[ Γιώργος X. Παπασωτηρίου /artinews.gr
/ 21.01.25 ]
Ο φιλόσοφος Michel Serres είχε αναγγείλει τον Δεκέμβριο του 1996, «το έτος μηδέν ενός νέου τρόπου ανταλλαγής γνώσης». Την ίδια άποψη διατύπωσε και ο γνωστός νεοφιλελεύθερος αρθρογράφος Thomas Friedman στους New York Times, θριαμβολογώντας για την ελεύθερη κυκλοφορία των πληροφοριών σε όλο τον κόσμο μέσω του διαδικτύου. Όλοι πανηγύριζαν λέγοντας ότι δόθηκε φωνή σε αυτούς που δεν είχαν και ότι το διαδίκτυο θα είναι στον 21ο αιώνα κάτι ανάλογο με την επανάσταση της τυπογραφίας τον 15ο αιώνα.
Τώρα όλοι οι πανηγυρισμοί όσων υποστήριζαν τις «δημοκρατικές αρετές» τους καπιταλισμού, εξαερώθηκαν. Το κέρδος, για την ακρίβεια ο καπιταλισμός αλλάζει τα δεδομένα και την προοπτική. Οι νέες τεχνολογίες αντί να απελευθερώσουν τον άνθρωπο από την ανάγκη και την φτώχεια, τον αλυσοδένουν ακόμα χειρότερα, υποδουλώνοντάς τον σωματικά και πνευματικά. Ναι, πρωτίστως το μυαλό είναι ο στόχος.
Η δημιουργία εσόδων από δεδομένα που παράγονται από τα κοινωνικά δίκτυα έχει μετατρέψει τους αλγόριθμους που βασίζονται στην δυσαρέσκεια και την αγανάκτηση, σε οικονομικό μοντέλο. Το όνειρο του Ιστού ως ενός τεράστιου αυτοδιαχειριζόμενου συνεταιριστικού μέσου επικοινωνίας κατέληξε σε ένα ολιγοπώλιο παραγωγής κέρδους, που κάποιοι αποκαλούν «νεφοκεφάλαιο» ή «διαδικτυακό κεφάλαιο».
Οι κροίσοι ιδιοκτήτες των κοινωνικών δικτύων, το διαδικτυακό κεφάλαιο ή «νεφοκεφάλαιο» όπως τους ονομάζουν, προχώρησε σε μία συναλλαγή με την τραμπική εξουσία με σκοπό το αμοιβαίο όφελος.
Δεν είναι η πρώτη φορά. Και στις 14 Δεκεμβρίου 2016, κατά την πρώτη του προεδρική θητεία, ο Ντόναλντ Τραμπ είχε καλέσει τους μεγιστάνες της Αμερικής σε μια αίθουσα συνεδριάσεων στον 25ο όροφο των κεντρικών γραφείων του στο Μανχάταν. Η ομάδα περιελάμβανε τον Jeff Bezos της Amazon, τον Elon Musk της Tesla και τον Tim Cook της Apple. Ο Τραμπ ήθελε να ξέρουν: «Είμαι εδώ για να σας βοηθήσω να τα πάτε καλά». Εκείνη τη μέρα ιδρύθηκε η ολιγαρχία των ΗΠΑ ως κυβερνητική δύναμη. Η συμβιωτική σχέση της κυβερνητικής εξουσίας με μια επιχειρηματική ελίτ συνεπάγεται πάντα το εμπόριο εύνοιας. Το καθεστώς κάνει προσφορές στους δισεκατομμυριούχους και, με τη σειρά τους, οι δισεκατομμυριούχοι κάνουν χάρες στο καθεστώς. Η κυβέρνηση λειτουργεί ως επενδυτική τράπεζα, καθώς τα τεράστια ποσά που ξοδεύει διοχετεύονται στις φιλικές εταιρείες, ενώ με την τροποποίηση ή θέσπιση κανονισμών τιμωρούνται οι ανταγωνιστές τους. Οι δισεκατομμυριούχοι που έχουν πρόσβαση στην κυβέρνηση θα έχουν σχεδόν αδιαμφισβήτητο έλεγχο στην οικονομία. Έτσι η εξουσία συγκεντρώνεται ολοένα και περισσότερο καθώς το διαδικτυακό κεφάλαιο και η κυβέρνηση συνεργάζονται για να προστατεύσουν την αμοιβαία επικράτηση τους.
Αλλά σήμερα υπάρχει μια ξεχωριστή μεταβολή στους στόχους των ολιγαρχών της Big Tech: Δεν θέλουν απλώς να «απελευθερωθούν» από τον έλεγχο των ρυθμιστικών αρχών και των δικαστηρίων, αλλά και να εκμεταλλευτούν τη σχέση τους με την κυβέρνηση για να την υποκαταστήσουν. Θέλουν να είναι αυτοί που θα αποκτήσουν τον έλεγχο των προγραμμάτων και των συστημάτων που κάποτε ήταν αρμοδιότητες του κράτους. Γι’ αυτό η συμμαχία τους με τον Τραμπ είναι επί της ουσίας μια αρπαγή εξουσίας. Είναι σαν να επιδιώκουν τηρουμένων των αναλογιών ο Μαρινάκης, ο Βαρδινογιάννης ή ο Γιαννακόπουλος να υποκαταστήσουν τον Μητσοτάκη!
Οι Μασκ, Ζάκεμπεργκ, Μπέζος, Τιέλ, δεν θέλουν απλώς η κυβέρνηση να επιδοτεί τους πυραύλους τους και να παρέχει τα κεφάλαια που θα αναπτύξουν περαιτέρω τις αεροδιαστημικές τους εταιρείες, θέλουν να γίνουν οι ίδιοι αρχιτέκτονες της ανθρώπινης ζωής τόσο στη Γη όσο και στους ουρανούς. Ήδη σχεδιάζουν ουράνιες αποικίες και διαμορφώνουν την αποικιοποίηση του διαστήματος. Επίσης υπάρχουν οι δισεκατομμυριούχοι τεχνολογίας που προωθούν κρυπτονομίσματα. Δεν θέλουν απλώς να άρουν τους ρυθμιστικούς περιορισμούς για τον κλάδο, επιδιώκουν ώστε οι εταιρείες τους να αντικαταστήσουν το Υπουργείο Οικονομικών των ΗΠΑ. Μάλιστα ορισμένες από τις επιχειρήσεις αυτές ελπίζουν να αποκρούσουν τη ρύθμιση για τον έλεγχο της τεχνητής νοημοσύνης, ώστε να μπορούν να ασκούν πιο αόρατο και σε βάθος έλεγχο στη ροή των πληροφοριών και στο εμπόριο.
Το «διαδικτυακό κεφάλαιο» που συνεργάζεται με τον Τραμπ δεν κινείται μόνο από απληστία, αλλά και από μια μεσσιανική ζέση. Το είδαμε στον ναζιστικό χαιρετισμό του Ίλον Μασκ. Η ίδια μεσσιανική αντίληψη υπάρχει παραδοσιακά στην πολιτική. Το αποτέλεσμα από τη συνάντηση των μεσσιανισμών «δεν θα μοιάζει με τίποτα από όσα έχουμε δει ως τώρα», λένε οι αναλυτές.
Κινδυνεύει όχι μόνο η δημοκρατία αλλά και ο καπιταλισμός λένε κάποιοι όπως ο Βρετανός φιλόσοφος Τζον Γκρέι. Γενικά αυτό το υποστηρίζουν εκείνοι που σκέφτονται τις ανισότητες και τη δημοκρατία μόνο στο εσωτερικό των «από πάνω». Δηλαδή με βάση τις αντιθέσεις μεταξύ των δισεκατομμυριούχων και των εκατομμυριούχων, των μεγα-κεφαλαιοκρατών των νέων τεχνολογιών και του διαδικτύου και των μικρότερων κεφαλαιοκρατών, των παραδοσιακών ως επί το πλείστον.
Εάν οι μεγαλοκεφαλαιούχοι Μασκ, Ζάκεμπεργκ, Μπέζος επιβάλλουν την άρση των αντιμονοπωλιακών ρυθμίσεων και ελέγχων, τότε θα κάνουν τους μικρότερους μια χαψιά. Γι’ αυτό οι τελευταίοι αντιδρούν. Αλλά αυτό είχε ξεκινήσει ήδη από τον Μπάιντεν. Επίσης αν ο Τραμπ, ελέγχοντας την δικαστική εξουσία, άρει τους συνταγματικούς ελέγχους που σχεδιάστηκαν για να αποτρέψουν ένα μεμονωμένο κόμμα να έχει το μονοπώλιο της εξουσίας, τότε δεν θα έχουμε μια βραχύβια επανάληψη του φασισμού του μεσοπολέμου, αλλά ένα διαρκές, συστηματικά δομημένο και βαθιά ανελεύθερο πολιτικοοικονομικό καθεστώς (ο Τζον Γκρέι μιλάει για «ανελεύθερη δημοκρατία», λες και μπορούμε να μιλάμε για δημοκρατία χωρίς ελευθερία).
Ο στόχος είναι το μυαλό
Ο Τραμπ στην ομιλία της ορκωμοσίας του μίλησε για την «ελεύθερη έκφραση» στο διαδίκτυο. Αλλά σ’ ένα κοτέτσι όπου θα κυκλοφορούν ελεύθερα κότες και αλεπούδες τότε η πλήρης «ελευθερία» θα είναι σε βάρος των πιο αδύναμων, εν προκειμένω των κοτόπουλων. Τι θα κάνουν λοιπόν οι «αλεπούδες» του «διαδυκτιακού κεφαλαίου» όταν θα έχουν πλήρη ελευθερία; Θα επιβάλουν το λόγο τους, θα ελέγξουν το μυαλό, θα υποκινούν κατά το δοκούν την ρητορική μίσους, ανανεώνοντας τον εμφύλιο μεταξύ των «από κάτω» (μεταξύ ντόπιων και μεταναστών) και μετατρέποντας τα ψέματα δια της αέναης επανάληψης σε «αλήθειες». Στην Ευρώπη και στην Ελλάδα οι έμποροι του μίσους και οι ιδεολόγοι του «λιγότερου κράτους» χειροκροτούν.
Θυμίζουμε ότι η πρώτη εκλογή του Ντόναλντ Τραμπ, το 2016, πριμοδοτήθηκε από την διαδικτυακή παραπληροφόρηση και στη συνέχεια από την κρίση που προήλθε από τον Covid-19, η οποία επιδεινώθηκε από τις ψεύτικες ειδήσεις για την υγεία. Ο Τραμπ έχασε τις προηγούμενες εκλογές από τον Μπάιντεν όχι γιατί είχε διαφορετική ιδεολογία, αλλά λόγω της δολοφονίας του Αφροαμερικανού Τζορτζ Φλόιντ από ρατσιστές μπάτσους. Μέχρι να συμβεί αυτό η επανεκλογή Τραμπ ήταν βέβαιη.
Τώρα ο Βρετανός φιλόσοφος Τζον Γκρέι γράφει στο «New Statesman» ότι «Όταν ο Τραμπ φτάσει στο τέλος της θητείας του, οι ΗΠΑ θα είναι μια άλλη χώρα…» και ότι « Η τελευταία καλύτερη φιλελεύθερη ελπίδα είναι τώρα η «Ευρώπη». Αλλά ποια Ευρώπη; Της Μελόνι, της Λεπέν, του AFD στη Γερμανία, του Όρμπαν στην Ουγγαρία; «Όχι η Ευρώπη που υπάρχει στην πραγματικότητα, αλλά η Ευρώπη ως σύμβολο» λέει ο Γκρέι. Μόνο που τα σύμβολα και οι ιδέες δεν αρκούν, αν δεν γίνουν «υλική δύναμη». Χρειάζεται λοιπόν η οργάνωση της κοινωνικής αντίστασης και ο αγώνας για την ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ και την πραγματική λαϊκή ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ σε εθνικό και πλανητικό επίπεδο. Γιατί η βασική αντίθεση δεν είναι αυτή των δισεκατομυριούχων ενάντια στους εκατομμυριούχους της Σίλικον Βάλεϊ, αλλά μεταξύ των «από πάνω», ολόκληρης της Σίλικον Βάλεϊ, δισεκατομμυριούχων και εκατομμυριούχων, και των «από κάτω», των άνεργων βιομηχανικών εργατών, των «ανθρώπων της γνώσης», των εξαθλιωμένων ανθρώπων που πεινούν, των ανθρώπων που γίνονται κρέας για τους πυραύλους και σκλάβοι στα ορυχεία Κοβαλτίου, όλων όσοι αποτελούν τους σύγχρονους δουλοπάροικους, που όπως και στην εποχή του Τολστόι «σκέφτονται όπως και τα αφεντικά τους» και τα ψηφίζουν ανανεώνοντας την εξουσία πάνω τους!
Γι’ αυτό η αντίσταση στη χειραγώγηση και τον έλεγχο από τον νέο ολοκληρωτισμό, είναι βασικό αίτημα του καιρού. Και η απελευθέρωση μπορεί να υπάρξει μόνο με την κοινωνικοποίηση των νέων τεχνολογιών και τον δημοκρατικό έλεγχο του διαδικτύου και των αλγορίθμων, με την αλλαγή του παραγωγκού μοντέλου. Για να μην είμαστε σκλάβοι που «χαίρονται» τη σκλαβιά τους… Γιατί η ζωή που μας αξίζει, δεν είναι αυτή που μας παρουσιάζουν… Γιατί κι αν δεν νικήσουμε ποτέ ο αγώνας για ελευθερία θα μας επιστρέψει το Πρόσωπό μας, την αξιοπρέπειά μας, των ανθρώπινη υπόστασή μας…
Πηγές
*https://www.theatlantic.com/politics/archive/2024/11/trumpist-oligarchy-big-tech-takeover-musk-bezos/680503/
**https://www.lemonde.fr/
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου