέμβριο στις Ηνωμένες Πολιτείες…».

Η ευθύνη επιρρίπτεται στου εργαζόμενους, λοιπόν, που "εγκατέλειψαν τις θέσεις τους". Άρα εμείς φταίμε για την ακρίβεια! Ιδού και πάλι η ατομική ευθύνη. Κι ας είναι γνωστό ότι εργαζόμενοι απολύθηκαν με πρόσχημα την πανδημία, ότι εργάζονταν χωρίς να πληρώνονται, πάλι με πρόσχημα την πανδημία, με το επιχείρημα «να μη κλείσει η επιχείρηση», «να μη χαθούν οι θέσεις εργασίας»!

Τα επιχειρήματα των κερδοσκόπων:

«Ο πληθωρισμός είναι υψηλός σήμερα επειδή ήταν πολύ χαμηλός πέρυσι»!, δηλαδή «τα προϊόντα είναι ακριβά γιατί πέρυσι ήταν φθηνά»! Κι όμως το λένε.

Άλλοι μιλούν για έναν «σπάνιο συνδυασμό της σωρευμένης λόγω πανδημίας ζήτησης, των οξύτατων ελλείψεων σε προμήθειες, του υψηλού κόστους ενέργειας, καθώς και ορισμένων εφήμερων παραγόντων».

Τα αίτια πίσω από την έκρηξη των τιμών της ενέργειας είναι σύνθετα, λένε κάποιοι άλλοι, και περιλαμβάνουν «τις υποεπενδύσεις στον τομέα του φυσικού αερίου, τη μείωση της παραγωγής φυσικού αερίου στη Δυτική Ευρώπη και τις περίπλοκες αλληλεπιδράσεις της αγοράς μεταξύ των τιμών του φυσικού αερίου, της ηλεκτρικής ενέργειας και του άνθρακα. Όλα αυτά επιδεινώνονται από τις εντάσεις με τη Ρωσία, η οποία προμηθεύει το 40% του φυσικού αερίου της Ευρώπης, και μια ραγδαία αναβίωση της ζήτησης μετά την κατάρρευση της οικονομικής παραγωγής νωρίτερα κατά την πανδημία. Περικοκλάδες για να αποκρυβεί η βασική αιτία, η κερδοσκοπία.

«Φταίει η πανδημία», διατείνεται το CNΝ, φταίει η άνοδος των τιμών της ενέργειας, ότι οι κεντρικές τράπεζες έχουν χορηγήσει δισεκατομμύρια για να στηρίξουν τις εταιρείες, τροφοδοτώντας ταυτόχρονα τον πληθωρισμό, τα σημεία συμφόρησης στις αλυσίδες εφοδιασμού, η αύξηση της ζήτησης, ενώ η προσφορά δεν μπορεί να ανταποκριθεί. Και οι τιμές ανεβαίνουν.

Είναι ένας φαύλος κύκλος που αντιμετωπίζουν σήμερα οι περισσότερες ευρωπαϊκές κυβερνήσεις, αναλύει το Politico. 

Στη  Γαλλία, το ζήτημα της αγοραστικής δύναμης είναι ένα από τα σπάνια θέματα που έχει επιβληθεί στην προεκλογική εκστρατεία. Κάθε υποψήφιος έχει τη δική του λύση. 

Το Politico γράφει: «Αντιμετωπίζουμε ένα μεγάλο πολιτικό πρόβλημα και ένα μεγάλο πρόβλημα όσον αφορά την κοινωνική ισότητα, αν δεν αυξηθούν οι μισθοί». 

Στο Βέλγιο, σχεδιάζεται η αναπροσαρμογή των μισθών στον πληθωρισμό. Το ίδιο έκανε και ο αριστερός συνασπισμός στην Ισπανία. Όμως, οι περισσότερες κυβερνήσεις αρκούνται σε έκτακτα μέτρα, στην Ιταλία , την Πολωνία , τη Ρουμανία και την Τσεχία, ο πρώτος στόχος είναι η μείωση του λογαριασμού ενέργειας.

Αυτό συμβαίνει επίσης στη Γαλλία, όπου η κυβέρνηση έχει βγάλει το βιβλιάριο επιταγών για να περιορίσει τις επιπτώσεις της αύξησης των τιμών της ενέργειας. Την ίδια πολιτική ακολουθεί και ο Κυριάκος Μητσοτάκης.

Η ρίζα του προβλήματος είναι ότι ο πληθωρισμός ενισχύει τις ανισότητες, γράφει η El País America. Στην Αργεντινή: «Η αύξηση των τιμών, [σήμερα] σχεδόν 1% την εβδομάδα κατά μέσο όρο, είναι ένας από τους κύριους παράγοντες αύξησης της φτώχειας τα τελευταία χρόνια».

Μακροπρόθεσμα, όλα τα βλέμματα είναι στραμμένα στη Fed και την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Πρέπει να αυξηθούν τα επιτόκια με κίνδυνο τον εκτροχιασμό της οικονομίας; ρωτά η ελβετική εφημερίδα Le Temps. Ή θα πρέπει να μάθουμε να ζούμε με τον πληθωρισμό; «Προς το παρόν δεν υπάρχει προφανής απάντηση.», σημειώνουν τα συστημικά μίντια.

Μέχρι να ξεσηκωθεί ο λαός.

Γιατί και πάλι ο λαός θα δώσει την απάντηση.

Ποιοι χρειάζoνται τις φονικές μηχανές;

 "Δεν έχουμε ανάγκη τους εχθρούς...", λέει ο τραγικός πατέρας του Άλκη Καμπανού. Ποιος, αλήθεια, χρειάζεται τους εχθρούς; Ποιος χρειάζεται "φονικές μηχανές";

Σε μια ομιλία που εκφώνησε ο Ουμπέρτο Εκο στο Πανεπιστήμιο της Μπολόνιας, στις 15 Μαΐου 2008, εξηγούσε: 

«Πριν από μερικά χρόνια, στη Νέα Υόρκη, έπεσα σε έναν ταξιτζή με ένα όνομα που δύσκολα μπορεί να αποκρυπτογραφηθεί, ο οποίος μου δήλωσε ότι είναι Πακιστανός. Με ρώτησε από ποια χώρα προερχόμουν, του είπα από την Ιταλία, με ρώτησε πόσοι είμαστε εμείς οι Ιταλοί και του προξένησε εντύπωση το ότι είμαστε τόσο λίγοι και το ότι η γλώσσα μας δεν είναι η αγγλική γλώσσα. Τέλος, με ρώτησε ποιοι είναι οι εχθροί μας. Στο δικό μου «παρακαλώ;» απάντησε υπομονετικά ότι ήθελε να μάθει με ποιους λαούς είμαστε εδώ και αιώνες σε πόλεμο για εδαφικές διεκδικήσεις, εθνικά μίση, συνεχείς παραβιάσεις συνόρων κ.ο.κ. Του είπα ότι δεν είμαστε σε πόλεμο με κανέναν. Υπομονετικά μου εξήγησε ότι ήθελε να μάθει ποιοι είναι οι ιστορικοί μας εχθροί, εκείνοι με τους οποίους αλληλοσκοτωνόμαστε. Του επανέλαβα ότι δεν έχουμε τέτοιους εχθρούς, ότι τον τελευταίο πόλεμο τον κάναμε πριν από πενήντα και πάνω χρόνια και τον αρχίσαμε με έναν εχθρό και τον τελειώσαμε με άλλον. Δεν έμεινε ικανοποιημένος. Πώς είναι δυνατόν να υπάρχει ένας λαός που δεν έχει εχθρούς; Κατέβηκα δίνοντάς του δύο δολάρια φιλοδώρημα, για να τον αποζημιώσω για τον ράθυμο πασιφισμό μας, και έπειτα μου ήρθε στον νου η απάντηση που έπρεπε να του είχα δώσει, δηλαδή ότι δεν είναι αλήθεια ότι οι Ιταλοί δεν έχουν εχθρούς. Δεν έχουν εξωτερικούς εχθρούς, και σε κάθε περίπτωση δεν είναι ποτέ σε θέση να συμφωνήσουν για να προσδιορίσουν ποιοι είναι αυτοί οι εχθροί, επειδή είναι συνεχώς σε πόλεμο μεταξύ τους. Η Πίζα εναντίον του Λιβόρνο, οι Γουέλφοι εναντίον των Γιβελίνων, οι Βόρειοι εναντίον των Νότιων, οι φασίστες εναντίον των ανταρτών, η μαφία εναντίον του κράτους, η κυβέρνηση εναντίον της δικαιοσύνης -και κρίμα που εκείνη την εποχή δεν είχε ακόμη συμβεί η πτώση της δεύτερης κυβέρνησης Πρόντι, γιατί διαφορετικά θα είχα μπορέσει να του εξηγήσω καλύτερα τι σημαίνει να χάνεις έναν πόλεμο από φίλια πυρά."

"Ωστόσο, καθώς σκεφτόμουν καλύτερα αυτό το επεισόδιο, πείσθηκα ότι μία από τις κακοτυχίες της χώρας μας τα τελευταία εξήντα χρόνια ήταν ακριβώς το ότι δεν είχε αληθινούς εχθρούς. Η ενότητα της Ιταλίας επιτεύχθηκε χάρη στην παρουσία των Αυστριακών, ο Μουσολίνι μπόρεσε να απολαμβάνει τη λαϊκή συναίνεση επειδή μας προέτρεπε να εκδικηθούμε για την κολοβή νίκη, για τις ταπεινώσεις που υποστήκαμε στο Ντογκάλι και στην Αντουα και για τις εβραϊκές δημο-πλουτοκρατίες που μας επέβαλαν τις άδικες κυρώσεις. Δέστε τι έπαθαν οι Ηνωμένες Πολιτείες όταν χάθηκε η «αυτοκρατορία του Κακού» και διαλύθηκε ο μεγάλος σοβιετικός εχθρός. Κινδύνευαν να χάσουν την ταυτότητά τους, ώσπου ο Μπιν Λάντεν, ευγνώμων για τα ευεργετήματα που είχε δεχθεί όταν οι ΗΠΑ τον βοηθούσαν εναντίον της Σοβιετικής Ένωσης, έβαλε το σπλαχνικό του χέρι στις Ηνωμένες Πολιτείες και έδωσε στον Μπους την ευκαιρία να δημιουργήσει νέους εχθρούς, επανεδραιώνοντας το συναίσθημα εθνικής ταυτότητας και την εξουσία του.»

Αυτή την ανάγκη της ελληνικής δεξιάς για «εχθρούς» είχαμε στην περίπτωση του Μακεδονικού, λέμε εμείς. Η Β. Μακεδονία δεν απειλούσε την Ελλάδα πραγματικά. Απειλούσε όμως την ταυτότητα των συντηρητικών Ελλήνων, που δεν μπορεί να υπάρξει χωρίς «εχθρούς». Την ανάγκη αυτή είχε διαπιστώσει πρώτος ο αλεξανδρινός ποιητής που διερωτάτο: Και τώρα τι θα γίνουμε χωρίς βαρβάρους; "Το να έχουμε έναν εχθρό είναι σημαντικό, όχι μόνο για να ορίζουμε την ταυτότητά μας αλλά και για να προμηθευόμαστε ένα μέτρο για να μετράμε το δικό μας σύστημα αξιών". Όταν ο εχθρός δεν υπάρχει, χρειάζεται να τον κατασκευάζουμε. Αυτό ξεκινά με τη διαδικασία παραγωγής και δαιμονοποίησης του άλλου, του διαφορετικού. Ένας κατ' εξοχήν διαφορετικός είναι ο ξένος. Ήδη στα ρωμαϊκά ανάγλυφα οι βάρβαροι εμφανίζονται γενειοφόροι και πλακουτσομύτες και το ίδιο το όνομα «βάρβαροι», όπως είναι γνωστό, υπαινίσσεται ένα ελάττωμα γλώσσας και επομένως σκέψης.

Σήμερα, ο βάρβαρος είναι εκείνος που είναι "έξω", αλλά και αυτός που βρίσκεται ανάμεσά μας, ο μη ευρωπαίος μετανάστης, που κατά κάποιον τρόπο συμπεριφέρεται με τρόπο διαφορετικό ή μιλάει άσχημα τη γλώσσα μας, ο πονηρός και κατεργάρης… ο Μπρεχτ μας θυμίζει ότι ακόμα και το μίσος για την αδικία αλλοιώνει το πρόσωπο", επισημαίνει ο Έκο και συνεχίζει, τονίζοντας «ότι το ηθικό αίτημα επιβιώνει όχι όταν υποκρινόμαστε ότι δεν υπάρχουν εχθροί αλλά όταν προσπαθούμε να τους κατανοήσουμε, να μπούμε στη θέση τους. Δεν υπάρχει στον Αισχύλο μίσος για τους Πέρσες, αφού στην τραγωδία του αυτός ζει ανάμεσά τους και παρατηρεί από τη σκοπιά τους. Το να προσπαθούμε να κατανοούμε τον άλλο σημαίνει να καταστρέφουμε τα στερεότυπα χωρίς να αρνούμαστε ή να καταργούμε την ετερότητα. Αλλά οι μορφές κατανόησης του εχθρού χαρακτηρίζουν τους ποιητές, τους αγίους ή τους προδότες. Οι δικές μας βαθύτερες παρορμήσεις είναι πολύ διαφορετικές…».

Τελικά, δεν μπορούμε να ζήσουμε χωρίς εχθρούς; Ο Π. Κροπότκιν θα μας πει ότι η φύση μας δεν στερείται ανταγωνιστικότητας, βιαιότητας ή αντικοινωνικών παθών αλλά ότι ο καλύτερος τρόπος τιθάσευσής τους είναι η εξέλιξη των πρακτικών της αλληλοβοήθειας που θα εμποδίσουν αυτά τα φυσικά πάθη από το να γίνουν συστηματικές πηγές κοινωνικής αδικίας. Προπάντων, έχει σημασία να μπούμε στη θέση του άλλου(την ενσυναίσθηση προτείνει ο Έκο), να τον καταλάβουμε, ή τουλάχιστον να καταλάβουμε πως ένας 21χρονος μετατράπηκε σε φονική μηχανή. Να καταλάβουμε ότι "βάρβαροι" είμαστε κι εμείς για τους άλλους, ότι η "ξενότητα", όπως λέει η Κρίστεβα, μας κατοικεί. Γιατί είμαστε κι εμείς "ξένοι" στην Αμερική, "ξένοι" είναι τα παιδιά μας στην Αγγλία, ξένοι είμαστε κι εμείς στον ίδιο μας τον τόπο. Αν το καταλάβουμε αυτό, ίσως να αντιληφθούμε ότι δεν χρειαζόμαστε το μίσος και τους εχθρούς για να αυτοπροσδιοριστούμε, ότι ένας κόσμος Αγάπης και Καλοσύνης είναι εφικτός. Μόνο που ο κόσμος αυτός δεν είναι συμβατός με την αδικία που παράγουν οι «από πάνω» και η άπληστη ανάγκη τους για συσσώρευση πλούτου και δύναμης...

 *τα αποσπάσματα της ομιλίας του Εκο είναι από το Ludus Literarius