Παρασκευή 27 Φεβρουαρίου 2009

Αντιστροφή

Με το χιούμορ, με τον αυτοσαρκασμό σχετικεύουμε τον εαυτό. Γι’ αυτό η γιορτή της αποκριάς δεν είναι μόνο η τροφοδοσία της ελπίδας μέσα από την αρχαία ελληνική «άρση», είναι και το ξαλάφρωμα από την πλησμονή του εαυτού, το πολύ Εγώ, απ’ ό,τι κάνει την καρδιά βασάλτινη και το ναρκισσισμό μας άπειρο. Για να συμβεί αυτό οι φραγμοί, τα συνήθη όρια πρέπει να πέσουν σε μια τελετουργική στιγμή, τη στιγμή της «κάθαρσης», που κυρώνεται από έναν θρησκευτικό –ειδωλολατρικό και χριστιανικό εν ταυτώ- καθαγιασμό. Έτσι, το διαχρονικό religious(ετυμολογικά ανα-τυλισσόμενος) θα σημαίνει την αναδέσμευση στην ισότητα, μα πιο πολύ στην εξισορρόπηση, έστω για μια στιγμή, των κοινωνικών αντιφάσεων και των δαχωρισμών. Τώρα είναι οι κοινωνικές αντιθέσεις που απωθούνται και όχι οι επιθυμίες. Γι’ αυτό ο υπηρέτης τολμά να… «χουφτώσει» την πριγκήπισσα, αναζωογονόντας την ευνουχισμένη στην κανονικότητα επιθυμία του, ενώ το Εγώ της αριστοκράτισσας γίνεται για μια στιγμή, χαρούμενη ωστόσο, σμπαράλια. Ο πρώτος θα αναθερμάνει ομοίως την ελπίδα του ότι ο ελληνικός σωρείτης δεν ψεύδεται, ότι «Θα γυρίσει ο τροχός να γ… κι ο φτωχός»! Τι γίνεται όμως σήμερα; Από την πραγματική ανατροπή των ορίων της καθεστηκυίας τάξης περάσαμε στην εικονική ανατροπή και τη θέασή της. Η «λαϊκή» συμμετοχή στη γιορτή εξαντλείται, πλέον, στο θέαμα κάποιων δυστυχισμένων χορευτριών λατινοαμερικάνικης προέλευσης, που οι Δήμοι στρατολογούν από τα μπαρ τη περιοχής τους για την περίσταση! Το «μ…» δεν είναι πια στην «κερασιά», αλλά στη μπάρα! Κι εκείνο που προσφέρει η γυμνότητα της βραζιλιάνας χορεύτριας είναι μόνο μια ηδονοβλεπτική διασκέδαση μέχρι θανάτου από το χάχανο, όπου κανείς δεν ξέρει γιατί γελά ούτε γιατί έχει πάψει να σκέφτεται.
Τελικά, στην εποχή του Homo festivus, της τεχνητής διαφάνειας, της ομοιογενοποίησης και της εικονικής άρσης των διαχωριστικών γραμμών, η αποκριά όπως κάθε «κάθ-αρση» και αυτοκάθαρση, χάνει το νόημά της. Η γιορτή που σώζει από τη βία της συσσώρευσης των απωθημένων επιθυμιών και καταπιέσεων δεν υπάρχει. Η αντιστροφή δεν επισυμβαίνει κι έτσι δεν υφίσταται η βασική προϋπόθεση του χιούμορ και του λυτρωτικού αυτοσαρκασμού.
Ακόμα και οι μάσκες δεν σημαίνουν πλέον τίποτ’ άλλο ειμή μόνο την υποκρισία, δηλαδή κάτι πέρα και πάνω από το ψέμα. Διότι κάτω από τις πολλαπλές μας μάσκες είμαστε εμείς. Μόνο που εκείνη η τελευταία μάσκα που είναι το προσωπείο μας, δεν είναι το πρόσωπό μας, δεν υπάρχει πρόσωπο αλλά ένα συμπίλημα ευρωαμερικανιάς και ανατολής, το οποίο εκπροσωπεί επαξίως η μεγάλη πλειοψηφία των Ελλήνων ταγών, πνευματικών και πολιτικών. Γι’ αυτό η αποκριά, για την ακρίβεια η μασκαράτα (ως χαμαιλεοντισμός των «μασκών ευκαιρίας») κατέστη μιας διαρκής διαδικασία με συνέπεια ως γιορτή, ως εξαίρεση να απωλέσει κάθε σημασία.
Παρ’ όλα αυτά, ας ταξιδέψουμε σε ό,τι έχει απομείνει από την αποχαλίνωση. Ας πάμε εκεί όπου ο χρόνος, αυτός ο απαθής φονιάς, εξακολουθεί να καταργείται μέσα και μέσω της γιορτής, εκεί όπου ακόμα αυτή διατηρεί το στοιχείο της πραγματικής αρχαίας άρσης.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Ο παλιός και ο νέος φασισμός

  [   Γιώργος X. Παπασωτηρίου   /   Ελλάδα   / 22.04.24 ] Η γερμανική κυβέρνηση απαγορεύει εκδήλωση για την Γάζα. Το ίδιο συμβαίνει και στην...