ΓΙΩΡΓΟΣ Χ. ΠΑΠΑΣΩΤΗΡΙΟΥ

Ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης στα αθηναϊκά του διηγήματα περιγράφει «το βίο των παραριγμένων(σ.σ. των αποκλεισμένων, των «κάτω») της κοινωνίας του Άστεως». Ειδικά στο διήγημα «Χωρίς Στεφάνι» σημειώνει ότι «Εις τας Αθήνας, ως γνωστόν, η πρώτη Ανάστασις είναι για τις κυράδες, η δευτέρα(σ.σ. Κυριακή απόγευμα) για τις δούλες… (Η Χριστίνα η δασκάλα) δεν ήθελεν ή δεν ημπορούσε να έρχεται εις επαφήν με τας κυρίας, και υπεβιβάζετο εις την τάξιν των υπηρετριών». Στο ίδιο διήγημα αναφέρονται «Δύο ή τρεις νεαραί μητέρες της κατωτέρας τάξεως του λαού». Είναι προφανές ότι η ταξική διαστρωμάτωση και οι απόκληροι(παραριγμένοι) είναι εδώ εν έτει 1896 και η Εκκλησία αναπαράγει την κοινωνική διαίρεση, παραχωρώντας τη «βασιλεία των Ουρανών» στους έχοντες, στους "Πάνω", αυτούς οι οποίοι στο αρχικό χριστιανικό κήρυγμα δεν είχαν καμία θέση εκεί! Οι «Πάνω» έχουν έρθει στην Ελλάδα από τις παροικίες του εξωτερικού και κουβαλούν στη σκευή τους την εκεί θέση τους στις κοινωνικές τους διαστρωματώσεις: «...

Σκότωσε την κόρη του με χέρια που κινούσε ένα απίστευτο μίσος. Γιατί, λέει, είχε ερωτική σχέση με έναν ξένο, μ’ έναν Αφγανό. Ποιος αλήθεια θρέφει αυτή την αγριότητα; Ποιες θεσμικές βρύσες ποτίζουν αυτόν τον ρατσισμό που μετατρέπει τις ψυχές σε μηχανές που ξερνούν θάνατο; Οι ερωτήσεις είναι ρητορικές. Ο ρατσισμός και ο φασισμός δεν είναι πλέον μόνο πολιτικός είναι και κοινωνικός. Έχουν διαποτίσει τις οικογένειες, τις σχέσεις, τις συναναστροφές. Στην Κέρκυρα ο έρωτας για έναν ξένο τιμωρήθηκε με θάνατο, στον Πειραιά ένα σκούντημα απαντήθηκε με δυο σφαίρες στην καρδιά. Κάποιοι θεωρούν ότι εδώ είχαμε πάλι μια «γυναικοκτονία». Θα πω ότι εν προκειμένω είχαμε διεμφυλική και φυλετική βία συγχρόνως, αλλά και μία άλλη αντίληψη για τον ίδιο τον έρωτα. Στο Εγκώμιο του έρωτα ο Μπαντιού επισημαίνει ότι ο έρωτας απειλείται από τη φιλελεύθερη (συντηρητική) λογική της εμπορευματοποίησης και του μηδενικού ρίσκου, από μια λογική που θεωρεί ως κινητήρια δύναμη της ζωής το ατομικό συμφέρον, τη...