Θέλουν το θάνατο του Κουφοντίνα

 Ο Κυρ. Μητσοτάκης θα αφήσει τον Κουφοντίνα να πεθάνει προς «παραδειγματισμό»! Γιατί το σύστημα των ιδεών που συγκροτεί τη σκέψη και την πράξη του δεν χαρακτηρίζεται από την πειθώ, αλλά από το φόβο.

Ο φόβος είναι η κινητήρια αρχή της μεταπολιτικής του: φόβος των μεταναστών, φόβος της εγκληματικότητας, φόβος της αμφισβήτησης, φόβος της ανυπακοής, φόβος του διαφορετικού. 

Είναι φανερό ότι η κυβέρνηση θα αφήσει τον απεργό πείνας να πεθάνει, αντιδρώντας με τον ίδιο αδιάλλακτο τρόπο που έκανε τον Κουφοντίνα τρομοκράτη.

Γιατί η «δημοκρατία του φόβου», η δημοκρατία της καθήλωσης, της λογοκρισίας, της αστυνομοκρατίας και του εγκλεισμού, χρειάζεται «εκτελέσεις» προς παραδειγματισμό.

Γιατί η κοινωνία που πρεσβεύουν δεν είναι παρά ένα σύνολο ατόμων που συνέχεται από το φόβο της τιμωρίας. Τα εξωνημένα μίντια τροφοδοτούν με συνεχείς δόσεις φόβου. Και όταν ο φόβος δεν είναι ικανός να λειτουργήσει αδρανοποιητικά, όταν υπάρχουν πολιτικές δυνάμεις που διαφεύγουν από το φοβικό περιβάλλον, τότε ενεργοποιείται η καταστολή.

Οι δημοσιογράφοι που διαφεύγουν από τον «έλεγχο» θα τσακίζονται. Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης που αντιδρούν, θα φιμώνονται. Ο έλεγχος των μέσων μαζικής ενημέρωσης και η κυριαρχία της πνευματικής παραγωγής(παιδεία, διανόηση) από τη μια πλευρά, και η κατασταλτική βία από την άλλη, είναι οι δύο συνιστώσες της χειραγώγησης του πληθυσμού, οι δύο όψεις της παραβολικής «μετα-δημοκρατίας» του Μητσοτάκη, του Χρυσοχοΐδη, του Όρμπαν, του Πινιέρα και του Μπολσονάρου.

Οι «κάτω» θα πρέπει να πειθαρχούν, όχι με μία συνειδητή αλλά με μία ασυνείδητη πειθαρχία μέσω της διαμόρφωσης νέων ή ενίσχυσης παλιών στερεότυπων και του «φόβου». 

Η «δημοκρατία» τους θέλει τον «πολίτη» ιδιώτη, ένα είδος άσκεφτου "νοικοκύρη" που τσακίζει το κεφάλι του Ζακ, έναν ηλίθιο φασίστα, έναν ρατσιστή μπάτσο που κόβει την ανάσα του Φλόιντ, έναν εγωπαθή νάρκισσο που σκορπάει τη διαστροφική του βία παντού και που δείχνει τους «αλληλέγγυους» ως την «παρακμή» της κοινωνίας!

Αυτή η πειθαρχική εξουσία θα κρεμάσει τώρα το «σώμα» του Κουφοντίνα σε δημόσια θέα προς παραδειγματισμό… Μόνο που έτσι θα τον καταστήσει σύμβολο της πηγαίας αντίδρασης που συχνά γίνεται αντίσταση απέναντι στο Μεγάλο Φόβο, απέναντι στην ολοσχερή αφαίρεση του Προσώπου, των ατομικών δικαιωμάτων και της αξιοπρέπειας...

Ο «διαστροφικός ναρκισσισμός» του βιαστή

 Ο «διαστροφικός ναρκισσισμός» είναι μία διαταραχή της ναρκισσιστικής προσωπικότητας, η οποία είναι ακραία και επικίνδυνη.

Η έννοια του διαστροφικού ναρκισσισμού καταγράφηκε για πρώτη φορά το 1986 από τον Γάλλο ψυχαναλυτή Paul-Claude Racamier. Οι διαστροφικοί νάρκισσοι αναγνωρίζουν τέλεια την οδύνη που προξενούν στον άλλο, αλλά τους αφήνει αδιάφορους, ή τους κάνει να χαίρονται. 

Ο ορισμός του διαστροφικού νάρκισσου από τον Ρακαμιέ είναι ο εξής: «Ο διαστροφικός νάρκισσος είναι εκείνος που πιστεύει ότι δεν οφείλει σε κανέναν. Και είναι διαστροφικός καθώς επιδιώκει να υποχρεώνει τους άλλους να πληρώνουν το τίμημα της ναρκισσιστικής του διόγκωσης και της ασυλίας των συγκρούσεών του.» Με άλλα λόγια, ο διαστροφικός νάρκισσος έχει ανάγκη ως νάρκισσος ένα κοινό, και ως διαστροφικός έχει ανάγκη τη λεία.

Οι ναρκισσιστικές διαστροφές αποκρύπτονται πίσω από μία κουρτίνα γοητείας και κοινωνικού καθωσπρεπισμού. Η μεγαλομανία δεν είναι εμφανής καθώς κρύβεται πίσω από μια καλή εικόνα με έναν τόνο ηθικοπλαστικό, ενώ δεν έχουν κανέναν ηθικό φραγμό. Στην πραγματικότητα λειτουργούν σαν τα λαμπερά φώτα που γοητεύουν τα μελλοντικά θύματά τους.

Το 1941 ο Αμερικανός ψυχίατρος Hervey Milton Cleckley περιέγραψε στο βιβλίο του The Mask of Sanity (η μάσκα της υγείας), τα βασικά χαρακτηριστικά της ψυχοπαθητικής προσωπικότητας. Έκανε το πορτρέτο συμπαθητικών ανθρώπων, γοητευτικών, έξυπνων, που εμπνέουν εμπιστοσύνη, αλλά με μία μεγάλη συναισθηματική ψυχρότητα και μία εξαιρετική ικανότητα να χειραγωγούν τον άλλο, κάτι που είναι κοντά στη ναρκισσιστική διαστροφή.

Ο όρος «ψυχοπάθεια» αντικαταστάθηκε το 1952 από την «διαταραχή της αντικοινωνικής προσωπικότητας»(αδυναμία προσαρμογής στους κοινωνικούς κανόνες και τους νόμους, τάση εξαπάτησης(συνεχή ψεύδη, ψευδολογίες και αισχρότητες) για όφελος ή ευχαρίστηση, θέτοντας τον τόνο στην κοινωνική πλευρά αυτής της παθολογίας.

Οι διεστραμμένοι νάρκισσοι προκαλούν μεγάλες βλάβες, η προσωπικότητά τους λειτουργεί σχιζοειδώς, δεν υποφέρουν την οικογενειακή αρμονία και στρέφουν τα πρόσωπα το ένα εναντίον του άλλου…

Οι διαστροφικοί νάρκισσοι δεν παραδέχονται ποτέ τα λάθη τους και αποδίδουν όλες τις αποτυχίες τους στους άλλους. Αμύνονται με τον μηχανισμό της προβολής και επιρρίπτουν στον άλλο όλα όσα αρνούνται να δουν στους ίδιους. Όταν τείνουν να αποκαλυφθούν, μεταβάλλονται σε θύματα.

Οι διαστροφικοί νάρκισσοι έχουν στρατηγικές, ξέρουν ακριβώς τι κάνουν και υπολογίζουν τα πάντα στην παραμικρή λεπτομέρεια. Είναι υπολογιστές, γι’ αυτό ανελίσσονται στο πεδίο της εξουσίας. Είναι ικανοί στο να ψεύδονται, χωρίς να έχουν ενδοιασμούς, και είναι κοινωνικοί, κάτι που τους οδηγεί γρήγορα σε κοινωνική και υλική επιτυχία. Οι Αμερικανοί τους ονομάζουν «White collar psychopath» ή «successful psychopath».

Οι ρίζες του παθολογικού ναρκισσισμού

Η απίστευτη άνοδος του ναρκισσισμού πρώτα στις Ηνωμένες Πολιτείες και μετά σε ολόκληρο τον κόσμο, οφείλεται σε μία συνύπαρξη βιολογικών, ψυχολογικών και κοινωνικών παραγόντων. Η κουλτούρα της κοινωνίας επηρεάζει τον ψυχισμό και τα χαρακτηριστικά μιας προσωπικότητας, και αντιστρόφως.

Το 1979 ο κοινωνιολόγος Ρισάρ Σενέτ σημείωνε: «Δεδομένης της τεράστιας αύξησης των ψυχικών διαταραχών ναρκισσιστικού χαρακτήρα, εκπλήσσει ότι οι ψυχαναλυτές δεν αναζήτησαν, αν η κοινωνία στην οποία ζούσε αυτό το Εγώ δεν υπέθαλπε την εμφάνιση των συμπτωμάτων αυτών.» Οι καπιταλιστικές κοινωνίες προωθούν ένα ναρκισσιστικό πολιτιστικό περιβάλλον, μαζί με την εντολή να καταναλώνεις, να δοξάζεις την ατομικισμό στα κοινωνικά δίκτυα, στα τηλερεάλιτι, στην εκπαίδευση.

Η ατομικιστική κουλτούρα ενισχύεται από το γεγονός ότι το καπιταλιστικό σύστημα επιβραβεύει τους ναρκισσιστές και ενισχύει τα ναρκισσιστικά χαρακτηριστικά του καθενός. Επίσης, τα ναρκισσιστικά άτομα, όντας εξαιρετικοί «ινφλουένσερ», ενισχύουν ακόμα περισσότερο τον ναρκισσισμό τους. Στην «ναρκισσιστική κοινωνία» τα χαρακτηριστικά του διαστροφικού ναρκισσισμού θεωρούνται θετικά προσόντα για να «επιτύχει» κάποιος και όχι αρνητικά. Από εδώ αρχίζει και η "νομιμοποίηση" των κάθε λογής εγκλημάτων…  

Είναι κάτι πιο βαθύ... απ' τη Μενδώνη

 Η υπόθεση Λιγνάδη και το ελληνικό Metoo τείνουν να χαθούν στον κουρνιαχτό των μικροκομματικών αντεγκλήσεων, των ψευδών ειδήσεων, των μονταρισμένων φωτογραφιών και της θεαματικοποίησης της διαδικασίας με νομικούς υπερασπιστές των θυτών να εξαπολύουν λεκτικά πυρά προκειμένου να τρομοκρατήσουν τα θύματα. 

Παραδόξως, μια ορισμένη αριστερά αδυνατεί να αντιληφθεί ότι το φαινόμενο είναι πιο βαθύ από τη Μενδώνη, ότι είναι σύνθετο: κοινωνικό, πολιτιστικό, ιδεολογικό και πολιτικό. Και πως ο περιορισμός του στην πολιτική του διάσταση και ακόμα περισσότερο στην μικρή περιοχή του Μαξίμου, παραβλέπει την ουσία και συμπλέει ακούσια με την υπερασπιστική γραμμή των θυτών, που διατείνονται ότι υπάρχει πολιτική σκοπιμότητα πίσω από τις κατηγορίες εναντίον τους! 

 Αν έχει πολιτική ευθύνη ο Κυρ. Μητσοτάκης δεν είναι μόνο επειδή τοποθέτησε δια της Λ. Μενδώνη τον Δ. Λιγνάδη καλλιτεχνικό διευθυντή στο Εθνικό Θέατρο, αλλά γιατί εκπροσωπεί ιδεολογικά και πολιτικά τις αξίες και την κουλτούρα μιας κοινωνίας, που υποθάλπει τα μεγα-εγώ και διαστροφικούς νάρκισσους σαν τον Λιγνάδη. Γιατί οι νέο-καπιταλιστικές κοινωνίες προωθούν ένα ναρκισσιστικό πολιτιστικό περιβάλλον που επιβραβεύει τους ναρκισσιστές και ενισχύει τα ναρκισσιστικά χαρακτηριστικά, που θεωρούνται θετικά προσόντα για να «επιτύχει» κάποιος. Και από εδώ αρχίζει η "νομιμοποίηση" των κάθε λογής εγκλημάτων. Γιατί εκτός από την παιδεραστία, εκτός από τη σεξουαλική παρενόχληση, τη φαλλοκρατία και τον βιασμό, υπάρχουν και νέες μορφές εγκλημάτων.

Στη Γαλλία, το μεγάλο ενδιαφέρον της κοινής γνώμης εστιάζεται σε μία ιδιαίτερη μορφή της ναρκισσιστικής παθολογίας, την ναρκισσιστική παρενόχληση. Πρόκειται για μία ακραία και επικίνδυνη διαταραχή (TPN) που αφορά στην «ηθική παρενόχληση». Υπάρχει, επίσης, η βία του Mobbing στην εργασία. Και δεν είναι μόνο αυτά. Ήδη έχουμε περάσει από μία πατερναλιστική κουλτούρα σε μία κουλτούρα βασισμένη στην ελευθερία του ατόμου και τη μη ανοχή της στέρησης. Η νεοφιλελεύθερη κοινωνία κατασκευάζει νάρκισσους και μεταξύ αυτών κάποιους που γίνονται «μεγαλομανείς παθολογικοί νάρκισσοι», που δεν ορρωδούν προ ουδενός προκειμένου να ικανοποιήσουν τις ορέξεις τους. Παντού παρατηρούμε παρεκκλήσεις της συμπεριφοράς που δεν κινούνται πλέον στο πλαίσιο των προηγούμενων ηθικών αναφορών.

Η γενίκευση του ναρκισσισμού συνοδεύει την ένταση των ανταγωνιστικών σχέσεων στο οικονομικό και στο κοινωνικό πεδίο καθώς και μία «παρακμή των προσδοκιών» για πολιτική και συλλογική χειραφέτηση. Η νεοκαπιταλιστική κοινωνία έχει περάσει από τον περιορισμένο στον γενικευμένο ατομικισμό, και αναπτύσσει έναν νέο τύπο ηδονισμού, όπου το ιερό και το συλλογικό έχουν χαθεί, μαζί και τα όρια. Ο άνθρωπος βγαίνει στη σκηνή και στηρίζει την ύπαρξή του στο ΦΑΙΝΕΣΘΑΙ και όχι στο ΕΙΝΑΙ. Αυτή η διαδικασία «προσωποποίησης» αντιστοιχεί σε μία κοινωνία βασισμένη στην πληροφορία και στην διέγερση (όξυνση) των αναγκών, του σεξ κ.ά.

Ακούω τον πρωθυπουργό Κυρ. Μητσοτάκη στη Βουλή, να επικαλείται τους κανόνες του κράτους δικαίου ως απάντηση στο πρόβλημα. Η απάντηση αυτή, όμως, δεν αντιμετωπίζει την γενεσιουργό αιτία του προβλήματος, που είναι οι αρχές και οι αξίες της νέο-καπιταλιστικής κοινωνίας. Η λύση, συνεπώς, έγκειται στην αλλαγή των αρχών και των αξιών της κοινωνίας αυτής, στην αλλαγή παραδείγματος... 

Η κουλτούρα του βιαστή

 Ασυνόδευτα προσφυγόπουλα πέφτουν θύματα σεξουαλικής εκμετάλλευσης στο Μεταξουργείο, στην πλατεία Βικτωρίας, παντού στην Αθήνα (Ρώυτερς 2018 και artinews). Kάθε βράδυ, χωρίς μουσική υπόκρουση και μελωμένα στιχάκια, ένα μικρό προσφυγόπουλο, οδηγείται στα χέρια του βιαστή του, που του ξεσκίζει την ψυχή. Κάποιοι, προς στιγμήν, ακούνε τις κραυγές οδύνης των παιδιών και φωνάζουν: «τον εισαγγελέα! Τον εισαγγελέα!». Ύστερα αποσύρονται στην ήσυχη συνείδησή τους.

Κοιτάζω τη φωτογραφία του "καλλιτέχνη" βιαστή. Πίσω από το προσωπείο του μία βιβλιοθήκη γεμάτη βιβλία και στον τοίχο ο πίνακας μ' ένα γυμνό παιδί. Ο βιαστής είναι υψηλής κουλτούρας και... αισθητικής, διαψεύδοντας αυτούς που διατείνονται ότι η ζωώδης ροπή του ανθρώπου στη βία μπορεί να εξομαλυνθεί μέσω της κουλτούρας. Θυμάμαι τον Τζορτζ Στάινερ που έγραφε ότι υπήρχαν και υπάρχουν άνθρωποι για τους οποίους η κουλτούρα είναι ένα επιφανειακό, στείρο περίβλημα: «Γνωρίζουμε τώρα(μετά το Ολοκαύτωμα) ότι ένας άνθρωπος μπορεί να διαβάσει τον Γκαίτε ή τον Ρίλκε, να παίξει κομμάτια από τον Μπαχ ή τον Σούμπερτ και το επόμενο πρωί να πάει να κάνει την καθημερινή του εργασία στο Άουσβιτς». Ναι, «η υψηλή κουλτούρα απέτυχε μπροστά στη βαρβαρότητα», επισημαίνει ο Στάινερ.

Τότε, τι απομένει; Πέρα από την επιφανειακή, την εικονική, την κουλτούρα του άγριου ανταγωνισμού και της διεστραμμένης ηδονής, υπάρχει και η βιωμένη, η κυτταρική, η βαθιά ανθρώπινη κουλτούρα, που αντιστέκεται στις φαντασιώσεις καταστροφής, στις φαντασιώσεις εξουδετέρωσης και της επιστροφής στη βαρβαρότητα, γράφει ο Στάινερ. Υπάρχει, λοιπόν, κουλτούρα και κουλτούρα. Υπάρχει η κουλτούρα της βίας, της κατάκτησης, της επιβολής και της εκμετάλλευσης ανθρώπου από άνθρωπο, δηλαδή η κουλτούρα της δεξιάς, και η κουλτούρα της ανθρωπιάς, της αγάπης για τους απόκληρους, τους αναγκεμένους, για όλους τους ανθρώπους ανεξαιρέτως, δηλαδή η κουλτούρα της αριστεράς. Αυτήν την κουλτούρα πρέπει να προβάλει η πολιτική αριστερά, αναγνωρίζοντας ότι η κουλτούρα της δεξιάς (ως η κουλτούρα που κυριαρχεί στην κοινωνία) εμφυλοχωρεί και εντός της.

Και για να το πούμε με τον τρόπο του Βάλτερ Μπένγιαμιν, στη ζωή υπάρχουν «δύο ορχήστρες χάλκινων οργάνων»: μία είναι η στρατιωτική μπάντα που παίζει μια μουσική με απάνθρωπο χαρακτήρα, ρυθμίζοντας το ομοιόμορφο βήμα των ανθρώπων, και μία άλλη ορχήστρα που είναι «αισθησιακή και σαγηνευτική», ευαίσθητη, ανθρώπινη, που ηχεί τις χαρές του ατόμου μέσα στην ομάδα. Σήμερα, περνάει η καμουφλαρισμένη στρατιωτική μπάντα, ηχώντας τους άγριους και βάρβαρους ήχους της. Τα χάλκινα όργανα της άλλης, της ορχήστρας της ευαισθησίας, της συντροφικότητας και της αλληλεγγύης, περιμένουν τους βιρτουόζους τους.

http://artinews.gr/%CE%B7-%CE%BA%CE%BF%CF%85%CE%BB%CF%84%CE%BF%CF%8D%CF%81%CE%B1-%CF%84%CE%BF%CF%85-%CE%B2%CE%B9%CE%B1%CF%83%CF%84%CE%AE.html

Η κεντροδεξιά, η κεντροαριστερά και τα νέα «αναλυτικά εργαλεία»

 Ποιος είμαι; Και που να σταθώ; Διερωτήσεις και απορίες πολιτικών, δημοσιολόγων, δημοσιογράφων, διανοουμένων και ακαδημαϊκών, που αναζητούν νέα «αναλυτικά εργαλεία» για να εξηγήσουν την εποχή: την κλιματική αλλαγή, τις μεταναστεύσεις, την πανδημία, τον εγκλεισμό, την ψηφιακή επανάσταση. Η επιλογή αυτών ή των άλλων «εργαλείων» ανάλυσης της πραγματικότητας δεν είναι άμοιρη πολιτικών συνεπειών. Γι’ αυτό έχει ξεσπάσει μία ιδεολογική και θεωρητική διαμάχη στην οποία εμπλέκονται τόσο η πολιτική όσο και η πνευματική εξουσία. Έτσι η Γαλλική κυβέρνηση και ο Γάλλος πρόεδρος θεωρούν, σύμφωνα με την αμερικανική εφημερίδα The New York Times, ότι απειλείται η εθνική συνοχή και υπονομεύεται η γαλλική κοινωνία από προοδευτικές θεωρίες που προέρχονται από τα αμερικανικά πανεπιστήμια και αφορούν ζητήματα όπως η φυλή, το φύλο, η μετα-αποικιοκρατία κ.ά. Όλα αυτά ανταποκρίνονται σ’ ένα πραγματικό γεγονός, τις δυναμικές διαδηλώσεις κατά της αστυνομικής βίας στη Γαλλία, που εξηγούνται από την γαλλική δεξιά ως το αντίστοιχο των διαδηλώσεων για τη δολοφονία του Τζορτζ Φλόιντ στις ΗΠΑ. 

Έτσι παρατηρείται το παράδοξο, στα γαλλικά πανεπιστήμια, η νέα γενιά ακαδημαϊκών να μην κινείται στην ίδια κατεύθυνση με την προηγούμενη, που ήταν καταφανώς συντηρητική. Αυτή η νέα γενιά επηρεάζεται από τις «αμερικανικές ιδέες» που αναπτύσσονται στα πανεπιστήμια των ΗΠΑ, αλλά των οποίων η θεωρητική βάση είναι η «γαλλική θεωρία» της δεκαετίας του 1970 και του 1980, όπως διαμορφώθηκε από διανοητές όπως ο Michel Foucault και ο Pierre Bourdieu(αυτό εξάγεται από τον αριθμό των παραθέσεων στα προγράμματα σπουδών των αμερικανικών πανεπιστημίων). Με άλλα λόγια, η γαλλική «προοδευτική» σκέψη, η οποία είχε εκτοπισθεί από την συντηρητική, επανεισάγεται στα γαλλικά πανεπιστήμια μέσω των αμερικανικών πανεπιστημίων(ως ένα ιδιότυπο αντιδάνειο)! Όπως στα αμερικανικά, έτσι και στα γαλλικά πανεπιστήμια, ασκείται κριτική στη θεσμική μη αναγνώριση του συστημικού ρατσισμού, και αναγνωρίζεται η γενιά #MeToo, που αντιδρά τόσο στην ανδρική εξουσία όσο και στις παλαιότερες φεμινίστριες. Επίσης, αμφισβητείται το γαλλικό μοντέλο της κοσμικότητας και της ένταξης των μεταναστών από τις πρώην αποικίες της Γαλλίας.

Κι ενώ στη Γαλλία, ο Εμ. Μακρόν προβάλει την ανάγκη άμυνας των συντηρητικών Γάλλων διανοουμένων στις προοδευτικές ιδέες που έχουν αμερικανική προέλευση, στην Ελλάδα, διάφοροι συστημικοί δημοσιολογούντες και αρθρογράφοι ανακηρύσσουν την κεντροδεξιά κυρίαρχη ιδεολογική δύναμη(Τα ΝΕΑ, Ι.Κ. Πρετεντέρης, 15/2/2021)! Παραδόξως, εκκινούντες από την παλιά αρχή της πολυσυλλεκτικότητας των πολιτικών κομμάτων και του περίφημου κοινωνικού αντίστοιχου, που είναι η "μεσαία τάξη", τόσο οι δεξιοί όσο και οι "αριστεροί" στην Ελλάδα μιλούν για την ανάγκη κατάληψης του πολιτικού "κέντρου"! Κι ενώ παρ' ημίν η ιδεολογική ηγεμονία της δεξιάς επιχειρείται να κατακτηθεί με «λίστες πέτσα» και την πανεπιστημιακή αστυνομία, στη Γαλλία οι συντηρητικοί είναι πιο σοβαροί. Έτσι, προβάλλουν τις «κεντρώες» θεωρίες κάποιου πολυπράγμονα κυρίου Μπρούνο Λατούρ.

Ο Λατούρ εκκινεί από κοινές παραδοχές, όπως η «επιτάχυνση» της οικονομικής ανάπτυξης, που δεν είναι πια αποδεκτή από κανέναν. Αυτή η «μεγάλη επιτάχυνση» έχει πραγματοποιηθεί μετά τη βιομηχανική επανάσταση, τον πόλεμο του 1914, του 1945 και τη δεκαετία του 1970. Ανακύπτει, λοιπόν, το ζήτημα των ορίων εκμετάλλευσης της φύσης, που ανακαλύπτει τώρα ο Λατούρ, αλλά το έχει θέσει ο Εμ. Βαλερστάιν εδώ και πάρα πολλά χρόνια πριν. Ναι, το Covid είναι ένα απροσδόκητο και «πραγματικό» πείραμα, αλλά ακόμα κι αν θα καταφέρουμε να βγούμε από την κρίση υγείας του Covid, το οικολογικό πρόβλημα δεν θα λυθεί. Η κρίση που βιώνουμε αποκαλύπτει με προφανή τρόπο ότι η «Γαία» αντιδρά στην πίεση από την ανθρώπινη δραστηριότητα ως ζωντανός και ενεργός οργανισμός. Η λεπτή μεμβράνη της Γης πάχους μερικών χιλιομέτρων, απειλείται επειδή ο άνθρωπος έχει αλλάξει ριζικά την ατμόσφαιρα και τη γεωλογία της. Αυτό θα έχει σημαντικές συνέπειες και θα πρέπει να αλλάξει εντελώς την πολιτική του 21ου αιώνα, καθώς επιβάλλει, μια πραγματική νέα «παγκόσμια» τάξη: οι μεταναστεύσεις θα γίνουν κλιματικές μεταναστεύσεις, θα υπάρξει έκρηξη των ανισοτήτων, η ανάπτυξη του παγκοσμιοποιημένου καπιταλισμού θα είναι όλο και πιο αβέβαιη. Είτε το θέλουμε είτε όχι, όλος ο τρόπος ζωής μας θα αλλάξει. Το Covid είναι μόνο ένα από τα πρώτα προειδοποιητικά σημάδια. «Ο περιορισμός είναι οριστικός», γράφει ο Λατούρ.

Ο Λατούρ απορρίπτει τόσο την «παγκοσμιοποίηση» όσο και την απόσυρση στο «τοπικό». Το glo-(bal)(lo)cal- επανέρχεται. Ο Ντόναλντ Τραμπ ενσάρκωσε στα μάτια του Λατούρ ένα «τέρας» λόγω της υπερσυγκέντρωσης της παγκοσμιοποίησης, της απορρύθμισης, του οικονομικού υπερφιλελευθερισμού, της απόρριψης των συμφωνιών του Παρισιού, του τείχους στα σύνορα με το Μεξικό. Ο Λατούρ απορρίπτει το «τοπικό», όταν κτίζεται πάνω στην ομοιογένεια και την εθνοτική καθαρότητα(Brexit, patrimonialization), όταν αρνείται άλλες ταυτότητες, φυλές, μετανάστες, τους ΛΟΑΤΚΙ, την ανισότητα των γυναικών. Το τοπικό δεν λύνει τα προβλήματα, η εντοπιότητα δεν προστατεύει ούτε από το Covid 19, ούτε από την τρομοκρατία, και ακόμη λιγότερο από την υπερθέρμανση του πλανήτη, γράφει ο Λατούρ.

Όλα τα παραπάνω είναι διαπιστώσεις. Το ζήτημα είναι οι λύσεις. Ο Μπάιντεν, ο Ομπάμα, ο Γκέιτς, ο Τζεφ Μπέζος και άλλοι, προτείνουν τον λεγόμενο «πράσινο καπιταλισμό». Ο Λατούρ ζητεί -με αντιφατικό και χαοτικό τρόπο- να «καλλιεργήσουμε τις προσκολλήσεις» σε μια ταυτότητα, μια κουλτούρα, στις παραδόσεις μιας κοινότητας, σ’ έναν τόπο, σ’ έναν τρόπο ζωής, ένα επάγγελμα, μια τεχνογνωσία. Μιλάει για τις «νέες μορφές ενδιαφέροντος», για το έδαφος, τη γη και την permaculture, δηλαδή ένα σύστημα μόνιμης καλλιέργειας της γης, παραγωγής τροφής και σχεδιασμού κοινοτήτων. Μόνο που το περιορίζει στην… κηπουρική.

Από τα παραπάνω συνάγεται ότι η ανάπτυξη νέων «αναλυτικών εργαλείων» είναι συνυφασμένη όχι μόνο με την ανάλυση μιας κατάστασης αλλά και με τα συμφέροντα, τους στόχους και τους σκοπούς, που θέτει κανείς. Γι' αυτό η ιδεολογική νομιμοποίηση έχει σχέση με την οπτική γωνία του καθενός, με τη θέση από την οποία "βλέπει" τα πράγματα, αν "θεάται" από "κάτω" ή από "πάνω", από τη θέση των φτωχών, των υποτιμημένων, των απόκληρων, των αφανών και του τεράστιου πρεκαριάτου, ή από τη θέση των ισχυρών. Γιατί ο εγκλεισμός, η πανδημία και η ψηφιακή επανάσταση έχουν άλλες επιπτώσεις για τους "πολλούς" και άλλες για τους "λίγους".   

Το «μόμπινγκ», η σεξουαλική βία και το θέαμα της κλειδαρότρυπας

 «Εργασιακός εκφοβισμός», «σεξουαλική παρενόχληση», «μπούλινγκ», «μόμπινγκ», βία στις εργασιακές σχέσεις, βία στις κοινωνικές και τις διαφυλικές σχέσεις, η βία είναι παντού σαν σκουλήκι μες στο μήλο. Όμως αυτό δεν είναι κάτι καινοφανές, όσο και αν τα συστημικά μίντια, που εκπέμπουν σεξιστικά αίσχη τύπου «μπάτσελορ» και «Big Brother», που αποκρύπτουν τις καταχρήσεις τις αστυνομίας του Χρυσοχοΐδη, θέλουν να το προβάλουν ως τέτοιο, παριστάνοντας τους κήνσορες και τους θεράποντες! 

Πίσω από την υπερπροβολή περιστατικών εργασιακής και σεξουαλικής βίας καθώς και το «θέαμα της κλειδαρότρυπας», όπως σωστά το χαρακτηρίζει το ΣΕΗ(Σωματείο Ελλήνων Ηθοποιών), κρύβεται το μέγα πρόβλημα της πανδημίας, αλλά και οι αιτίες που παράγουν τα πραγματικά προβλήματα της εργασιακής και της σεξουαλικής βίας. Γιατί η σύγχρονη λογοκρισία δεν επιτυγχάνεται μόνο με τη φίμωση ή την εξαγορά των «λιστών», αλλά και με την περιθωριοποίηση ενός θέματος, που καθίσταται παρωχημένο, καθώς επικαλύπτεται από ένα άλλο, όπως, επίσης, και από τον γενικευμένο συμφυρμό.

Ποιος γνωρίζει ότι η Ελλάδα κατέχει την τρίτη θέση στην Ευρώπη στο Mobbing; Αλλά τι είναι το Mobbing; Είναι οι δομικές μορφές περιφρόνησης μέσα στους θεσμούς της κοινωνίας, όπως είναι ο εργασιακός χώρος. Mobbing είναι η εργοδοτική πίεση(«βία») που ασκείται στους εργαζόμενους και έχει ως νομιμοποιητικό πλαίσιο τον ανταγωνισμό της αποδοτικότητας. Στο πλαίσιο αυτό, οι συναδελφικές και οι συνεργατικές σχέσεις αντικαθίστανται από τις συγκρούσεις μεταξύ συναδέλφων, από το ποιος δηλαδή θα «αναγνωρισθεί» ως αποδοτικότερος από τον εργοδότη. Έτσι, ενόψει της «επιτυχίας», θεωρείται θεμιτός ο στόχος της «εξαφάνισης» του άλλου μέσω του «ψυχοτρόμου» (Mobbing), δηλαδή μέσω της άσκησης ψυχολογικής βίας. Και αυτό δεν είναι μία παραβατική παρέκκλιση μεμονωμένων προσώπων, όπως τείνει να δοθεί σήμερα η εντύπωση στην Ελλάδα, αλλά ένα γενικευμένο φαινόμενο της κουλτούρας του νεοφιλελεύθερου καπιταλισμού.

Η κουλτούρα του Mobbing σε συνθήκες κρίσης κλιμακώνεται όλο και πιο άγρια, αποκτώντας χαρακτηριστικά μίσους και αναξιοπρέπειας, καθώς και μιας εργασιακής συνθήκης του τύπου «να δούμε ποιος θα φαγωθεί». Σ' αυτό το περιβάλλον δεν είναι τυχαία η πολιτική αντιστοίχηση, όπως η υποβάθμιση(βλέπε διάλυση) του ΣΕΠΕ(ΣώμαΕΠιθεωρητώνΕργασίας) από την σημερινή κυβέρνηση.

Γενικά, ο «ψυχοτρόμος» λειτουργεί εκεί που ισχύει η χομπσιανή ζούγκλα, δηλαδή ο νόμος του ισχυρότερου, εκεί όπου αξιολογείται η επίτευξη του αποτελέσματος, ανεξάρτητα από τα μέσα που μετέρχεται κανείς, και όπου οι «διεστραμμένοι νάρκισσοι» είναι πανίσχυροι καθώς θεωρούνται απλώς «επιτήδειοι»! Η διαστροφή εξαπλώνεται στο χώρο εργασίας μέσω του εκφοβισμού της απόλυσης και της συνακόλουθης χειραγώγησης. Και εάν ο εργαζόμενος εμπλακεί ψυχολογικά σ’ αυτήν, γίνεται συνεργός και συνένοχος, δηλαδή θύμα και θύτης ταυτόχρονα.

Σ’ αυτή τη διαστροφική διαδικασία η μοναδική δοκιμασμένη άμυνα των εργαζομένων είναι η οργανωμένη αντίσταση, η συναδελφικότητα και η απόρριψη της κανιβαλικής κουλτούρας του άγριου ατομικού ανταγωνισμού. Και ο μοναδικός τρόπος για να ισχύσει ξανά η συντροφικότητα και όχι το «ο θάνατός σου η ζωή μου», για να ισχύσει η συλλογικότητα και όχι το «πάτα τον στο λαιμό πριν σε πατήσει», είναι η αλλαγή του συσχετισμού των αξιακών δυνάμεων στους χώρους εργασίας και στην ίδια την κοινωνία. Χρειάζονται δηλαδή ισχυρά συνδικάτα που δεν θα επιτρέπουν το mobbing και θα επιβάλλουν τον θεσμικό έλεγχο. Αλλά για να συμβεί κάτι τέτοιο, τα συνδικάτα δεν θα πρέπει να είναι εργοδοτικά, δεν θα πρέπει να είναι εξωνημένα. Συγχρόνως, όμως, απαιτείται και το πολιτικό και πολιτιστικό αντίστοιχο, χρειάζεται, δηλαδή, μια Αριστερά που τα μέλη της δεν θα είναι "ανταγωνιστικοί κανίβαλοι", αλλά θα υιοθετούν στην πράξη μια κουλτούρα της αλληλεγγύης και της συντροφικότητας με όλους τους ανθρώπους χωρίς διακρίσεις...

Τζεφ Μπέζος: Τι κρύβεται πίσω από τη... φιλανθρωπία του;

 Τι κρύβεται πίσω από την παραίτηση του Τζεφ Μπέζου από τη θέση του διευθύνοντος συμβούλου της Amazon;

Στην επιστολή που απηύθυνε στους υπαλλήλους του, ο Τζεφ Μπέζος διευκρινίζει ότι παραιτείται από τη θέση του ως Διευθύνων Σύμβουλος της Amazon προκειμένου να είναι σε θέση να επικεντρωθεί στα φιλανθρωπικά του έργα! Το μοντέλο «να σε κάψω Γιάννη, να σ’ αλείψω λάδι» είναι πολύ παλιό.

Η ανακοίνωση της απόσυρσης του Τζεφ Μπέζος συνέπεσε με την κυκλοφορία των τριμηνιαίων αποτελεσμάτων της Amazon, σύμφωνα με τα οποία, εν μέσω της πανδημίας, ο γίγαντας του ηλεκτρονικού εμπορίου ξεπέρασε τα 100 δισεκατομμύρια δολάρια σε έσοδα για πρώτη φορά στην ιστορία του και είδε τα κέρδη του να διπλασιάζονται το τέταρτο τρίμηνο του 2020.

Η… φιλανθρωπία

Πέρυσι, για την ακρίβεια τη Δευτέρα 17 Φεβρουαρίου, στο λογαριασμό του στο Instagram, ο ιδιοκτήτης της Amazon έγραφε για τη δημιουργία του "Bezos Earth Fund", που θα διαθέτει ένα κεφάλαιο 10 δισεκατομμυρίων δολαρίων προκειμένου να καταπολεμήσει την κλιματική αλλαγή! Ορυμαγδός στα μίντια με πρώτη την Washington Post, την εφημερίδα ιδιοκτήτης της οποίας είναι ο Μπέζος: Μέγας ευεργέτης, μεγάλος φιλάνθρωπος, ευαίσθητος οικολόγος που δίνει ένα απίστευτο ποσό για τη «σωτηρία του πλανήτη». Ποιος; Αυτός που απείλησε με απόλυση εργαζόμενους στην Amazon, επειδή μίλησαν για τον καταστροφικό ρόλο της εταιρείας στην κλιματική αλλαγή!

Τι συμβαίνει λοιπόν; Κάποιοι μιλούν για μια προσπάθεια «πράσινου ξεπλύματος», άλλοι για μια ειλικρινή προσπάθεια. Ούτε το ένα ούτε το άλλο συμβαίνει. Στην πραγματικότητα πρόκειται για μία τεράστια επένδυση με στόχο το κέρδος, με επικοινωνιακό προπέτασμα την «οικολογική ευαισθησία». Ο "πράσινος καπιταλισμός" σε πλήρη ανάπτυξη.

«Έχουμε ήδη δει άλλους ιδρυτές μεγάλων εταιρειών του Διαδικτύου να έχουν αποχωρήσει από τις καθημερινές ευθύνες τους, όμως οι περιουσίες τους αυξήθηκαν…», σημειώνει η εφημερίδα New York Times.

Το Bloomberg αναφέρει ότι υπήρξε σύγκρουση συμφερόντων μεταξύ των εταιρειών του Μπέζος. Έτσι, η κατοχή της Washington Post εξόργισε τον Ντόναλντ Τραμπ και κόστισε στην Amazon ένα συμβόλαιο αξίας 10 δισεκατομμυρίων δολαρίων με το αμερικανικό Πεντάγωνο.

Ο Τζεφ Μπέζος θέλει επίσης να αποχωρήσει από την Amazon επειδή το Κογκρέσο των ΗΠΑ επιδιώκει να περιορίσει ριζικά την τεράστια ισχύ των εταιρειών του διαδικτύου(GAFA). «Τις επόμενες δεκαετίες… δεν θα είναι πλέον ο Μπέζος αλλά ο Άντι Τζέσι, ο διάδοχός του, ο οποίος θα πρέπει να εξηγήσει στο Κογκρέσο το γεγονός ότι η Amazon έχει πάρα πολλή μεγάλη ισχύ», σχολιάζει το Vox. Αξίζει να σημειωθεί ότι τα μεγάλα αφεντικά του διαδικτύου, όταν καλούνται στην αντιμονοπωλιακή επιτροπή του Κογκρέσου, χρησιμοποιούν επιχειρήματα, όπως αυτό του αφεντικού του Facebook, που δικαιολογεί το μέγεθος του δικτύου του, αντιπαραθέτοντας το αντίπαλο δέος, την Κίνα! Και ότι το Facebook είναι μια «περήφανη αμερικανική εταιρεία» που δεν θα είχε πετύχει χωρίς «νόμους που ενθαρρύνουν τον ανταγωνισμό και την καινοτομία»(Courrier International). Τι διαφορετικό λένε οι οπαδοί του Τραμπ;

Το μοντέλος Γκέιτς

Ο Τζεφ Μπέζος έρχεται δεύτερος. Είχε προηγηθεί ο Μπιλ Γκέιτς. Ο Γκέιτς και η γυναίκα του Μελίντα πριν αρκετά χρόνια «είδαν» την φιλανθρωπία (όπως τώρα την κλιματική αλλαγή) με όρους επιχειρηματικούς, δίκην δηλαδή βιομηχανίας φιλανθρωπιών(charity must be considered as an industry). Για να γίνει εύκολα αντιληπτό τι συμβαίνει, αρκεί να πούμε ότι στη Νιγηρία το ίδρυμα Γκέιτς επένδυσε σε μία μεγάλη καμπάνια εναντίον της μόλυνσης του περιβάλλοντος αλλά και τη φαρμακευτική περίθαλψη των μικρών παιδιών. Θεάρεστο έργο θα έλεγε κανείς. Τα παιδιά, όμως, που αντιμετώπισαν τα σοβαρά αναπνευστικά προβλήματα και χρειάστηκαν την φαρμακευτική φροντίδα των Γκέιτς ήταν αυτά που κατοικούσαν σ’ ένα χωριό δίπλα στις εγκαταστάσεις της πετρελαϊκής εταιρείας ENI, στην οποία ο Μπιλ και η Μελίντα είναι μέτοχοι!

Το ζεύγος των… φιλανθρώπων Γκέιτς υπολογίζεται ότι είχε επενδύσει το 2009, 128 εκατομμύρια δολάρια για την προστασία του περιβάλλοντος και 2 δις δολάρια στη «φιλανθρωπία». Συγχρόνως δαπάνησαν 428 εκατομμύρια για να αγοράσουν μετοχές στις πετρελαϊκές εταιρείες Shell, Exxon Mobil, Chevron, Total, που δημιούργησαν το περιβαλλοντικό πρόβλημα. Στη συνέχεια δαπάνησαν 12 δις δολάρια σε προγράμματα δημόσιας υγείας και σε φαρμακευτικές βιομηχανίες(GSK, MERCK).

Όμως η αιχμή του δόρατος είναι η «συμμετοχική» εταιρεία GAVI που ίδρυσε η οικογένεια Γκέιτς το 2000, επιχειρώντας να κινητοποιήσει νέες πηγές και να δημιουργήσει ένα δίκτυο από κυβερνήσεις, φαρμακευτικές εταιρείες, ινστιτούτα έρευνας, την Παγκόσμια Τράπεζα κ.ά. Όταν ιδρύθηκε η GAVI, οι τιμές των φαρμάκων ήταν σε χαμηλά επίπεδα στις φτωχές χώρες και συνεπώς αυτά ήταν προσιτά. Σήμερα, τα φάρμακα έχουν αυξηθεί όσο ποτέ άλλοτε στην Αφρική, το ίδιο όμως και η παιδική θνησιμότητα.

Πίσω από τις δήθεν φιλανθρωπίες των Γκέιτς και του Μπέζος είναι τα έξι εκατομμύρια των νεκρών στο ανατολικό Κονγκό, στην περιοχή Κίβου, όπου βαριά οπλισμένες φασιστικές, παραστρατιωτικές οργανώσεις χρησιμοποιούν μικρά παιδιά για την εξόρυξη κολτανίου, ορυκτού που είναι απαραίτητο για τα κινητά τηλέφωνα, τα τάμπλετς, τις φωτογραφικές μηχανές και άλλα προϊόντα των πολυεθνικών εταιρειών Nokia, Samsung, LG, Bayer κ.ά. Κανείς δεν θα μιλήσει γι’ αυτά τα παιδιά. Διότι το δίκτυο των καπιταλιστών… φιλανθρώπων, η Παγκόσμια Επιτροπή Προσαρμογής, ελέγχει την παγκόσμια ενημέρωση.

Είναι πρόδηλο ότι αυτοί που κερδίζουν «προσαρμοζόμενοι» στις συνθήκες της κλιματικής αλλαγής είναι οι ίδιοι που την προκαλούν, είναι ο Μπιλ Γκέιτς, η σύζυγός του, ο Τζεφ Μπέζος  και όλοι οι άλλοι, που παρουσιάζονται ως οι ευεργέτες της ανθρωπότητας! Στην πραγματικότητα είναι οι χρυσοκάνθαροι του πλανήτη… Οι δημιουργοί της κλιματικής βαρβαρότητας έρχονται τώρα με το φωτοστέφανο του… φιλάνθρωπου και σωτήρα!

1821: Όταν η Εκκλησία αποκαλούσε τον Σουλτάνο ελευθερωτή!

 Ο μητροπολίτης Άρτας Ιγνάτιος Α θεωρείται ότι είναι ο υπεύθυνος για την σφαγή των Πρεβεζάνων -φίλων των Γάλλων δημοκρατικών- στη Σαλαώρα από τον Αλή πασά. Κάποιοι θεωρούν ότι ο δεσπότης εξαπατήθηκε από τον Αλή. Πιο σωστό ιστορικά είναι το επιχείρημα σύμφωνα με το οποίο ο μητροπολίτης Άρτας υπηρετούσε την πολιτική του Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως.

Ο ευνοϊκά διακείμενος προς τον Ιγνάτιο, ιστορικός Εμμαν. Γ. Πρωτοψάλτης αναφέρει στην μονογραφία του για τον μητροπολίτη Άρτας ότι ότι ο Πατριάχης Γρηγόριος Ε με εγκύκλιό του τον Σεπτέμβριο του 1798 «ηυλόγει πάσαν σύμπραξιν μετά Ρωσοτούρκων» προκειμένου να εκδιωχθούν οι Γάλλοι δημοκρατικοί, που είχαν καταργήσει τους τίτλους των ευγενών στα Επτάνησα και κήρυσσαν την αθεΐα. Οι Γάλλοι παρουσιάζονταν στην εγκύκλιο ως όργανα του διαβόλου, «οι δε Ρώσοι και Τούρκοι ως ελευθερωταί, ερχόμενοι δια των στόλων των ν’ αποδώσωσιν εις τους κατοίκους των νήσων την ειρήνην, την αυτονομίαν και την ευημερίαν, υπό την προστασίαν των δύο συμμάχων αυτοκρατόρων».

Με δεύτερη εγκύκλιό του, την ίδια χρονική περίοδο, ο Πατριάρχης καλεί τους Επτανήσιους να εξεγερθούν «κατά των αθέων Φραντζέζων» και να συνενωθούν μετά των Ρωσοτουρκικών δυνάμεων «προς παντελή κατατρόπωσιν και αφορισμόν των αντιθέων Γάλλων». Συμβουλεύει στη συνέχεια «τους Ιονίους, μετά την κατατρόπωσιν των Γάλλων, να προσφέρουν υποταγήν εις τον Σουλτάνον εξασφαλίζοντες αυτονομίαν και ελευθερίαν…»!  

Πρωταρχικός αντίπαλος συνεπώς ήταν οι Γάλλοι. Ενώ ο Σουλτάνος ήταν ελευθερωτής! Οι Γάλλοι που είχαν καταλάβει τα Επτάνησα δεν ανέτρεψαν μόνο «τα δικαιώματα και τους τίτλους των ευγενών», κατάργησαν και τις θρησκευτικές πεποιθήσεις, επιζητώντας «να καθιερώσουν νέας ιδέας και νέα ήθη κατά το πνεύμα της Γαλλικής επαναστάσεως», γράφει ο Γρηγόριος. Ο Πατριάρχης, μάλιστα, εξέδωσε την «Χριστιανικήν Απολογίαν», την οποία απέστειλε σε όλους τους μητροπολίτες, καλώντας τους να προστατέψουν το «ποίμνιό» τους από «την φθοροποιόν νεωστί αναφανείσαν λύμην(σ.σ. συμφορά)»!

Η συμμαχία, συνεπώς, του μητροπολίτη Άρτας Ιγνάτιου Α με τον Αλή πασά και οι συνέπειές της (εκδίωξη Γάλλων, σφαγή Πρεβεζάνων, επίθεση κατά των Σουλιωτών κ.ά.) ήταν πάντα στο πλαίσιο των πατριαρχικών εντολών, όπου η συμφορά ήταν οι Γάλλοι δημοκρατικοί, ενώ ο Σουλτάνος ήταν ελευθερωτής!

Όταν, συνεπώς, ο ανώνυμος συγγραφέας της «Ελληνικής Νομαρχίας» γράφει ότι «Ο Άρτης (Ιγνάτιος) ηπάτησε και επρόδωσε τους ήρωας Σουλιώτας…»(Ο Ιγνάτιος με εγκύκλιό του απειλούσε με αφορισμό όποιον βοηθήσει τους Σουλιώτες), ή ότι «ο Άρτης, ο Γρεβενών και ο Ιωαννίνων είναι οι πρώτοι προδόται του τυράννου…», παραβλέπει ότι αυτό δεν ήταν η ατομική συμπεριφορά «προδοτών» μητροπολιτών, αλλά η κατευθυντήρια γραμμή του Πατριαρχείου.

Κατά τα άλλα, η σύνδεση των μητροπολιτών με την αυλή του Αλή πασά ήταν ισχυρότατη. Ο σοβαρός υποστηρικτής του Ιγνάτιου, ο Εμμαν. Γ. Πρωτοψάλτης, παραθέτει μια σειρά από μαρτυρίες σύμφωνα με τις οποίες οι τρεις μητροπολίτες ήταν «ασελγείς, άσωτοι εις το άκρον, μοιχοί, πόρνοι και αρσενοκοίται φανεροί»(Ελληνική Νομαρχία). Ο Γερμανός περιηγητής Bartholdy γράφει για το ταξίδι το 1803 στην Ελλάδα: «Κατά την παραμονήν μου εις Ιωάννινα παρέστη εν των οίκω του πρωτοτόκου υιού του Αλή, Μουχτάρ πασά, εις οργιώδη συναναστροφήν, της οποίας μετείχεν ο αρχιεπίσκοπος Άρτης Ιγνάτιος, όστις απολαύει μεγάλης ευνοίας παρ’ όλη τη οικογενεία των πριγκίπων τούτων»(σ.σ. Λέγεται ότι ο Μουχτάρ ειδοποίησε τον Ιγνάτιο ότι ο πατέρας του, Αλή πασάς, θέλει να τον σκοτώσει). Ο Άγγλος στρατιωτικός και περιηγητής William Leake, που συνάντησε τον Ιγνάτιο στην Άρτα τον Ιούνιο του 1805, τον χαρακτηρίζει ιεράρχη «μεγάλης επιβολής», αλλά «διεφθαρμένον» και ο οποίος «εκτελεί τας απανθρώπους διαταγάς ενός εγωιστού και άνευ ηθικών αρχών Τυράννου». Περιγράφει μάλιστα την μητρόπολη όπου κατοικεί ο Ιγνάτιος ως «κατοικία πλούσιου αγά».     

Είναι αλήθεια ότι ο Αλή πασάς θέλησε στη συνέχεια να σκοτώσει τον Ιγνάτιο, ο οποίος κατέφυγε στην Κέρκυρα μετά την ειδοποίηση του Μουχτάρ. Αλλά και στην Κέρκυρα έστειλε ο Αλή πασάς να τον δολοφονήσουν. Το ίδιο έκανε αργότερα και στην Πίζα, όπου έστειλε κάποιον ονόματι Γενοβέζο. 

Ο Ιγνάτιος πέθανε ξαφνικά το 1828 από άγνωστη ασθένεια και αιμορραγίες. Περίεργος θάνατος. Τη στιγμή μάλιστα που ετοιμαζόταν να επιστρέψει στην Ελλάδα, όπου ήδη βρίσκονταν ο φίλος και συνεργάτης του Ι. Καποδίστριας, ο οποίος λίγο αργότερα δολοφονήθηκε.   

Όμως ο «κύκλος της Πίζας» είναι μια σημαντική αλλά άγνωστη ιστορία της ελληνικής επανάστασης, στην οποία ο Ιγνάτιος κατέχει πρωταγωνιστικό ρόλο. Η σημασία του είναι ίσης σημασίας για την ελληνική επανάσταση με αυτή της Φιλικής Εταιρίας. Έχει, μάλιστα, ενδιαφέρον η παράλληλη σχέση, οι συνδέσεις αλλά και οι αντιπαραθέσεις της Φιλικής Εταιρείας με τον «κύκλο της Πίζας», καθώς και η αντανάκλαση αυτών των αντιθέσεων στο εσωτερικό του νεοσύστατου κράτους…

Συνεχίζεται

Ο Αλή πασάς, ο Ιγνάτιος Α και η σφαγή στη Σαλαώρα

 Η παρουσία του Ιγνάτιου, μητροπολίτη Άρτας, στο πλευρό του Αλή πασά είναι ιστορικά αναμφισβήτητη. Εντοπίζεται κατά τα τέλη Σεπτεμβρίου ή αρχές Οκτωβρίου 1798 στη διάρκεια της εκστρατείας του Αλή πασά κατά των γαλλικών δημοκρατικών δυνάμεων,  που κατείχαν τον εδαφικό θύλακα Πάργας-Πρέβεζας-Βόνιτσας.

Στις 6 Οκτωβρίου 1798, στρατιωτικό σώμα του Αλή πασά καταλαμβάνει το Βουθρωτό, το οποίο η γαλλική φρουρά του, υπό τον στρατηγό Chabot υπερασπίσθηκε σθεναρά, αλλά τελικά το εγκατέλειψε, αφού κατέστρεψε κάποια οχυρωματικά έργα για να δυσκολέψει την εγκατάσταση και σταθεροποίηση των δυνάμεων του Αλή πασά. Οι Γάλλοι επικέντρωσαν την αμυντική τους προσπάθεια στην Πρέβεζα και την αρχαία Νικόπολη, όπου αναγέρθηκαν οχυρωματικά έργα και προωθήθηκε μια δύναμη 700 ανδρών για να εμποδίσει τον Αλή πασά. Τη δύναμη αυτή την αποτελούσαν 440 Γάλλοι, 60 Σουλιώτες υπό τον παλαιό αρματολό Χριστάκη Καλόγερο, ο οποίos στη συνέχεια για άγνωστο λόγο εγκατέλειψε τη θέση του, και 200 Πρεβεζάνοι της τοπικής πολιτοφυλακής που τελούσε υπό τις διαταγές του υποστράτηγου La Salcete. Ο Αλή πασάς επικεφαλής επίλεκτων δυνάμεων είχε στήσει το στρατηγείο του στο χωριό Λούρος, απ' όπου διηύθυνε την επίθεση κατά του γαλλικού οχυρού της Νικόπολης. Ο Χριστόφορος Περραιβός μιλάει για 4.000 «πεζικόν και καβαλαρίαν».  

Μετά τη μάχη στην Νικόπολη, ακολούθησε η Πρέβεζα και η σφαγή των αμυνομένων, την οποία ακολούθησε στη συνέχεια η σφαγή των κατοίκων. Η πόλη παραδόθηκε στις φλόγες. Μία ομάδα πολιτοφυλάκων και άλλων γαλλόφιλων κατοίκων της Πρέβεζας είχαν καταφύγει απέναντι στο Άκτιο (Πούντα) για να σωθούν. Με εντολή του Αλή πασά στις 13 Οκτωβρίου 1798, ο Ιγνάτιος πηγαίνει στη Βόνιτσα για να πείσει τους κατοίκους και τους φυγάδες Πρεβεζάνους να εγκαταλείψουν τους Γάλλους και να συμμαχήσουν με τον Αλή πασά, κάτι που κατά τον Χριστόφορο Περραιβό έγινε χωρίς δυσκολία. Οι λίγοι Γάλλοι της Βόνιτσας αποχώρησαν χωρίς αντίσταση, ενώ η πόλη δήλωσε υποταγή στον Αλή πασά. Κατά την επιστροφή του ο Ιγνάτιος συναντά τους παραπάνω Πρεβεζάνους, που προσέρχονται και τον παρακαλούν να τους βοηθήσει. Ο Περραιβός που αναφέρει το συμβάν συνεχίζει: «Αυτός [ο Ιγνάτιος] τους δέχθηκε, λέγοντάς τους να έλθουν μαζί του, και θέλει ζητήση την συγχώρησιν από τον πασά- αυτόν τον λόγον ακούσας ένας Τούρκος, οπού ήταν μαζί του, τω είπεν, ότι να μη τους παρρουσιάση· επειδή ήτον το ίδιον σαν να τους επήγαινεν εις το μακελλείον· παρήκουσεν όμως τους  λόγους του Τούρκου, όθεν ο μεν Τούρκος σπλαχνισθείς αυτούς και λαβών εις το πλοίον του óσους εχώρει τους επέρασεν εις την αντίκρυ μεγάλην ξηράν και τους είπε να φύγουν από πρόσωπον του πασιά, ο δε Ιγνάτιος λαβών τους εναπολειφθέντας τους επρόσφερεν εις τον φίλον του ως δώρα, ο οποίος τη δευτέρα ημέρα εξανάβαψε την γη από τα αθώα αυτών αίματα.»

 Ο Πουκεβίλ δίνει μια αρκετά αποκλίνουσα παραλλαγή, επιβαρυντική επίσης για τον Ιγνάτιο. Κατά τον Πουκεβίλ, ο oπoίos αποσιωπά την αποστολή του Ιγνάτιου στη Βόνιτσα, ο Αλή πασάς έστειλε στις 13 Οκτωβρίου τον Δεσπότη της Άρτας στους συγκεντρωμένους στην Πούντα (Άκτιο) φυγάδες της Πρέβεζας, με την υπόσχεση συγχώρεσης αν ξαναγύριζαν στην πόλη τους. Ο Ιγνάτιος φαίνεται, κατά τον Πουκεβίλ πάντοτε, να πείσθηκε από την υπόσχεση του Αλή πασά και στη συνέχεια έπεισε και τους φυγάδες τους οποίους οδήγησε στη Σαλαώρα, σημείο που είχε εγκατασταθεί ο Αλής κατά τις δύο κρίσιμες ημέρες (13 και 14 Οκτωβρίου), δηλαδή μεταξύ της εισόδου του Μουχτάρ στην Πρέβεζα - 12 Οκτωβρίου- και την είσοδο του ίδιου του Αλή πασά στις 14 Οκτωβρίου. Εκεί, στη Σαλαώρα, στις 13 Οκτωβρίου 1798 γράφεται το δεύτερο μέρος της καταστροφής της Πρέβεζας. Ο Αλή πασάς αθετεί την υποτιθέμενη συμφωνία με τον Ιγνάτιο και κατ' επέκταση με τους παραδοθέντες Πρεβεζάνους, τους οποίους και αποκεφαλίζει. Τα θύματα της αποτρόπαιας πράξης ανέρχονται σε 200 ενήλικους άνδρες που αποκεφαλίστηκαν και σε 500 γυναίκες και παιδιά που εξανδραποδίστηκαν. Ο Περραιβός μιλάει για άστοχη ενέργεια του Ιγνάτιου και ο Πουκεβίλ για εξαπάτηση του Δεσπότη από τον Αλή πασά. Το νόημα και τα όρια της συμμετοχής του, οι προθέσεις και οι συνθήκες της εξαπάτησής του από τον εμπόλεμο Αλή κ.ά., δεν θα πάψουν να έρχονται στην επιφάνεια κάθε φορά που θα γίνεται λόγος για τα συμβάντα και για το πρόσωπο του. Για πολλούς, ο πολιτικός και ιδεολογικός αντιγαλλισμός του Ιγνάτιου είναι συναφής με την αντιπαλότητα του Οικουμενικού Πατριαρχείου εναντίον των άθεων, δημοκρατικών Γάλλων και ταυτίζεται με τα οθωμανικά συμφέροντα στην περιοχή…

*Θυμίζουμε ότι με τη συνθήκη του Καμποφόρμιο (Οκτ. 1797) και τα Επτάνησα πέραασαν στην κυριαρχία των δημοκρατικών Γάλλων, που καταργούν τα προνόμια των ευγενών. Αυτοί, φοβούμενοι για την απώλεια των περιουσιών τους και συμμαχώντας με τον κλήρο, υπονομεύουν τη γαλλική εξουσία. Μεταξύ Οκτωβρίου 1798-Μαρτίου 1799 τα ρωσο-τουρκικά στρατεύματα καταλαμβάνουν τα Επτάνησα και αποκαθιστούν τους ευγενείς.