Στα άκρα ο εμπορικός πόλεμος ΗΠΑ-Κίνας

 

[ ARTI news / Κόσμος / 09.04.25 ]

---

Ο Ντόναλντ Τραμπ αύξησε κατά 104% τους δασμούς για τα κινεζικά προϊόντα. Ο Σι (Κίνα) απάντησε με 84%. Ο εμπορικός πόλεμος είναι αμείλικτος και σ’ αυτό το μπρα-ντε-φερ των δύο μεγαλύτερων οικονομιών του κόσμου το θέμα σύμφωνα με τους ειδικούς είναι ποιος θα αντέξει περισσότερο.

"Αυτό που βλέπουμε είναι ένα παιχνίδι για το ποιος μπορεί να αντέξει περισσότερο «πόνο». Έχουμε σταματήσει να μιλάμε για οποιαδήποτε αίσθηση κέρδους", δήλωσε στο πρόγραμμα Newshour του BBC η Mary Lovely, εμπορική εμπειρογνώμονας ΗΠΑ-Κίνας στο Ινστιτούτο Peterson στην Ουάσιγκτον DC.

Παρά την επιβράδυνση της οικονομίας της, η Κίνα μπορεί «πολύ καλά να υπομείνει τον πόνο για να αποφύγει τη συνθηκολόγηση στην αμερικανική επιθετικότητα», πρόσθεσε.

Αλλά δεν είναι μόνο η Κίνα που θα αισθανθεί τον αντίκτυπο της πολιτικής Τραμπ. Σύμφωνα με το γραφείο Εμπορικού Αντιπροσώπου των ΗΠΑ, οι ΗΠΑ εισήγαγαν αγαθά αξίας 438 δισεκατομμυρίων δολαρίων από την Κίνα το 2024, με τις εξαγωγές των ΗΠΑ στην Κίνα να εκτιμώνται σε 143 δισεκατομμύρια δολάρια, αφήνοντας εμπορικό έλλειμμα 295 δισεκατομμυρίων δολαρίων.

Και δεν είναι σαφές πώς οι ΗΠΑ θα βρουν εναλλακτική προμήθεια για τα κινεζικά προϊόντα σε τόσο σύντομο χρονικό διάστημα.

Εκτός από τους φόρους στα φυσικά αγαθά, «οι δύο χώρες συνδέονται οικονομικά και με πολλούς άλλους τρόπους - υπάρχει τεράστιος όγκος επενδύσεων και από τις δύο πλευρές, πολλές ροές ψηφιακού εμπορίου και δεδομένων», λέει η Deborah Elms, Επικεφαλής Εμπορικής Πολιτικής στο Ίδρυμα Hinrich στη Σιγκαπούρη.

Πού θα πάνε οι κινεζικές εξαγωγές που έχουν κλείσει από την αγορά των ΗΠΑ;

Θα καταλήξουν σε άλλες αγορές, όπως αυτές της Νοτιοανατολικής Ασίας, λένε οι ειδικοί.

Σε αντίθεση με τον εμπορικό πόλεμο με την Κίνα κατά την πρώτη θητεία του Τραμπ, που αφορούσε τις διαπραγματεύσεις με το Πεκίνο, «δεν είναι σαφές τι είναι το κίνητρο αυτών των δασμών και είναι πολύ δύσκολο να προβλεφθεί πού μπορεί να πάνε τα πράγματα τώρα», λέει ο Roland Rajah, επικεφαλής οικονομολόγος στο Ινστιτούτο Lowy.

Η Κίνα έχει μια «ευρεία εργαλειοθήκη» για αντίποινα, προσθέτει, όπως η περαιτέρω υποτίμηση του νομίσματός της ή η πίεση των αμερικανικών επιχειρήσεων που έχουν εργοστάσια στην Κίνα.

Ορισμένοι ειδικοί πιστεύουν ότι οι ΗΠΑ και η Κίνα ενδέχεται να προχωρήσουν  σε ιδιωτικές συνομιλίες. Ο Τραμπ δεν έχει μιλήσει ακόμη με τον Σι από τότε που επέστρεψε στον Λευκό Οίκο, αν και το Πεκίνο έχει επανειλημμένα σηματοδοτήσει την προθυμία του να συνομιλήσει.

Άλλοι είναι λιγότερο αισιόδοξοι.

Η Elms είναι δύσπιστη ως προς την πεποίθηση του Τραμπ ότι η αγορά των ΗΠΑ είναι τόσο ισχυρή που η Κίνα ή οποιαδήποτε χώρα θα λυγίσει τελικά. "Πώς θα τελειώσει αυτό; Κανείς δεν ξέρει", λέει. "Ανησυχώ πραγματικά για την ταχύτητα και την κλιμάκωση. Το μέλλον είναι πολύ πιο δύσκολο και οι κίνδυνοι είναι τόσο μεγάλοι".

 

Πληροφορίες από το www.bbc.com/news/articles/ckg51yw700lo

DADT, ή οι σχέσεις περιορισμένης δέσμευσης

 

[ Γιώργος X. Παπασωτηρίου / Ελλάδα / 09.04.25 ]

---

DADT είναι το ακρωνύμιο του don’t ask don’t tell, που περιγράφει τις σχέσεις περιορισμένης δέσμευσης. Αυτή είναι η νέα τάση στις ερωτικές σχέσεις! Και όπως εξηγεί ο Σ. Μπάουμαν* οφείλεται στο γεγονός ότι ο κυρίαρχος καταναλωτικός πολιτισμός αντιμετωπίζει «τις άλλες ανθρώπινες υπάρξεις ως καταναλωτικά αντικείμενα» και μας ωθεί «να τις κρίνουμε, όπως τα αντικείμενα, ανάλογα με την ικανοποίηση που μπορούν να προσφέρουν»! Γι’ αυτό ο καθένας αυτοπροωθείται ως "εικόνα-προϊόν", που έχει αξία, οι σχέσεις του είναι χρησιμοθηρικές και ο ένας μετασχηματίζεται σε όργανο για την ικανοποίηση των αναγκών του άλλου, οι οποίες «καλύπτονται» ή «δεν καλύπτονται».

Η μη δέσμευση στις ερωτικές σχέσεις αντιστοιχεί στη μειωμένη κοινωνικότητα, στη μη μακροπρόθεσμη δέσμευση σε συναισθήματα, πίστεις, πολιτικές, στη μη σταθερή και ουσιώδη δέσμευση σε συλλογικότητες και συνδικάτα. Αλλά πώς να υπάρχει σταθερή σχέση όταν  οι εργαζόμενοι πηγαίνουν από δουλειά σε δουλειά, αλλάζοντας διαρκώς επαγγέλματα, όταν δεν υπάρχει μία ενιαία αίσθηση ταυτότητας ούτε η δυνατότητα βιοαφήγησης, κανένα μακροπρόθεσμο Εγώ, κανένας εαυτός;

Σήμερα, οι νέοι και οι νέες αιωρούνται συχνά μεταξύ της ανάγκης για αγάπη και της επιθυμίας για ανεξαρτησία, γράφει η ψυχίατρος Hiriyoyen**.

Τα νέα ζευγάρια είναι σήμερα πιο επικεντρωμένα στην αυτονομία τους. Οι νέες γυναίκες τολμούν πλέον να εκδηλωθούν και οι νέοι άντρες αποδέχονται (όχι εύκολα) να μοιραστούν τα καθήκοντα και τη φροντίδα των παιδιών. Βρισκόμαστε ωστόσο απέναντι σε ένα παράδοξο: Από τη μία πλευρά, η ζωή εις «διπλούν» (ως ζεύγος) φαίνεται ότι είναι ένα καταφύγιο απέναντι στη σκληρότητα του κόσμου, από την άλλη πλευρά, όμως, το διαζύγιο έχει καταστεί μπανάλ και συμβαίνει πολύ πιο συχνά απ’ ότι παλιότερα. Δεσμευόμαστε αλλά για μία ορισμένη διάρκεια. Εάν ο άλλος μας ικανοποιεί, ανανεώνουμε τη δέσμευση, αλλά όταν δεν μας ικανοποιεί, απομακρυνόμαστε τάχιστα. Τα ζευγάρια εξυπηρετούνται από τον/την παρτενέρ όπως από ένα «αντικείμενο» που το «πετάμε» όταν δεν ανταποκρίνεται στις προσδοκίες. Η προσωπική ζωή όπως και η επαγγελματική γίνονται αποσπασματικές. Αυτό που μοιάζει να είναι μια αληθινή συνάντηση, είναι μια συνάντηση ποσοτικοποιημένων ωφελειών, είναι η συνάντηση δύο προσώπων κρυμμένων πίσω από τις μάσκες κοινωνικών κανόνων, δύο νάρκισσων, που βλέπουν τους άλλους ωφελιμιστικά. Είναι ανίκανοι να αγαπήσουν και να σεβαστούν τους άλλους γι' αυτό που είναι, γιατί ο βασικός λόγος της σχέσης τους είναι αυτή να ανεβάσει την προσωπική τους εικόνα (αξία) ή «να περάσουν καλά». Ο Νάρκισσος δεν αποδέχεται τη δέσμευση που θα τον ενέπλεκε σε μία ορισμένη εξάρτηση και συνεπώς σε κατάσταση αδυναμίας. Και επειδή τα παιδιά συνιστούν ένα είδος εξάρτησης, αποφεύγονται. Ο Καταναλωτισμός, η ωφελιμιστική κουλτούρα και η πραγμοποίηση του άλλου είναι επί της ουσίας οι βασικές αιτίες του δημογραφικού προβλήματος.

Η αγάπη στο παρόν καταναλωτικό πολιτισμικό σύστημα είναι εμπορική ανταλλαγή αναγκών, μία εταιρεία περιορισμένης δέσμευσης που θα προσπορίσει κέρδη στους εταίρους, μία σύμβαση μεταξύ δύο ναρκισσιστών. Αλλά η πραγματική αγάπη, όπως σημειώνει ο Alain Badiou: «Είναι μια κατασκευή που αναγκάζει τους συμμετέχοντες να ξεπεράσουν τον ναρκισσισμό. Για να διαρκέσει η αγάπη κάποιος πρέπει να επανεφεύρει τον εαυτό του... Απαιτεί δουλειά... Η αγάπη είναι τόσο συνάντηση όσο και κατασκευή. Είναι ένα σχέδιο συν-κατασκευής. Είναι η γέννηση της συν-δυνατότητας.  Είναι μια διαδικασία αλήθειας». Ένα πράγμα που ο Πλάτωνας είδε σωστά, λέει ο Badiou, ήταν ότι θεώρησε την αγάπη ως εμπειρία αλήθειας. Η αγάπη ανάγεται σε μια διαφορετική εμπειρία αλήθειας, δηλαδή στην αλήθεια ενός κόσμου που βιώνεται «από τη σκοπιά των δύο παρά του ενός». Για τον Badiou, η αγάπη είναι μια διαρκής αναζήτηση της αλήθειας. Αυτή η αναζήτηση αρχίζει με την τυχαία συνάντηση, ένα γεγονός που αλλάζει για πάντα τα δύο άτομα, είναι η διαρκής επανεφεύρεση της ζωής (δύο ζωές γίνονται μια ζωή που είναι ακόμα δύο ζωές).

Οι σχέσεις μπορεί να λήξουν, αλλά η αγάπη που μοιραστήκαμε με ένα άτομο θα διαρκέσει για πάντα, λέει ο Μπαντιού. Η αγάπη, ωστόσο, είναι μια πολύ βίαιη, οδυνηρή και αγωνιώδης διαδικασία. Δεν είναι συνώνυμη της ειρήνης. Ο εγωισμός είναι ο πραγματικός εχθρός της, ενώ αντίθετα, πρώτη προϋπόθεση για την υψηλότερη μορφή της αριστοτελικής αγάπης είναι η αγάπη του εαυτού. Χωρίς εγωιστική βάση, κανείς δεν μπορεί να επεκτείνει τη συμπάθεια και την αγάπη προς τους άλλους, λέει ο Αριστοτέλης. Δηλαδή, μόνο αν σας αρέσει ο εαυτός σας και αισθάνεστε ασφαλείς στον εαυτό σας, θα έχετε πολλή αγάπη για να δώσετε στους άλλους.

Ως διαδικασία αλήθειας ο έρωτας βρίσκεται κοντά στην πολιτική. «Η ερωτική ευτυχία», λέει ο Μπαντιού, «είναι η απόδειξη πως ο χρόνος μπορεί να φιλοξενήσει την αιωνιότητα. Μια τέτοια απόδειξη είναι ο πολιτικός ενθουσιασμός όταν συμμετέχουμε σε μια επαναστατική δράση». Και στον έρωτα και στην πολιτική έχουμε επίσης συμβάντα, διακηρύξεις, πίστη. Αν ο έρωτας είναι η κατασκευή των Δύο, «η πολιτική δράση καθιστά αλήθεια αυτό για το οποίο είναι ικανό το Συλλογικό. Παραδείγματος χάρη είναι ικανό για ισότητα. Είναι ικανό να ενσωματώσει το ετερογενές. Να σκεφτεί πως δεν υπάρχει ένας μόνο κόσμος».

Ο Έριχ  Φρομ**** έγραφε: «Η αγάπη είναι η μόνη ικανοποιητική απάντηση στο πρόβλημα της ανθρώπινης ύπαρξης». Είναι πρωτίστως τέχνη: «Η αγάπη είναι μια τέχνη, ακριβώς όπως μια τέχνη είναι και η ίδια η ζωή. Αν θέλουμε να μάθουμε πώς ν' αγαπάμε, πρέπει να προχωρήσουμε με τον ίδιο τρόπο που προχωρούμε όταν θέλουμε να μάθουμε μια οποιαδήποτε άλλη τέχνη. Αν πραγματικά αγαπώ έναν άνθρωπο, αγαπώ όλους τους ανθρώπους, αγαπώ τον κόσμο, αγαπώ τη ζωή. Αν μπορώ να πω σε κάποιον άλλον «σ’ αγαπώ», πρέπει να είμαι ικανός να πω «αγαπώ σε σένα όλους, αγαπώ μέσα από σένα όλο τον κόσμο, αγαπώ σε σένα και τον εαυτό μου...».  

Εν κατακλείδι, όπως λέει ο Μπαντιού, η αγάπη είναι παράλληλα κι ένα πολιτικό γεγονός. Η αγάπη μπορεί να είναι ένα σημείο αντίστασης απέναντι στην καπιταλιστική παγκόσμια τάξη γιατί ο καπιταλισμός θέλει να επικεντρωθούμε ναρκισσιστικά στον εαυτό μας με τρόπο που να είναι παντελώς ασύμβατος με την αγάπη. 

* Hiriyoyen, Les Narcisse

** Σ. Μπάουμαν, Ρευστοί καιροί

*** Αλέν Μπαντιού, Έρωτας και επανάσταση, artinews.gr

**** Έριχ Φρομ, Η Τέχνη της Αγάπης, εκδ. Μπουκουμάνης, Αθήνα 1978

Τι συνδέει Μαρινέτι-Ζούκεμπεργκ-Μασκ-Τραμπ και τα Τέμπη;

 

[ Γιώργος X. Παπασωτηρίου / Κόσμος / 08.04.25 ]

---

Ποιο κοινό σημείο έχουν ο Ζούκεμπεργκ, ο Μασκ, αυτός που είπε ότι "Η τραγωδία των Τεμπών θα κάνει καλύτερους τους σιδηρόδρομους", η συγκρουσιακή πολιτική του Τραμπ και ο Μαρινέτι που μίλησε πρώτος για τον «φουτουρισμό»;

Η λέξη «φουτουρισμός», διαβάζω σε άρθρο του newscientist.com*, γεννήθηκε από ένα τροχαίο. Αυτό είπε ο ποιητής Filippo Tommaso Marinetti το 1909, όταν επινόησε τον όρο σε ένα άρθρο για τη γαλλική εφημερίδα Le Figaro. Σύμφωνα με την αφήγησή του, ο ίδιος και μερικοί φίλοι είχαν περάσει μια άγρια ​​νύχτα πίνοντας και μαλώνοντας για την τέχνη όταν αποφάσισαν να μπουν στο Fiat του 1908 του Μαρινέτι. Τρέχοντας στο δρόμο, βλέποντας μπροστά του δύο ποδηλάτες και προσπαθώντας να τους αποφύγει, ο Μαρινέτι έχασε τον έλεγχο του αυτοκινήτου που έπεσε μέσα σε ένα χαντάκι.

Στο άρθρο του, το οποίο ονόμασε «The Futurist Manifesto», ο Μαρινέτι ισχυρίστηκε ότι η συντριβή ήταν διασκεδαστική!

Βέβαια, μόνο ένας τύφλα στο μεθύσι θα μπορούσε να το πει αυτό και να εκφράσει ποιητικά τη συγκίνηση του και να νιώσει υπέροχα καθώς το μηχάνημα «εκτοξεύθηκε με ιλιγγιώδη ταχύτητα κατά μήκος της πίστας της τροχιάς [της Γης]»! Μόνο ένας μαστουρωμένος θα μπορούσε να θεωρήσει ιλιγγιώδη την ταχύτητα ενός Fiat του 1908 καθώς σε αυτή είχε σίγουρα προστεθεί και η ταχύτητα με την οποία γύριζε το κεφάλι του από τη ζάλη των ποτών! Η χαρά για τη βίαιη καταστροφή του αυτοκινήτου ήταν η ουσία του κινήματος του φουτουρισμού.

Ο Μαρινέτι υποστήριξε ότι ένας πραγματικά «σύγχρονος άνθρωπος» έπρεπε να αγκαλιάσει την επιθετικότητα και να «δοξάσει τον πόλεμο – τον ​​μοναδικό εξυγιαντή του κόσμου», καθώς και τον «μιλιταρισμό, τον πατριωτισμό» και την πλήρη καταστροφή του πολιτισμού. Ο πόλεμος ήταν ο μόνος τρόπος για να εξαφανισθεί η «όζουσα καρκινοπάθεια» της ιστορίας, προκειμένου να υποδεχτούμε τις τεχνολογίες του αύριο. Οι απόψεις αυτές οδήγησαν τον Μαρινέτι κατευθείαν στον φασισμό. Έτσι μια δεκαετία αργότερα, έγραψε ένα άλλο άρθρο, το «The Fascist Manifesto». Αυτό το έργο ήταν που ενέπνευσε τον Μπενίτο Μουσολίνι.

Το έργο του Μαρινέτι εξακολουθεί να επηρεάζει και σήμερα, ιδιαίτερα την (ακρο)δεξιά. Οι δισεκατομμυριούχοι της Silicon Valley χρησιμοποιούν συχνά το φουτουριστικό μανιφέστο του Μαρινέτι στη ρητορική τους. Ο επιχειρηματίας Marc Andreessen αναφέρει τον Μαρινέτι στο πολυδιαβασμένο «Techno-Optimist Manifesto», όπου υποστηρίζει ότι η απεριόριστη τεχνολογική ανάπτυξη είναι ο μόνος δρόμος για ένα καλύτερο αύριο.

Αλλά ο Μαρινέτι δεν ενδιαφερόταν αποκλειστικά για την τεχνολογία. Τον ενδιέφερε περισσότερο από το αυτοκίνητο το τρακάρισμα! Για αυτόν, η τεχνολογία είναι συνδεδεμένη με τον πόλεμο, ο οποίος αφού καταστρέψει τα πάντα στο πέρασμά του, θα ανοίξει το δρόμο στο νέο. Το φουτουριστικό του μανιφέστο προέβλεψε το στρατιωτικό-βιομηχανικό σύμπλεγμα της περιόδου του Ψυχρού Πολέμου, καθώς και τις σημερινές αμυντικές βιομηχανίες υψηλής τεχνολογίας.

Γιατί οι φουτουριστές θεώρησαν ότι οι εξελιγμένες πολεμικές μηχανές αντιπροσώπευαν την πρόοδο; Όπως σημειώνει το άρθρο στο newscientist.com, η ίδια η ζωή του Μαρινέτι προσφέρει μια εξήγηση. Ο Μαρινέτι πέρασε όλη του την παιδική ηλικία στην Αίγυπτο, όπου ο πατέρας του ήταν δικηγόρος και συνεργάζονταν με ευρωπαϊκές αποικιακές εταιρείες προκειμένου να «εκσυγχρονίσει» τη χώρα.

Η πρώτη σχέση, λοιπόν, του Μαρινέτι με τη φουτουριστική κοινωνική αλλαγή ήταν συνδεδεμένη με την αποικιοκρατία, ένα σύστημα οικονομικής ανάπτυξης βασισμένο στη βία και την καταπίεση. Οι αποικιοκράτες στην Αίγυπτο και αλλού ήταν πρόθυμοι να σβήσουν την τοπική ιστορία και να την αντικαταστήσουν με τη δική τους.

Δεν είναι περίεργο που ο νεαρός Μαρινέτι είδε το μέλλον σαν ένα αυτοκινητιστικό δυστύχημα που κατέστρεψε ό,τι είχε προηγηθεί.

«Το τρακάρισμα παράγει και καλύτερα αυτοκίνητα» είπε ο Μαρινέτι. «Η σύγκρουση των τρένων στα Τέμπη θα μας δώσει καλύτερους σιδηρόδρομους» είπε πρόσφατα σε γνωστό φιλοκυβερνητικό τηλεοπτικό  κανάλι, ακροδεξιός οπαδός του Μαρινέτι. Η ιδέα συνεπώς του φουτουρισμού που κληρονομήσαμε από εκείνη την εποχή δεν αφορά μόνο την υιοθέτηση της νέας τεχνολογίας, αλλά και τον τρόπο ανάπτυξης της τεχνολογίας, χρησιμοποιώντας βία και ιστορική αμνησία. Αυτό είναι το μότο του Μ. Ζούκεμπεργκ στο Facebook: «Κινηθείτε με ταχύτητα και σπάστε τα πράγματα». "Το πρόβλημα με αυτή την προσέγγιση για το μέλλον είναι ότι τα πράγματα που σπας και ξεχνάς επιστρέφουν πάντα και εκδικούνται. Οι κάτοικοι των αποικιών επαναστατούν. Τα σκουριασμένα αυτοκίνητα δηλητηριάζουν το περιβάλλον. Υπάρχει πάντα μεγάλο κόστος όταν το μέλλον αγοράζεται ρευστοποιώντας το παρελθόν… Το πνεύμα του φουτουρισμού του Μαρινέτι έχει φτάσει στο απόγειό του στη σημερινή φούσκα της τεχνητής νοημοσύνης. Αλλά όσο πιο γρήγορα πάμε, τόσο περισσότερο βυθιζόμαστε στα συντρίμμια του παρελθόντος μας."

Στη νεωτερικότητα του Μαρινέτι και στην «ταχύτητα» του καπιταλιστικού τρόπο παραγωγής και του Ζούκεμπεργκ, ασκούσε κριτική ο Ζαν Μποντριγιάρ πολλά χρόνια πριν**:

Βρισκόμαστε, έλεγε ο Μποντριγιάρ, στην εποχή της συνεχούς επιτάχυνσης, «Η ταχύτητα δεν είναι παρά η μυητική του κενού: νοσταλγία μιας ακίνητης αναστροφής των μορφών πίσω από τον παροξυσμό της κινητικότητας (...) Όλος ο κόσμος τρέχει μπροστά, διότι έχει χάσει τον τρόπο με τον οποίο σταματά». Η επιτάχυνση είναι συνδεδεμένη με τη νεωτερικότητα και την απελευθέρωση. Τα πράγματα θεωρείται ότι απελευθερώνονται όταν πάνε πιο γρήγορα, αλλά η επιτάχυνση από ένα κρίσιμο σημείο και μετά, όταν πηγαίνει όλο και πιο γρήγορα, καθίσταται ένας παροξυσμός της έννοιας του χρόνου και συγχρόνως η καταστροφή του χρόνου και της πραγματικότητας καθώς και της προόδου. Αυτή είναι η λεγόμενη χαοτική επιτάχυνση η οποία είναι «υπερευαίσθητη στις αρχικές συνθήκες» και είναι αδύνατο να μετρηθεί· δημιουργεί περιελίξεις, στρεβλώσεις, σπασμούς και η πρόοδος τελειώνει, τελειώνει και η νεωτερικότητα. Διότι από ένα σημείο και μετά δεν υπάρχει κανένα γεγονός στο εσωτερικό της επιτάχυνσης, μόνο η επιτάχυνση λαμβάνεται υπ’ όψη, όπως συμβαίνει με τις τεχνικές της εικονικής πραγματικότητας όπου λαμβάνεται υπ’ όψη μόνο ο ίλιγγος, ο ολοκληρωτικός παροξυσμός της επιτάχυνσης που κατά κανόνα πάει κατ’ ευθείαν στην άβυσσο…

Στην άβυσσο λοιπόν μας οδηγεί το πνεύμα του φουτουρισμού όπως είναι εγγεγραμμένο στη λογική της κερδοσκοπικής φρενίτιδας των κεφαλαιοκρατών, των πολιτικών της σύγχρονης (ακρο)δεξιάς και των Her Omnes (των Κυρίων όλος ο κόσμος) τύπου Μασκ, Ζούκεμπεργκ, Μπέζος…  

Ποια είναι η απάντηση σ' αυτή τη δυστοπία; Ίσως "Το αυτοκίνητο του Απολιναίρ". Αυτό που "επιβραδύνει" το χρόνο μέσα από μια σειρά γεγονότα και δράσεις. Και προπάντων η αλλαγή του παραγωγικού μοντέλου και του τρόπο σκέψης.. 

*https://www.newscientist.com/article/mg26535290-100-how-futurism-took-an-abrupt-right-turn-in-the-20th-century/

** http://artinews.gr/%CE%B7-%CF%80%CF%81%CE%BF%CF%86%CE%B7%CF%84%CE%B5%CE%AF%CE%B1-%CF%84%CE%BF%CF%85-%CE%BC%CF%80%CE%BF%CE%BD%CF%84%CF%81%CE%B9%CE%B3%CE%B9%CE%AC%CF%81.

 

 

Η Γιαννακά, ο Πορτοσάλτε, ο Ψαριανός και η «ανακλαστική αριστερά»

 

[ Γιώργος X. Παπασωτηρίου /artinews.gr/ 02.04.25 ]

---

Το ανέκδοτο με τον πεινασμένο σκύλο το ξέρετε; Υπήρχε που λέτε την περίοδο του αποκλεισμού της Ρωσίας από τους δυτικούς λόγω της Οκτωβριανής Επανάστασης μεγάλη πείνα παντού. Άνθρωποι και ζώα υπέφεραν πολύ. Κάποιοι όμως εύρισκαν τρόπο. Μια μέρα λοιπόν, ένας κάτισχνος σκύλος ανταμώνει στην Κόκκινη Πλατεία στη Μόσχα έναν ευτραφή «συνάδελφό» του. «Σύντροφε, του λέει, εμείς πεθαίνουμε εσύ που βρίσκεις και τρως;». «Α, είναι εύκολο -του λέει ο καλοζωισμένος σκύλος-, πηγαίνω έξω από το Ινστιτούτο Παβλόφ και αρχίζω να γαυγίζω και να βγάζω σάλια, τότε ένας επιστήμονας του ινστιτούτου με εξαρτημένα ανακλαστικά, βγαίνει στην πόρτα, μου χτυπάει κουδουνάκια και μου φέρνει φαγητό»!
Το ίδιο συμβαίνει και με τις κυβερνήσεις. Άμα «φωνάξεις» τρως. Μόνο όταν βγεις στο δρόμο έχεις προοπτική να βρεις ανταπόκριση από τους «εξαρτημένους» από τις δημοσκοπήσεις κυβερνώντες. Το θυμήθηκα ακούγοντας τις κυβερνητικές παροχές και τις εκτιμήσεις του Αμερικανού επικοινωνιολόγου Γκρινμπεργκ, που πολλές φορές μπερδεύω το όνομά του με αυτό του ποιητή του «Ουρλιαχτού», Γκίνσμπεργκ.
Οι μπίτνικς του «Δρόμου» από εδώ, και ο επιστήμονας της χειραγώγησης από εκεί. Λίγα «ψίχουλα» όμως αρκούν για να φιμωθούν οι ποιητές και να γίνουν κάποιοι σκύλοι, κατοικίδια συνοδείας της εξουσίας. Ο canis lupus familiaris (κύων ο λύκος ο οικείος) της εξουσίας όπως λέει και τ’ όνομα, αμολιέται για να γαυγίσει χυδαία και να αποπροσανατολίσει, κάνοντας μείζον θέμα τη χυδαιότητα. Ο κάθε ασήμαντος «σκύλος της εξουσίας» που γαυγίζει αποκτά σημασία από την αντίδραση μιας «ανακλαστικής αριστεράς» καθώς και διαφόρων δημοκρατικών υποτίθεται θεσμών, που «παίζουν» -συχνά ακούσια- το παιγνίδι της χειραγώγησης και του αποπροσανατολισμού λόγω της αδυναμίας τους να αναλύσουν και να απαντήσουν με επιχειρήματα.
Αντί λοιπόν να συζητάμε για την συγκάλυψη του εγκλήματος των Τεμπών, για την λογοκρισία της διαμαρτυρίας για τα Τέμπη στην παρέλαση της Ν. Υόρκης, συζητάμε για την παραπομπή στο πειθαρχικό της ΕΣΗΕΑ της «δημοσιογράφου-πολιτικού» που εξέφρασε μία επιεικώς απαράδεκτη άποψη για την Μαρία Καρυστιανού. Η ενεργοποίηση του πειθαρχικού της ΕΣΗΕΑ για την έκφραση μιας άποψης όσο χυδαία κι αν είναι, είναι τουλάχιστον λάθος και εξυπηρετεί εκ του αποτελέσματος την κυβέρνηση. Η «ανακλαστική αριστερά» γίνεται έτσι η γέφυρα πρόσβασης του χυδαίου λόγου του κάθε κυρίου Ψ., της κάθε κυρίας Γ. από την διαδικτυακή «αλγοριθμική φούσκα» του δικού τους δεξιού ακροατηρίου στην «αλγοριθμική φούσκα» των αριστερών που κατ’ αυτό τον τρόπο αποπροσανατολίζονται διαρκώς. Η συνάντηση Μητσοτάκη με τον γενοκτόνο Νετανιάχου «περνάει» σε δεύτερη μοίρα. Το ίδιο και οι συγκρούσεις συμφερόντων στο εσωτερικό του κυρίαρχου ελληνικού συστήματος οικονομικής και πολιτικής εξουσίας. Η «αριστερά» του ναρκισσισμού των μικρών διαφορών όταν δεν συγκρούεται με τον εαυτό της, συγκρούεται με τον κάθε… Ψαριανό και Πορτοσάλτε ή Γιαννακά, χάνοντας τη μεγάλη εικόνα: τη σύγκρουση που λαμβάνει χώρα σε τοπικό και κυρίως σε γεωπολιτικό και γεωοικονομικό επίπεδο. Σύγκρουση κρατών για την παγκόσμια ηγεμονία, σύγκρουση ολιγαρχών μεταξύ τους και κυρίως η σύγκρουση των «υπερπλούσιων» με τους λιγότερο πλούσιους που δημιουργεί κρίση στο εσωτερικό της αστικής δημοκρατίας.
Κινδυνεύει η δημοκρατία λένε κάποιοι όπως ο Βρετανός φιλόσοφος Τζον Γκρέι. Μόνο που η δημοκρατία η οποία κινδυνεύει δεν είναι παρά η δημοκρατία των «από πάνω», μεταξύ των δισεκατομμυριούχων, των μεγα-κεφαλαιοκρατών των νέων τεχνολογιών και του διαδικτύου (Μασκ, Ζάκεμπεργκ, Μπέζος κ.ά.) από τη μια, και των «εκατομμυριούχων» από την άλλη. Η σύγκρουση αυτή έχει ως θεωρητικό πολιτικό υπόβαθρο την όλο και μεγαλύτερη συγκεντροποίηση του κεφαλαίου.
Το ίδιο τηρουμένων των αναλογιών συμβαίνει παντού. Στην Ελλάδα θυμίζω την έκθεση του νομπελίστα Χριστόφορου Πισσαρίδη που χαιρέτισε με ενθουσιασμό ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης. Το σχέδιο Πισσαρίδη είναι η γιγάντωση των «μεγάλων» επιχειρήσεων και η εξαφάνιση των μικρομεσαίων, η «ουμπεροποίηση» της εργασίας, το μοντέλο Πινοσέτ στις συντάξεις, η ιδιωτικοποίηση της Υγείας, η συντηρητική στροφή στην εκπαίδευση και η ενίσχυση της ιδιωτικής...
Μια τέτοια πολιτική μπορεί να λειτουργήσει μόνο με ανάπτυξη του αστυνομικού κράτους, τον έλεγχο των θεσμών και την αύξηση του αυταρχισμού. Ο Τραμπ και οι «υπερπλούσιοι» τύπου Μασκ, χρηματοδότησαν με πολλά εκατομμύρια δολάρια την Μπραντ Σίμελ για το Ανώτατο Δικαστήριο της πολιτείας του Ουισκόνσιν προκειμένου να ελέγξουν απόλυτα την δικαστική εξουσία. Η εκλογή της υποψήφιας των Δημοκρατικών σημαίνει νίκη των «εκατομμυριούχων» έναντι των «δισεκατομμυριούχων». Οι τελευταίοι για την ώρα δεν τα κατάφεραν, αλλά ο στόχος τους παραμένει, καθώς επιθυμούν μια δικαστική εξουσία που θα άρει τους συνταγματικούς φραγμούς για τη μονοπωλιακή συγκέντρωση του κεφαλαίου, αλλά και των ελέγχων που σχεδιάστηκαν για να αποτρέψουν ένα μεμονωμένο κόμμα να έχει το μονοπώλιο της εξουσίας. Όπως είναι γνωστό ο Τραμπ δεν θα έχει τρίτη θητεία, αλλά ήδη υπαινίχθηκε ότι θα έχει! Έέτσι δεν θα έχουμε απλά μια βραχύβια επανάληψη του φασισμού του μεσοπολέμου, αλλά ένα διαρκές, συστηματικά δομημένο και βαθιά ανελεύθερο πολιτικοοικονομικό καθεστώς.
Ο Τζον Γκρέι γράφει στο «New Statesman» ότι «Όταν ο Τραμπ φτάσει στο τέλος της θητείας του, οι ΗΠΑ θα είναι μια άλλη χώρα…» και ότι « Η τελευταία καλύτερη φιλελεύθερη ελπίδα είναι τώρα η «Ευρώπη». Αλλά ποια Ευρώπη εννοεί άραγε; της Μελόνι, του AFD στη Γερμανία, του Όρμπαν στην Ουγγαρία, ή του Μακρόν; «Όχι η Ευρώπη που υπάρχει στην πραγματικότητα, αλλά η Ευρώπη ως σύμβολο» απαντά ο Γκρέι και μας «κουφαίνει». Ο φιλόσοφος ουσιαστικά μιλάει για μια δημοκρατία στο εσωτερικό των «από πάνω», μεταξύ των «δισεκατομμυριούχων» και των «εκατομμυριούχων», μεταξύ της μεγαλοαστικής τάξης και των μικρομεσαίων, όπως λέγαμε παλιά. Μόνο που οι εξελίξεις με την ανάπτυξη της Τεχνητής Νοημοσύνης και της Ρομποτικής παραπέμπουν σε μια νέα επανάσταση σε όλα τα επίπεδα. Η προοπτική του κόσμου είναι η επιστροφή στην δουλοκτητική κοινωνία και στην καλύτερη περίπτωση στη Δημοκρατίας της αρχαίας Αθήνας, ή μια λαϊκή Δημοκρατία όπου οι νέες τεχνολογικές δυνατότητες θα δημιουργήσουν τις συνθήκες για την απαλλαγή των πολλών από την Ανάγκη και το «άχθος»; Μια δημοκρατική κοινωνία σ’ έναν κόσμο που θα περιλαμβάνει ανθρώπους της Δημιουργίας και της φροντίδας της Φύσης, έναν κόσμο καλοσύνης, όπως έλεγε ο Κροπότκιν, και όχι εκμετάλλευσης ανθρώπου από άνθρωπο, έναν κόσμο όπου δεν θα υπάρχουν οι «από πάνω» και οι «από κάτω», ούτε δισεκατομμυριούχοι ούτε εκατομμυριούχοι, ούτε άνεργοι, ούτε αόρατοι και εξαθλιωμένοι άνθρωποι που ξεριζώνονται για να επιβιώσουν, ούτε άνθρωποι που γίνονται κρέας για τους πυραύλους γενοκτόνων, μήτε σκλάβοι στα ορυχεία Κοβαλτίου, ούτε σύγχρονοι δουλοπάροικοι, που όπως και στην εποχή του Τολστόι θα «σκέφτονται όπως και τα αφεντικά τους», και μάλιστα θα τα ψηφίζουν ανανεώνοντας την εξουσία πάνω τους!
Γι’ αυτό η αντίσταση στη χειραγώγηση και τον έλεγχο από τους κατόχους των νέων ψηφιακών τεχνολογιών, είναι βασικό αίτημα του καιρού και απαιτεί μια κεντρική ιεράρχηση και αξιολόγηση για την αποφυγή των περιπλανήσεων σε ήσσονα ζητήματα στα οποία μας «σπρώχνει» η εξουσία και τα «κυνηγόσκυλά» της. Για να μην καταντήσουμε σκλάβοι που θα τους «αρέσει η σκλαβιά τους» όπως έλεγε το 1962, ένα χρόνο πριν πεθάνει, ο Άλντους Χάξλεϋ.…

Ποια Τουρκία γαμι@ται;

 

[ Γιώργος X. Παπασωτηρίου / Ελλάδα / 27.03.25 ]

---

«Γαμιέται η Τουρκία» φώναξαν οι ναύτες και ενθουσιάστηκαν οι γνωστοί ακροδεξιοί Πλεύρης και Άδωνις.

Αλλά ποια είναι η Τουρκία που… «γαμιέται»; Είναι τα εκατομμύρια των Τούρκων που βγαίνουν στους δρόμους εναντίον του Ερντογάν; Είναι ο Ιμάμογλου; Είναι ο Ντεμιρτάς και όσοι σαπίζουν στις φυλακές του καθεστώτος; Είναι οι φοιτητές που διαδηλώνουν στα πανεπιστήμια; Είναι οι διανοούμενοι και οι καλλιτέχνες όπως ο μακαρίτης Αρά Γκιουλέρ, είναι οι νέοι που πίνουν τσάι στα πολύχρωμα σκαμνιά της στοάς Χατζόπουλου; Είναι η Τουρκία που αντιστέκεται και διεκδικεί, όπως η Ebru Timtik, η δικηγόρος υπεράσπισης των διωκόμενων από το καθεστώς Ερντογάν, που πέθανε μετά από απεργία πείνας ζητώντας δίκαιη δίκη;

Όχι, λοιπόν. Η γλώσσα που γενικεύει δεν είναι «γενναία», είναι απλά φασιστική.

Η γλώσσα που υβρίζει δεν σημαίνει ότι είναι θαρραλέα. Συνήθως είναι άξεστη, σεξιστική, φοβική, θρασύδειλη.

Και θα ρωτούσε κανείς μπορεί να χαρακτηρίζεις μια γλώσσα ακροδεξιά; μπορεί η γλώσσα να είναι δεξιά ή αριστερή;

Κατηγορηματικά ναι. Γιατί όταν μιλάς «για να σμίξεις τον κόσμο», τότε η γλώσσα σου είναι αριστερή. Αντίθετα, όταν θέλεις να ξεχωρίσεις τον κόσμο, όταν θέλεις «να σκοτώσεις» λεκτικά τον άλλο, όποιος κι αν είναι, είσαι φασίστας. 

Η αριστερή γλώσσα είναι ουμανιστική και επιτρέπει στην αγάπη να οξυγονώνει τη ζωή και τις σχέσεις, ακόμη και στις πιο ασφυκτικές συνθήκες.

Στη χώρα-μωσαϊκό εθνοτήτων, όπως η Τουρκία, ο φωτογράφος Γκιουλέρ έλεγε: «Δεν έχω εθνικότητα, είμαι εναντίον των εθνών…».

Ο φίλος του Γκιουλέρ και δικός μας, ο Σεφκέτ, σταυροκοπιέται καθώς ακούγεται η φωνή του ιμάμη από το κοντινό τζαμί! Ο Γκιουλέρ είναι Τούρκος. Ο Σεφκέτ είναι Τούρκος. Και σας πληροφορώ ότι είναι πιο "Έλληνες" από τους ντόπιους ελληναράδες.

Αυτούς δεν τους "βλέπει" το «βλέμμα» των ακροδεξιών τύπου Πλεύρη και Άδωνι, αλλά ούτε το "δυτικό βλέμμα" όπως έγραψε εύστοχα ο Έντουαρντ Σαΐντ στο βιβλίο του «Οριενταλισμός». Σύμφωνα με το ακροδεξιό «βλέμμα» οι άλλοι λαοί, οι "ανατολίτες", είναι «ζώα» (χαϊβάνια), απολίτιστοι, αγροίκοι, επικίνδυνοι, σε αντίθεση με τους... δυτικούς.

Η Δύση εκλαμβάνει τον εαυτό της ως το μοναδικό μοντέλο ενός οικουμενικού πολιτισμού. Αυτό πίστευαν και οι ναζί, θεωρώντας πως όσοι δεν υπάκουαν σ' αυτή την αντίληψη έπρεπε να εξαφανιστούν (Τζούλια Κρίστεβα)! Αυτό πιστεύουν σήμερα οι ακροδεξιοί σε όλο τον κόσμο, καθώς εκλαμβάνουν τον δικό τους εγχώριο πολιτισμό, τις δικές τους "αξίες" ως τις μοναδικές και με οικουμενική ισχύ. Όσοι δε δεν τις ασπάζονται πρέπει να εξαφανιστούν είτε είναι οι Εβραίοι είτε είναι σήμερα οι Παλαιστίνιοι είτε οι... Τούρκοι.

Για να είμαι ακριβής, ο φανατισμός των ακροδεξιών είναι ίδιος με τον φονταμενταλισμό του Ερντογάν, καθώς και οι δύο αλληλοτροφοδοτούνται σαν συγκοινωνούντα δοχεία από αντίστοιχες φονταμενταλιστικές αντιλήψεις. Η πίστη στην πατρίδα και στη θρησκεία για τους μεν και στο θεό του Ισλάμ για τον δε, απλώς διαιωνίζει τη σύγκρουση από την οποία κερδισμένοι βγαίνουν πάντα οι «από πάνω», ενώ οι «από κάτω», οι λαοί, γίνονται «κρέας» για τα κανόνια. Γι' αυτό λέω πως το σύνθημα των φανατισμένων ναυτών: "γαμι@ται η Τουρκία", είναι αυτεπίστροφο…

Για τη σειρά «Adolescence» (Εφηβεία)

 

[ Γιώργος X. Παπασωτηρίου / Κόσμος / 24.03.25 ]

---

Διαβάζω ποικίλες αναφορές και σχόλια για τη σειρά «Adolescence» (Εφηβεία) που αναφέρεται στην ανάπτυξη των σημερινών εφήβων, για τη σχέση τους με το διαδίκτυο, για την εφηβική βία, για τη σχέση τους (για την ακρίβεια τη «μη σχέση τους») με τους ενήλικες (γονείς). Ανάλογες συζητήσεις έχουν γίνει στην Ελλάδα με αφορμή τα μέτρα αντιμετώπισης της σχολικής βίας. Προσπαθώ να ανακαλύψω ανάμεσα στις προσεγγίσεις κάτι ουσιαστικό, αλλά το μόνο που βρίσκω είναι η αποδοχή μίας κατάστασης που δήθεν προκύπτει «νομοτελειακά» ως προϊόν μιας φυσικής… εξέλιξης και όχι ως αποτέλεσμα της ανθρώπινης δραστηριότητας. Επιχειρούν να αναλύσουν τον παροξυσμό της εφηβικής βίας, τις παραβατικές συμπεριφορές των νέων, μιλούν για το «brain rot», το «κάψιμο του εγκεφάλου», για την «επιδείνωση της ψυχικής ή πνευματικής κατάστασης ενός ατόμου από την υπερκατανάλωση διαδικτυακών ‘σκουπιδιών’»*, αλλά κανείς δεν ερευνά για το ποιος τροφοδοτεί το διαδίκτυο με "σκουπίδια", ποιος δημιουργεί τον εθισμό και την εξάρτηση και για ποιο σκοπό.

Κανείς δεν τολμά να πει ότι πίσω από τα «φίλτρα» και τα likes κρύβονται οι νευροεπιστήμες και οι πρακτικές χειραγώγησης γούστων, τρόπων σκέψης και συμπεριφορών, με ουσιαστικό παντοτινό στόχο το ΚΕΡΔΟΣ. Πίσω λοιπόν από τους «χάκερς των ανθρώπινων εγκεφάλων» μέσω των Likes, θα βρείτε το ΧΡΗΜΑ. Οι κερδοσκόποι χρησιμοποιούν τεχνικές εθισμού και πλήρους ελέγχου των χρηστών. Και όπως ένας τοξικομανής παίρνει το ναρκωτικό του έτσι και ο χρήστης του διαδικτύου παίρνει τα Likes του για "να νιώσει καλά". Η ίδια περιοχή του εγκεφάλου ενεργοποιείται και στα ναρκωτικά και στα likes, από εκεί ξεκινά το συνολικό «κάψιμο».

Στο βιβλίο The Hacking of the American Mind, ο νευροεπιστήμονας Robert Lustig δείχνει ότι τα «φιλοδωρήματα» των κοινωνικών δικτύων (όπως τα likes) ενεργοποιούν την έκκριση ντοπαμίνης, ενός νευροδιαβιβαστή συνδεδεμένου με την άμεση ευχαρίστηση και την ανταμοιβή. Όμως, αυτό που οδηγεί στην αύξηση της ντοπαμίνης προκαλεί άμεσα ή έμμεσα την πτώση της σεροτονίνης, του νευροδιαβιβαστή που εμπλέκεται στο αίσθημα της πληρότητας και της ευτυχίας. Αυτοί οι ψυχο-φυσικοί μηχανισμοί έχουν εργαλειοποιηθεί από τους γίγαντες του Web (το GAFAM: Google, Apple, Facebook, Amazon, Microsoft) που τους χρησιμοποιούν για να προκαλέσουν την προσοχή και την εξάρτηση (εθισμό) των χρηστών και κατ' επέκταση για να "κερδίσουν" μέσω των διαφημίσεων. Γι’ αυτό οι ΑΛΓΟΡΙΘΜΟΙ συγκεντρώνουν και προτάσσουν τις ιστοσελίδες και τα πρόσωπα με την μεγαλύτερη «ορατότητα», στους οποίους κάνουν συνέχεια προσφορές. Ακολούθως, καθώς μπορούν να γνωρίζουν τις συνήθειές μας χάρη στα cookies, μας προτείνουν χωρίς διακοπή σελίδες και προϊόντα που ανταποκρίνονται στα ενδιαφέροντά μας. Το ίδιο συμβαίνει και με τις «ειδήσεις της επικαιρότητας». Έτσι δημιουργούνται οι "μικρόκοσμοι-φούσκες".

Η επικοινωνία και οι αλγόριθμοι

Πολλοί σχολιαστές της Adolescence διαπιστώνουν μια αδυναμία επικοινωνίας, των νέων με τους γονείς τους, των νέων μεταξύ τους, όλων με όλους γενικά. Και μένουν εκεί. Ακούν τον όρο «ανδρόσφαιρα» και τον ταυτίζουν με την φαλλοκρατία. Αδυνατούν να αντιληφθούν μια σημαντική νέα παράμετρο, τους «μικρόκοσμους-φούσκες» που δημιουργούν οι ψηφιακές πλατφόρμες. Ο 13χρονος και οι φίλοι του βρίσκονται μέσα σε μία ψηφιακή φούσκα που τους δημιουργούν οι αλγόριθμοι τους οποίους χρησιμοποιούν οι μεγάλες πλατφόρμες των κοινωνικών δικτύων. Οι αλγόριθμοι προτείνουν τις ιστοσελίδες και τα πρόσωπα που ανταποκρίνονται στα ενδιαφέροντα και τις απόψεις μας. Έτσι, όλοι και όλα μοιάζει να χτίζονται απάνω μας. Όλα κι όλοι συμφωνούν μαζί μας, όλος ο πλανήτης μας δοξάζει! Όλος ο κόσμος είμαστε εμείς! Ο "Κύριος όλος ο κόσμος" του Κάφκα είναι εδώ!

Το διαδίκτυο δίνει την αίσθηση του γενικού δημόσιου χώρου, αλλά στην πραγματικότητα είναι ένας δημόσιος χώρος των ομοίων (ένα υποσύνολο, μια επί μέρους φούσκα, ένας μικρόκοσμος). Δεν είναι ο γενικός δημόσιος χώρος, εκεί όπου παραδοσιακά συναντώνται οι διαφορετικές απόψεις και επιδιώκεται η σύνθεσή τους. Σήμερα, στην αλγοριθμική επικοινωνία, κάθε τι διαφορετικό μοιάζει οχυρωμένο στη δική του «φούσκα των ομοίων», αποκλείοντας ή ελαχιστοποιώντας τη δυνατότητα επίτευξης σύνθεσης των διαφορετικών θέσεων. Η ταύτιση του μερικού με το γενικό δημιουργεί την ψευδαίσθηση ότι το επί μέρους έχει γενική ισχύ. Εδώ βασίζεται η δημιουργία των fake news, της συνωμοσιολογίας, της ενίσχυση της αντιπαλότητας, της ρητορικής του μίσους και του φανατισμού. Με άλλα λόγια, το μέλος κάθε φούσκας έχει την εντύπωση ότι ταυτίζεται με τον συνολικό δημόσιο χώρο και γι’ αυτό εισπράττει το διαφορετικό ως επίθεση σε ολόκληρη την κοινωνία και τη δημοκρατία. Ακόμη περισσότερο, το κοινό αίσθημα των μελών της φούσκας εκλαμβάνεται ως το αίσθημα ολόκληρης της κοινωνίας, δημιουργώντας έτσι λανθασμένες εντυπώσεις και εκτιμήσεις.

Το σύνδρομο της φούσκας δημιουργεί συνεχείς διαιρέσεις, καθώς κάθε διαφορετική άποψη αποκτά τη δική της φούσκα. Έτσι οδηγούμαστε σε μια ατέρμονη πολυδιάσπαση, με τον καθένα να κλείνεται στη δική του «αλγοριθμική φούσκα», όπως ο έφηβος του Adolescence. Σ’ αυτό το περιβάλλον αναπτύσσονται «οι ναρκισσισμοί των μικρών διαφορών» και το «φοβερό μίσος των ομοίων» που περιέγραφε ο Σαραμάγκου. Η ελάχιστη διαφοροποίηση μεγεθύνεται και γίνεται θέμα αρχής, μια φονική κόκκινη γραμμή, ένα θέμα «ζωής και θανάτου», το οποίο στους «καθυστερημένους» ψηφιακά, φαίνεται παράλογο. Εντός της "φούσκας", όπως πχ η "ανδρόσφαιρα", οι παραδοσιακές συντηρητικές αρχές όπως η πατριαρχία και η φαλλοκρατία, ο ανταγωνισμός και ο ατομικισμός, ανανεώνονται και αποκτούν μια πιο ακραία δυναμική, σχεδόν κανιβαλική. Η ψηφιακή κοινωνία του ΚΕΡΔΟΥΣ γίνεται μια κοινωνία κανιβάλων, που κανιβαλίζουν οριζόντια και κάθετα, όπως στις κοινωνικές ομάδες του Μπουρντιέ.

Αλλαγή χημείας και DNA

Ο εθισμός στο διαδίκτυο αλλάζει τη χημεία του εγκεφάλου και επηρεάζει τη συμπεριφορά και την ανάπτυξη των εφήβων αναφέρουν ερευνητές του University College του Λονδίνου που διαπίστωσαν ότι οι επιδράσεις ήταν εμφανείς σε πολλαπλά νευρωνικά δίκτυα. Παρατηρήθηκε δε ολική μείωση της λειτουργικής συνδεσιμότητας σε τμήματα του εγκεφάλου που εμπλέκονται στην ενεργό σκέψη και το δίκτυο εκτελεστικού ελέγχου. Σύμφωνα με τους ερευνητές, οι αλλαγές αυτές σχετίζονται με εθιστικές κινήσεις και αλλαγές στη συμπεριφορά, την ψυχική υγεία, την ανάπτυξη, την πνευματική ικανότητα και τον σωματικό συντονισμό.

Οι κερδοσκόποι «χτυπούν» κυρίως τους εφήβους (το υπό διαμόρφωση "δυναμικό κοινό"). Γιατί «Η εφηβεία είναι ένα κρίσιμο στάδιο της ανάπτυξης. Κατά τη διάρκειά της, οι άνθρωποι βιώνουν σημαντικές αλλαγές στη βιολογία, τη γνωστική ικανότητα και την προσωπικότητα. Ως αποτέλεσμα, ο εγκέφαλός τους είναι ιδιαίτερα ευάλωτος στον εθισμό στο διαδίκτυο» σημειώνει ο Μαξ Τσανγκ, επικεφαλής μιας σχετικής έρευνας. Και συνεχίζει: «Τα ευρήματα της μελέτης μας δείχνουν ότι αυτό μπορεί να οδηγήσει σε δυνητικά αρνητικές συμπεριφορικές και αναπτυξιακές αλλαγές που θα μπορούσαν να επηρεάσουν τη ζωή των εφήβων. Για παράδειγμα, μπορεί να δυσκολεύονται να διατηρήσουν σχέσεις και κοινωνικές δραστηριότητες, να λένε ψέματα για τη διαδικτυακή τους δραστηριότητα και να παρουσιάζουν διαταραχές στη διατροφή και τον ύπνο τους».

Η εξάρτηση της ανθρώπινης ύπαρξης από τις νέες τεχνολογίες αυξάνεται ολοένα και περισσότερο και τείνει να συμβεί αυτό που προέβλεψε η Χάνα Άρεντ όταν έλεγε πως αν η γνώση διαχωριστεί από την κριτική σκέψη τότε ο άνθρωπος κινδυνεύει να γίνει δούλος των δημιουργημάτων του. Μόνο που αυτό δεν γίνεται αυτόματα και με αόριστο τρόπο, αλλά είναι αποτέλεσμα ενεργειών των κατόχων των νέων τεχνολογικών μέσων που δημιουργούν και παράγουν εθισμό ελέγχοντας έτσι τη σκέψη και τις συμπεριφορές με απώτερο πλην βασικό στόχο το ΚΕΡΔΟΣ.

Η απάντηση

Και πώς απαντάμε εμείς σε όλο αυτό; Με μία πραγματικά δημοκρατική πολιτική στάση που θα αρνείται τη χειραγώγηση μέσω των νέων τεχνολογιών, που θα εστιάζει στην προαγωγή της γνώσης και της κριτικής σκέψης, στη διαρκή επιλογή εναλλακτικών λύσεων και αντιστάσεων, με κορυφαία την αντίσταση στη λογική ότι όλα είναι ΧΡΗΜΑ, στην ενίσχυση της πεποίθησης για τη δυνατότητα δημιουργίας μιας μη καταπιεστικής ανθρώπινης κοινότητας, μιας κοινωνίας όχι των ανισοτήτων, όχι του ελέγχου, του φόβου και του μίσους, αλλά της αγωνιστικής αλληλεγγύης και της αγαπητικής συνύπαρξης.

Και προσοχή, δεν ευθύνονται οι νέες τεχνολογίες για το περιεχόμενο και την κατεύθυνσή τους, αλλά οι άνθρωποι που τις χρησιμοποιούν με ορισμένο σκοπό, αυτόν που αποκαλείται αρχαιόθεν ΚΕΡΔΟΣ…

*Σχετικό άρθρο μου στο artinews.gr που αναδημοσιεύτηκε από το https://www.alfavita.gr/koinonia/466966_poios-kerdizei-apo-kapsimo-ton-egkefalon-ton-neon-sto-diadiktyo

Η... δημοκρατία των μαφιών

 

[ ARTI news / Ελλάδα / 24.03.25 ]

---

Το Οκτώβριο του 2024 ο Μ. Κοττάκης έγραφε στην συντηρητική «Εστία» (11.10.2024) ότι το 2019 ο Κυρ. Μητσοτάκης ήταν η «βιτρίνα» «ενός μεγάλου πολιτικού και επιχειρηματικού συνασπισμού συμφερόντων. Συνασπισμού με οριζόντιες διακλαδώσεις στα ΜΜΕ και το βαθύ κράτος» που είχε ως «δέλεαρ τα χρήματα του Ταμείου Ανάκαμψης και του ΕΣΠΑ». Τότε έγραφε ο αρθρογράφος, ο Κυρ. Μητσοτάκης ήταν ο «εγγυητής» της δίκαιης μοιρασιάς ανάμεσα στα συμφέροντα, σήμερα όμως έπαψε να είναι, γι’ αυτό υπάρχουν «Ισχυρές ρωγμές στο σύστημα εξουσίας»!

Έτσι, ξέσπασε σήμερα ο πόλεμος ανάμεσα σε μεγάλα πολιτικο-οικονομικά συμφέροντα. Στην επιφάνεια, το συγκρότημα «Μαρινάκη» συγκρούεται με το «Πρώτο Θέμα», δύο ΜΜΕ που μέχρι πρότινος υποστήριζαν τις κυβερνήσεις Μητσοτάκη. Στο «βυθό» λαμβάνει χώρα μια άλλη σύγκρουση, πιο σοβαρή αυτή, μεταξύ της κυβέρνησης Μητσοτάκη και του επιχειρηματία Β. Μαρινάκη. Από το «ανακάτεμα» του βόθρου αναδύεται μια φοβερή αποφορά, ξεσκίζεται το σελοφάν της κατ’ επίφαση «δημοκρατίας», της δήθεν ουδέτερης δημοσιογραφίας και των δήθεν ανεξάρτητων θεσμών. Για να αποδειχθεί ότι έχουν δίκιο οι πολίτες που δεν εμπιστεύονται το πολιτικό σύστημα (κυβέρνηση, αντιπολίτευση, φορείς) και τους θεσμούς (κυρίως τη Δικαιοσύνη).  

Η σύγκρουση Μητσοτάκη-Μαρινάκη έχει ως αντικείμενο «τη μοιρασιά» του κρατικού και ευρωπαϊκού  χρήματος όπως έγραφε ο Κοττάκης, άσχετα αν εκδηλώνεται σε άλλα πεδία. «Η «αντεπίθεση» (της κυβέρνησης Μητσοτάκη) εκδηλώθηκε με την υπόθεση της δολοφονίας του αστυνομικού των ΜΑΤ από φωτοβολίδα, Λυγγερίδη, την «πρόταση της εισαγγελέως για την παραπομπή Μαρινάκη σε δίκη», καθώς και ότι «κατηγορείται ο πρόεδρος και την ηγεσία της ΠΑΕ ότι “γνώριζαν την ύπαρξη, τη λειτουργία και τη δράση της εγκληματικής οργάνωσης… παρείχαν περιουσιακά στοιχεία και χρηματοοικονομικά μέσα, οδηγίες και πληροφορίες” και “τους διέγειραν σε διάπραξη κακουργηματικών πράξεων”», γράφει ο συντάκτης του https://neostrategy.gr/xekatiniasmata-tis-louben-diaplokis/. Στην «αντεπίθεση» προστέθηκε και το … «ρεπορτάζ που παρουσίασε στο κεντρικό του δελτίο ειδήσεων ο Σκάι, ότι η ηγεσία της ομάδας βρίσκεται πίσω από την εγκληματική οργάνωση που ευθύνεται για τα επεισόδια στου Ρέντη και τον θανάσιμο τραυματισμό του αστυνομικού Γιώργου Λυγγερίδη».  Ο ίδιος ιστότοπος επισημαίνει αυτό που είναι γνωστό σε όλους, ότι δηλαδή «… μεγάλες εφημερίδες, με σημαντική επιρροή, στην πραγματικότητα είναι «φούσκες», που ζουν χάρις στις διαπλεκόμενες σχέσεις τους με την κυβέρνηση και μεγαλοεπιχειρηματίες, καθώς και από θαλασσοδάνεια. Ναι, ναι, από τις χρεωκοπημένες Τράπεζες που τις πληρώνει ο ελληνικός λαός για να τις σώσει, και τώρα να βγάζουν υπερκέρδη. Είσαι ο άνθρωπος της κυβέρνησης για όλες τις δουλειές; Τότε, θα έχεις φράγκα για χλιδάτη ζωή. Μέχρι και για ιδιωτικό αεροπλάνο! Κι’ ας ζει ο λαουτζίκος με τρεις κι’ εξήντα μέσα στην ακρίβεια. Οσον αφορά το επίπεδο της αντιπαράθεσης; Κατώτερο του αγοραίου. Η Ψαραγορά και οι κερκίδες των γηπέδων ωχριούν μπροστά τους! Κάτι που δείχνει ποιοι είναι οι ισχυροί που κατάφεραν τα τελευταία χρόνια να αναδειχτούν σε «άρχουσα τάξη» , καθώς και η στρατιά καλοζωισμένων υποτακτικών τους, που όλοι μαζί κυβερνούν τη χώρα. Ένα συνονθύλευμα λούμπεν κυριλέ σαλονιών και τον λιμοκοντόρων τους… Είναι τα «συνεταιράκια» του «καθεστώτος Μητσοτάκη». Αυτοί, και τα κάθε λογής σαλόνια της διαπλοκής των Βορείων Προαστίων, τον ανέδειξαν πρωθυπουργό. Αυτοί έκαναν -και πολλοί συνεχίζουν να κάνουν- τα πάντα για να τον κρατήσουν στην εξουσία, παρ’ ότι βρίσκεται σε αποδρομή. Και, εάν κάποιοι τα έσπασαν μαζί του, είτε για λόγους επιχειρηματικών συμφερόντων, είτε επειδή τους υπέκλεπτε τις τηλεφωνικές συνομιλίες με τα παράνομα λογισμικά υποκλοπών, Pretador και το Pegasus, είτε επειδή βρίσκεται σε τροχιά πτώσης, υπάρχουν αρκετοί άλλοι πρόθυμοι για να τον στηρίξουν. Και αυτοί οι τελευταίοι, όμως, όταν τον δουν να πέφτει, θα του δώσουν ακόμα μια κλωτσιά να πάει παρακάτω.» Και καταλήγει ο συντάκτης της ίδιας ιστοσελίδας: «Το άκρον άωτον είναι ότι έχουν το θράσος να εμφανίζονται ως τιμητές και θεματοφύλακες των αρχών της κοινωνίας, του δημοκρατικού Πολιτεύματος και της ίδιας της χώρας. Θεωρούν, δε, ότι, όπως επιβλήθηκαν στην ελληνική κοινωνία τα τελευταία δέκα χρόνια, το ίδιο θα κάνουν και τώρα που ξανασηκώνει κεφάλι με αφορμή την τραγωδία των Τεμπών. Θα χειραγωγήσουν τον κόσμο. Μόνο που το ποτάμι, όπως «καβάλησε» τα πολιτικά κόμματα, έτσι κι’ αυτοί κινδυνεύουν να πάθουν το ίδιο…».

Για μια ακόμη φορά τα παραπάνω καταδεικνύουν ότι μαζί με το αίτημα της κοινωνίας για Δικαιοσύνη συνυπάρχει και το επιτακτικό αίτημα για πραγματική Δημοκρατία υπέρ των πολλών και όχι των ολιγαρχών.

Το ίδιο διπλό αίτημα για ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗ και ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ διατυπώνεται πλέον παντού. Το ακούμε στην Τουρκία, στο Ισραήλ, στις ΗΠΑ. Και είναι ένα αίτημα που προκύπτει από την έκπτωση της κολοβής αστικής δημοκρατίας υπέρ ενός πολιτικού και οικονομικού συστήματος που ελέγχεται πλήρως από τους ολιγάρχες και τον καπιταλισμό των μαφιών…